Povežite se sa nama

Izdvojeno

ZLOUPOTREBA MEHANIZMA NEPOSREDNOG SPORAZUMA: Nabavke male vrijednosti pojele milione eura

Objavljeno prije

na

Iza zatvorenih vrata opštinskih  kancelarija,  sa dobavljačima ili izvođačima radova koje sami biraju, lokalni funkcioneri sklapaju brojne „male poslove“, čija se ukupna vrijednost mjeri milionima eura. Ostavljajući  često sumnju u korupciju, konflikt interesa i privilegije

 

Neposredni sporazum, ili direktna pogodba,  koju je moguće zaključiti na do 8.000 eura, bez PDV,  je  nabavka roba, usluga i radova direktnim izborom određenog ponuđača, koju nije obavezno sprovesti kroz sistem Crnogorskih elektronskih javnih nabavki (CEJN). Taj mehanizam   opštine na sjeveru često neumjereno koriste  i to, uglavnom, bez volje  da proces učine dostupnim javnosti.  Uz  gotovo uvijek „zagrantovanu diskreciju“, troši se  milionski iznosi  novaca građana, nerijetko,  i uz očigledan konflikt interesa.

Ukupna vrijednost radova na infrastrukturi, koje je, lani,  Opština Kolašin direktnom pogodbom sklapala sa privatnim preduzećima u tom gradu je oko 850.000 eura. Pojedina  preduzeća su češće birana u odnosu na ostale, pa je, recimo, “Boter CO” angažovan na radovima čija je ukupna vrijednost 92.184 eura. “Vujisić Company” je, na primjer,  „za menje poslove“ naplatila od Opštine 44.661, “NV Group” 42.186, “Moki Cranes” 38.117 eura…

Iz te lokalne uprave Monitoru su kazali da su na tako intenzivno i često korišćenje mehanizma direktnog sporazuma bili prinuđeni zbog elementarnih nepogoda , odnosno hitnosti radova na seoskom području. Tvrde i da su izvođače birali samo prema tome da li imaju mehanizaciju koja može obaviti određeni posao na terenu. Poznavaocima lokalnih prilika nije teško zaključiti da se često dešavalo „da mehanizaciju imaju“ oni koji imaju i članske karte nekih od partija koalicione vlasti.

„Omiljene“ firme postoje i u drugim opštinama, pa upada u oči  učestalost njihovog angažovanja prilikom „manjih poslova“. U više lokalnih uprava su Monitoru objasnili da je jedini razlog za to, navodna, kompetentnost tih preduzeća, kao i „pokazana odgovornost, ažurnost i profesionalnost“. Prema nezvaničnim podacima,  u više slučajeva se pokazalo da su na čelu tih firmi, često,   bliski  rođaci i prijatelji lokalnih funkcionera.

Mojkovačka opština je, prema podacima dostupnim na zvaničnom sajtu te lokalne uprave, za šest mjeseci prošle godine,  sprovela preko 200 nabavki male vrijednosti, a ukupan iznos potrošen na taj način je 105.000 eura. Nema javno dostupnih   podataka  koji se odnose na ostatak 2023. godine.  Mojkovac je, ujedno, jedna od rijetkih lokalnih uprava,  koja informacije o „malim poslovima“ precizno i ažurno objavljuje. U većini drugih opština najfreškije informacije  iz te oblasti su od   prije  tri, pa i četiri, pa čak i pet godina.

Prema javno dostupnim podacima, ni opština Bijelo Polje nije škrtarila u direktnim pogodbama, koje su se odnosile , od revizije planske dokumentacije, do usluga hrane i pića…Taj mehanizam, prema ovogodišenjem Planu, nesmanjeno će  koristiti i ubuduće.

Istraživanje Istituta alternativa (IA) o jednostavnim nabavkama za 2022. godinu, pokazalo je da se prilikom korišćenja mehanizma neposrednog sporazuma,  iz godine u godinu,  javljaju iste nepravilnosti. One se ogledaju  u tome što pojedinačne nabavke prelaze iznos koji je zakonom preciziran, kao i u nevođenju računa o godišnjoj procjeni predmeta javnih nabavki. U  decembru 2022. godine  usvojene  su izmjene i dopune Zakona o javnim nabavkama, kada je vrijednost za tu  vrstu jednostavnih nabavki povećana sa 5.000 na 8.000 eura. Istovremeno, amandman kojim bi se ograničila količinska upotreba tog  mehanizma na  sedam odsto  godišnje je  povučen. To je, analizirajući javno dostupne podatke, opštinama na sjeveru,  i ne samo njima, otvorilo mogućnost za još ležernije raspolaganje  novcem lokalnih budžeta, bez ikakvog ograničenja, sa povećanim pragom iznosa.

Sklapanje poslova, uz korišćenje mehanizma neposrednog sporazuma, često je „obojen“ očiglednim konfliktom interesa. Jedan od primjera je  slučaj iz Andrijevice, kada je predsjednik Opštine, prije dvije godine,  iz prodavnice čiji je vlasnik, naručivao „za potrebe lokalne uprave“, čak i brašno, ulje, pirinač, deterdžent za veš, omekšivače…

Tada važeću normu da ukupna vrijednost za isti predmet nabavke ne smije da prelazi 5.000 eura u većini opština, prema istraživanjima IA prije dvije godine, u opštinama tumačili su  „na način da jedna faktura ne može premšiti taj iznos“. Opština Mojkovac je, tako,  sa jednom građevinskom kompanijom realizovala nabavku adaptacije kancelarija kroz tri fakture.

„Iako se radi o hodniku i kancelarijama koje se nalaze u istom,  Zgradi Bojne njive Opština je, na osnovu tri fakture,  realizovala adaptaciju.  Na taj način direktno je izabrala izvođača, umjesto da objavi javni poziv za adaptaciju prostorija kroz regularan postupak jednostavnih nabavki“,  jedno je od zapažanja iz IA.

Prema podacima iz izvještaja te NVO, Opština Gusinje imala je dvije nabavke materijala, koje su izvršene istog dana, ali su razdvojene budući da njihov zbirni iznos premašuje limit od 5.000 eura. Opština Andrijevica je, kako piše u Izvještaju IA,  recimo,  nabavila 72 kompleta udžbenika za Gimnaziju u iznosu većem od 6.000 eura.  Opština Gusinje je za geodetske usluge dva puta platila preko 5.000, a za usluge rada bagera na lokalnim putevima više od 8.000 eura.  Opština Mojkovac je prekoračila iznos prilikom nabavke peleta u iznosu od blizu 6.000 eura.

Lokane uprave su,  2022. godne  direktno ugovarale nabavke u iznosu od 84.000 eura, koliko je potrošila Opština Gusinje, do više od 500.000 eura koliko je trošila Opština Kolašin. Izmjene zakona o javnim nabavkama lani su te iznose samo povećale.  Čak i iz oskudnih informacija na sajtovima opština vidi se da se često dešava da pojedine, naročito građevinske firme, za neke lokalne uprave obavljaju  i po desetak poslova, čija pojedinačna vrijednost bez PDV-a ne prelazi 8.000 eura .

Najveći udio novca potrošenog kroz direktan sporazum, u odnosu na sredstva opredijeljena  za za ukupne javne nabavke ,  odnosno,  60 odsto, prije dvije godine imala je opština Berane.  Kada je o tome riječ, Kolašin je na taj način potrošio oko 53 odsto novca za javne nabavke. Među sjevernim opštinama visokim procentom potrošenim na javne nabavke male vrijednosti, prednjači i Gusinje.

                                                                                                            Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

FOKUS

VLAST, OPOZICIJA, USTAVNI SUD: Udruženi  proizvođači haosa

Objavljeno prije

na

Objavio:

Politički stalež, vlast i opozicija, ali i većina u Ustavnom sudu, hronično su pravo i Ustav tumačile spram okolnosti i sopstvenih interesa. Udruženo su proizvodili  institucionalni haos. Posljedica je ono što danas imamo –  partijski sud kome prijeti blokada, ili nezakonitost. Koji politički interesi stoje iza posljednje epizode, osim onog očiglednog –  borbe za prevlast u Ustavnom sudu –  brzo će se vidjeti

 

 

Da li se na ovonedjeljnoj sjednici parlametarnog Ustavnog odbora desio “ustavni puč” koji je izvela vlast s namjerom da preuzme kontrolu nad Ustavnim sudom ili da ga obezglavi, kako tvrdi opozicija, ili je, kako tvrdi premijer Milojko Spajić dimna bomba koju je opozicija aktivirala na sjednici Odbora  u stvari “lažna drama oko potpuno funkcionalnog Ustavnog suda i dimna bomba koalicije Jakova Milatovića sa Demokratskom partijom socijalista”?

Da krenemo redom. Ustavni sud je trenutno –  funkcionalan. Skupština je ove nedelje konstatovala, uprkos dimnoj bombi, prestanak mandata sutkinji Dragani Đuranović. Ustavni sud sada ima pet sudija i nije u blokadi. Do penzionisanja sutkinje Đuranović imao je šest sudija, zbog čega je donošenje odluka bilo teže, zbog mogućeg odnosa glasova tri prema tri.  Ono što se moguće promijenilo je odnos snaga u tom sudu, koji nije izgubio status – partijskog suda.

Ustavni sud ne bi bio funkcionalan  da je penzionisano svo troje sudija Ustavnog suda, kako je  parlament namjeravao da učini, nakon što ga je predsjednica tog  suda Snežana Armenko obavijestila da su se stekli uslovi za njihovo penzionisanje. U tom slučaju  sud bi bio blokiran, jer bi u Ustavnom sudu ostalo samo troje sudija. To je stopirao predsjednik Milatović.

Ustavni odbor je odlučio da raspiše javni poziv za izbor dvoje sudija Ustavnog suda, ali, kako je za njihov predlog ovlašćen predsjednik države, Milatović je morao raspisati konkurs. On je tu odluku  odložio saopštivši  da će to učiniti nakon što se Ustavni sud na sjednici izjasni da li su se stekli uslovi za penzionisanje  to dvoje sudija.

Da je Milatović izašao u susret parlamentarnoj većini, Ustavni sud bi bio blokiran.   Blokada Ustavnog suda nije nešto što nijesmo vidjeli, i zbog toga se do sada u Skupštini nijesu  dimile bombe. Ustavni sud je iz blokade izašao krajem prethodne godine, kada je Crna Gora dobila aplauze iz Brisela jer je izabrala nedostajuće sudije tog suda, nakon dugih i mučnih političkih trgovina svih partija, i opozicije i vlasti, koje sve do danas nijesu istrgovale sedmog sudiju Ustavnog suda,  boreći se za prevlast u jednoj od najviših sudskih instanci.

Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 20. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

SUDBINA IZMJENA I DOPUNA PROSTORNO URBANISTIČKOG PLANA GLAVNOG GRADA: Kako Slaven kaže

Objavljeno prije

na

Objavio:

Iz vlade (resornog Ministarstva)  brojne primjedbe zainteresovane javnosti na ponuđeni dokument, nijesu željeli ni da ih čuju. Ko želi, može da im piše, saopštio je ministar Slaven Radunović, najavljujući skoro usvajanje pripremljenog PUP-a Podgorice

 

Obećano je pretvaranje Podgorice u „modernu metropolu“. Dobićemo građevinsko zemljište umjesto šuma u Rogamima i na Gorici. Višespratnicu umjesto gradskog bazena u Tološima (ulica Baku), stambena naselja umjesto igrališta i prostora za rekreaciju u Zagoriču, Zlatici, na Marezi. Potencijalna šetališta uz rijeke Moraču (Zlatica) i Širaliju (Rogami) takođe će postati prostori za stanovanje i komercijalne djelatnosti. Park prirode Zeta dobiće – kolektor. U dijelu zaštićenog prostora vodoizvorišta Mareza mogao bi nići dio novog grada Velje brdo.

Duž bulevara Podgorica –Tuzi, 300 metara sa lijeve i desne strane, umjesto vinograda uzgajaće se će –zgrade. Takođe na zahtjev Plantaža, i zemljište u Kokotima  (42 hektara) koje im je nekada dato na korišćenje, za podizanje vinograda, a sada se izgleda vodi kao njihovo vlasništvo, biće prenamijenjeno iz poljoprivrednog u zamljište „za centralne djelatnosti“ (magacini, hale…). Samo njima, ali ne i ostalim vlasnicima okolnog zemljišta. „Prođe li im što su zamislili, Plantaže će se proizvodnjom vina baviti samo iz hobija“, čuli smo od verziranih.

Ko se ne sjeća lekcija iz osnovne škole da je Crna Gora oskudna s poljoprivrednim zemljištem, moraće da ih pritvrdi. Usvoji li Vlada pripremljeni prijedlog izmjena i dopuna Prostorno urbanističkog plana Glavnog grada, na prostoru opštine Podgorica biće izgubljeno oko 10.000 hektara poljoprivrednog zemljišta (od sadašnjih oko 30 hiljada urbanizaciju će preživjeti 22.018 hektara). Najbolje poljoprivredno zemljište – čak i ono sa postojećim sistemima za navodnjavanje –postaće građevinsko.

Zoran RADULOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 20. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

DRUŠTVO

BIVŠI MINISTRI POLJOPRIVREDE PONOVO NA METI SDT-A: Preoravanje DPS zaostavštine

Objavljeno prije

na

Objavio:

IZ SDT-a su pojasnili da je predmet krivične prijave i postupka nezakonito dodjeljivanje novčanih sredstava pojedinim nevladinim organizacijama, u periodu od aprila 2014. do jula 2019. godine, a suprotno Uredbi o uslovima, načinu i dinamici sprovođenja mjera agrarne politike Agrobudžeta za te godine

 

 

Po nalogu Specijalnog državnog tužilaštva (SDT) policija je u petak 13. decembra uhapsila bivše ministre poljoprivrede Petra Ivanovića i Milutina Simovića, bivšeg sekretara tog ministarstva Nemanju Katnića i bivšu načelnicu Službe za finansije Vukicu Perović. Krivičnom prijavom obuhvaćen je još jedan ministar poljoprivrede Budimir Mugoša. I on je saslušan u tužilaštvu.

Nakon saslušanja kod specijalnog tužioca Jovana Vukotića, Simović je pušten da se brani sa slobode, dok je Ivanoviću i Katniću određeno zadržavanje do 72 sata. Ipak, Viši sud nije prihvatio prijedlog tužilaštva da se nekadašnjem državnom sekretaru Katniću odredi pritvor, nakon čega je pušten na slobodu uz mjeru nadzora zabrane sastajanja sa određenim licima. Po saslušanju, i bivša načelnica za finansije Perović puštena je da se brani sa slobode.

SDT sve njih sumnjiči za zloupotrebu položaja, odnosno da su državni budžet oštetili za više od 300 hiljada eura nezakonitim isplatama nevladinim organizacijama iz agrobudžeta.

Simovićev advokat Miroslav Adžić saopštio je medijima da je njegov klijent detaljno iznio odbranu pred tužiocem u vezi sa isplatom iz agrobudžeta u iznosu od 8.200 eura za koju je, prema sumnjama tužilaštva, bila nepotpuna dokumentacija u arhivi ministarstva.

Advokatica Budimira Mugoše, Ana Stanković-Mugoša, saopštila je da je njen branjenik dao izjavu u SDT-u na okolnosti krivične prijave da je 2016. godine odobrio da se iz agrobudžeta isplati 1.860 eura u korist NVO Udruženje vinara i vinogradara Crne Gore. Advokatica je navela da je tadašnji ministar imao ovlašćenje za tu isplatu jer u agrobudžetu postoji stavka za tu namjenu.

Advokat Veselin Radulović,  podsjetio je da su osumnjičeni u ovom slučaju navodno oštetili budžet za oko 300.000 eura, ali je i upozorio da se ,,Simoviću stavlja na teret pronevjera od oko 8.200 eura. Ako je to zaista tako, možda nije bilo potrebe za pravljenjem spektakla. Ne treba praviti spektakularna hapšenja,” kazao je Radulović i dodao da u slučaju Simovića nije ni predložen pritvor.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 20. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo