Sagovornici Monitora saglasni su da je postojeći sistem uređenja lova u Crnoj Gori izuzetno loš. Masakriranje srna, pucanje u sovu ušaru u Podgorici iz vazdušne puške i brutalno ubistvo mečke u Beranama – rasrdilo je građane. Inicirano je uvođenje moratorijuma na lov od pet godina
U proteklih mjesec dana objelodanjeno je čak pet slučajeva u kojima su, zbog krivolova, stradale zakonom zaštićene životinjske vrste u Crnoj Gori. Masakriranje srna, pucanje u sovu ušaru u blizini Tehničkih fakulteta u Podgorici iz vazdušne puške i brutalno ubistvo mečke u Beranama – rasrdilo je građane. Inicirano je za uvođenje moratorijuma na lov u trajanju od pet godina.
Stanje u oblasti lovstva u Crnoj Gori već duže je alarmantno do te mjere da je ubijanje nelovnih, pa čak i zaštićenih vrsta, postalo svakodnevica, smatraju iz Centra za zaštitu i proučavanje ptica (CZIP). ,,Zabrana lova, na kojoj insistiramo, jedino može omogućiti dovoljno vremena za sprovođenje efikasne zakonodavne i institucionalne reforme lovstva, kao i revizije liste zaštićenih vrsta i trajanja lovnih sezona”, kazali su iz te organizacije za Monitor.
Postojeći sistem uređenja lova u Crnoj Gori izuzetno je loš, iz više razloga, ističe za Monitor građanski aktivista Aleksandar Dragičević. ,,Lovačka udruženja, koja upravljaju lovištima, odokativno određuju kakvo je stanje divljači i njene brojnosti u šumama. Tako, mogu da tvrde da ima 700 zečeva i da će te godine odstrijeliti 200, iako stanje u šumi može biti drugačije – 300, 500 ili 1000. To niko ne može znati, jer niko divljač nije ni pobrojao koristeći se naučnim metodama”, navodi on. Mi ne znamo kojim vrstama u Crnoj Gori prijeti izumiranje, a kojih ima previše.
Iz CZIP-a dijele stav sa Dragičevićem. Oni ukazuju da su lovačkom savezu i organizacijama, koje čine 38 NVO i tri javna preduzeća, lovišta data na upravljanje bez obaveze plaćanja naknade državi.
Podaci o brojnosti svih vrsta divljači mogu se pronaći u Programu razvoja lovstva Crne Gore za period od 2014. do 2024. godine. ,,Međutim, ti podaci potiču iz planskih i izještajnih dokumenata korisnika lovišta. Primjećuju se brojne nelogičnosti, što izaziva sumnju u tačnost podataka. Da bi se sproveo adekvatan monitoring i utvrdilo nulto stanje divljači – lov mora biti privremeno zabranjen. Podaci, koji će biti osnova za planove upravljanja lovištima i formiranja lovnih osnova, moraju poticati od strane stučnih institucija”, ističu iz CZIP.
Dragičević smatra da je sadašnje stanje, u kom su lovišta data na upravljanje isključivo lovačkim društvima, isto kao da je dato vuku da čuva stado. ,,Svjedoci smo da godinama nema nikakvog uređenja i da su lovci, najčešće, istovremeno i krivolovci. To najjasnije vidimo po broju procesuiranih slučajeva. Obično se za one koji budu procesuirani, ispostavi da su članovi lovačkih udruženja, pa ih onda odatle naknadno izbacuju, kao da nisu do tada znali čime se bave”.
Prošle godine u julu, Crna Gora je usvojila Rimski strateški plan, baziran na Bernskoj konvenciji, i tako se obavezala da stopu krivolova smanji za 50 odsto do 2030. godine. ,,Zbog naših obaveza prema konvecijama čiji smo potpisnici i Evropskoj uniji, ali prije svega zbog nas samih, naše prirode i bogatstva biodiverziteta koje imamo, moratorijum je neophodan. On će poslužiti i da se napravi održiv sistem koji neće funkcionisati po principu ‘kadija te tuži, kadija ti sudi’”, navode iz CZIP-a.
Moratorijum na lov nam treba i da bi se, za to vrijeme, obučio dovoljan broj lovočuvara, objašnjava Dragičević. ,,Oni moraju biti opremljeni i edukovani. Da bi se prvi put u Crnoj Gori istražilo realno stanje stvari u lovištima i da ljudi iz struke izađu u divljinu i popišu divljač i staništa, potrebne su godine. U Crnoj Gori djeluje svega desetak lovnih inspektora, a taj broj mora biti mnogo veći. Da bi se sve to uradilo, ne mogu se paralelno sprovoditi novi i stari sistem, koji se decenijama pokazuje kao neefikasan.
Iz CZIP-a kažu da vrijeme moratorijuma treba iskoristiti za jačanje kapaciteta lovne inspekcije, rendžera, policije, carine, tužilaštva i sudstva, kao i za pooštrenje kriterijuma za izdavanje novih dozvola za lov. Osim toga, postojeće dozvole treba obnoviti, jer bi se tako obnovilo znanje svih lovaca i skrenula pažnja na bitne članove zakona, a lokalno stanovništvo u svim lovištima edukovati.
Inicijativu za uspostavljanje moratorijuma na lov potpisalo je više od 60 organizacija i ona je predata Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao i ministru Aleksandru Stijoviću. Šta će od nje ispasti, pitanje je, jer je ministar Stijović prethodno kazao da nije za uvođenje moratorijuma na lov, već da treba pojačati broj inspektora na terenu, pooštriti kazne i raditi na povećanju svijesti o krivolovu. ,,Nisam pobornik zabrane lova. Smatram da treba nači druge načine. Ne bježimo od moratorijuma, ali to nije lako. Zakon nam to ne dozvoljava i ne treba pribjegavati tome, osim u krajnjem slučaju”, kazao je Stijović.
Ornitolog i ekolog Darko Saveljić na svom Fejsbuk profilu iznio je neslaganje sa tom tvrdnjom ministra. ,,Za razliku od zakona koje donosi Skupština Crne Gore, pravilnike i ostala pravna akta donosi Vlada, na prijedlog ministarstava. Na osnovu člana 35 Zakona o divljači i lovstvu, ministarstvo donosi Pravilnik o lovnim vrstama i lovnim sezonama”. To bi značilo da ministar Stijović ima institucionalnu moć da donese novi pravilnik i uvede moratorijum”.
Monitor je kontaktirao Vladin resor kojim rukovodi Stijović i zatražio komentar na navode Saveljića. ,,Ministarstvo je, u cilju potpunog usaglašavanja ovog Zakona o zaštiti prirode sa zakonodavstvom Evropke unije (EU), pripremilo odgovarajuće izmjene i dopune ovog zakona, na koje je dobijeno pozitivno mišljenje Evropske komisije (EK). Takođe, programom pristupanja Crne Gore EU, kao jedna od obaveza u Poglavlju 27, u budućem periodu planirano je donošenje novog Pravilnika o lovnim sezonama divljači u Crnoj Gori”, odgovorili su iz Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
To ministarstvo će, kako je rečeno Monitoru, do 15. aprila dobiti od svih korisnika lovišta Izvještaje o sprovedenim mjerama predviđenim i izvršenim radovima u prethodnoj lovnoj godini, koji su predviđeni godišnjim lovnim planovima. ,,Oni će biti detaljno analizirani, nakon čega će se sačiniti predlog mjera. Planira se i uspostavljenje tješnje saradnje sa ostalim institucijama, na primjer – partnerstvo sa opštinama, koje bi se sastojalo od zajedničkih obilazaka terena, čuvanja od požara, ili nekog drugog vida partnerskog odnosa. Osim toga, potrebna je još bolja saradnja sa Upravom policije, gorskim službama spašavanja, kao i ojačavanje nadležnih inspekcijskih službi”.
Iz CZIP-a navode da pozdravljaju volju Ministarstva da krene u rješavanje brojih problema u oblasti lovišta, ali da će istrajati u zahtjevu da se uvede moratorijum na lov.
Fotografija mečeta, koje je ostalo bez majke, na drvetu ispred Hotela Berane alarmira. U kakvom društvu živimo i ko je u njemu predator?
Andrea JELIĆ
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
FOKUS3 sedmice