Vlasnici zemljišta imaju razloga za zabrinutost jer novim planovima za centar Budve i Bečića, moguća je izmjena ne samo građevinskih parametara, smanjene spratnosti objekata i gustine gradnje, nego i promjena namjene površina. Neki objekti mogu biti izbrisani iz plana. Zato je pred stupanje na snagu odluke o zabrani gradnje u Budvi zabilježena prava trka sa vremenom kako bi građani ugrabili da prijave gradnju
Odlukom Vlade da se suspenduju dva kontroverzna urbanistička plana, DUP Budva centar i DUP Bečići, donijeti početkom juna ove godine, zabranjena je gradnja objekata na najatraktivnijim dijelovima prostora budvanske opštine najmanje 12 mjeseci. Odluka o zabrani gradnje je sastavni dio Odluke o izradi Prostornog urbanističkog plana Opštine Budva koja bi do tog roka bila završena. Istovremeno pristupiće se i izradi novih detaljnih urbanističkih planova za prostor budvanskog centralnog dijela i turističkog naselja Bečiće.
Ova odluka Vlade teško je pogodila vlasnike zemljišta i investitore koji do prestanka važnosti navedenih planova nisu realizovali svoje investicije. Riječ je o prostoru koji se u Budvi i Bečićima nalazi u ekskluzivnoj zoni između morske obale i jadranske magistrale, koji je i bukvalno zazidan nizom solitera i stambenih zgrada. DUP Budva centar realizovan je gotovo 90 odsto, ostalo je još par lokacija na kojima su planirani veliki apartmanski kompleksi koji nisu izgrađeni ili su investitori zakasnili u postupku pribavljanja dokumentacije za gradnju. Neizgrađena je parcela kod Jadranskog sajma na kojoj je turska kompanija Mia Investments planirala dvije kule sa 15 i 16 etaža. Zatim prostor turističkog naselja Slovenska plaža na kome su planom predviđene desetine hiljada kvadrata. Zaustavljena je i izgradnja solitera firme Roming u centru Budve, pored Hotela Mogren, i još par sličnih projekata.
Vlasnici zemljišta imaju razloga za zabrinutost jer novim planovima za centar Budve i Bečića, moguća je izmjena ne samo građevinskih parametara, smanjene spratnosti objekata i gustine gradnje, nego i promjena namjene površina. Neki objekti mogu biti izbrisani iz plana. Zato je pred stupanje na snagu odluke o zabrani gradnje u Budvi krenula trka sa vremenom kako bi građani ugrabili da prijave gradnju.
Pravo gradnje imaju samo oni koji su do donošenja Vladine odluke kompletirali dokumentaciju, odnosno imaju saglasnosti na idejni projekat, revidovan glavni projekat i plaćene komunalije Opštini Budva, što je zakonski uslov za konačnu prijavu građenja.
Međutim, kako bi ublažila efekte zabrane gradnje koja prije svega pogađa kasu Opštine Budva koja u narednom periodu, za koji se procjenjuje da će biti i duži od najavljenih 12 mjeseci, ostaje bez prihoda od komunalnih taksi koje se mjere milionima eura, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma donosi „spasonosno“ Stručno uputstvo o praktičnoj primjeni odredbe o zabrani građenja u službama Opštine Budva, glavnog državnog i gradskog arhitekte.
Prema ovom uputstvu investitori i dalje, tokom period zabrane gradnje, mogu pribavljati dokumentaciju, jer se ne radi o građenju objekta, dobijati UT uslove za gradnju, raditi idejne projekte, dobijati saglasnost glavnih arhitekata na njih, raditi i glavni projekat objekata, platiti komunalije i ostale opštinske i republičke takse – sve do prijave gradnje koja je pod embargom. Dakle, mogu sve završiti, platiti Opštini šta joj pripada, ali ne mogu graditi u narednih, najmanje 12 mjeseci, a po svoj prilici i duže, bez garancija da će se njihov objekat naći u novom urbanističkom planu.
Kontroverzno uputstvo Ministarstva, pruža veliku mogućnost zloupotrebe u pogledu korupcije i podmićivanja članova tima za izradu plana, kako bi se objekti za koje je pripremljena sva potrebna dokumentacija realizovali. Ako se radi o objektima većih gabarita, soliterima i širim kompleksima, komunalne takse plaćene unaprijed, praktično na sopstveni rizik investitora, mogu dostići i milionske iznose. Može se očekivati da će koristiti prečice da se objekti uklope u novi planski dokument.
Odredbe Stručnog uputstva žestoko su osporavane na sjednici Odbora za turizam, poljoprivredu, ekologiju i prostorno planiranje, na kojoj je na predlog poslanika održano kontrolno saslušanje ministra Ratka Mitrovića. Ova ideja o naplati komunalija uz zabranu gradnje nije naišla na odobravanje Glavnog državnog arhitekte Mirka Žižića ni njegovog kolege u Budvi Vladana Stevovića.
„Nakon stupanja na snagu Odluke o izradi PUP-a, od 22. juna 2021. koja sadrži član 4 koji definiše zabranu gradnje na dijelu prostora u granicama obuhvaćenim Odlukom o donošenju DUP-a Budva centar i DUP-a Bečići, Služba gradskog arhitekte u Budvi nije donijela nijedno rješenje o saglasnosti za zahtjeve u zoni obuhvata predmetnih DUP-ova“, kazao je arhitekta Stevović.
Stevović je istakao problem nelegalne gradnje koja odlukom o zabrani gradnje nije obuhvaćena. Stvorena je apsurdna situacija u kojoj tokom moratorijuma može procvjetati bespravna gradnja objekata koji će na kraju biti legalizovani, dok građani koji poštuju zakon i procedure trpe veliku štetu.
„Odluka u članu 4, koja se odnosi na zabranu gradnje nema valjano obrazloženje i precizno definisana prava i obaveze te se poseglo za donošenjem Stručnog uputstva za primjenu. Ovo uputstvo smatram karajnje nepreciznim, problematičnim i suprotnim članu 4 Odluke i u tom smislu ga je neophodno povući. Neprecizno jer se temelji na pojmu građenja iz člana 67 stav 2 Zakona. Međutim, istim uputstvom nije tretrirana nelegalna gradnja koja je takođe građenje, samo u institucionalnom smislu „nevidljivo građenje“, koje se evidentira tek u trenutku zavničnog zahtjeva za legalizaciju objekta. Dolazimo u situaciju da je stranka – investitor, koja zakonski sporovodi radnje u skladu sa procedurom za potrebe građenja u podređenom položaju oštećena, u odnosu na pojedince koji su izbjegavajući zakonske propise realizovali nelegalan objekat i mogu da pokrenu i sprovedu postupak legalizacije ukoliko su nelegalni objekti u skladu sa planskim dokumentom za koji je Odlukom donešena zabrana gradnje“, navodi Glavni arhitekta Budve.
Nijedna saglasnost poslije 22. juna nije izdata ni u službi Glavnog državnog arhitekte, potvrdio je na sjednici Odbora arhitekta Žižić.
„Na svu dokumentaciju koja dolazi kod nas nakon stupanja na snagu Odluke o izradi PUP-a i uvođenju moratorijuma na gradnju, ne daje se saglasnost. Od tog momenta sve što nam stiže na saglasnot ne dobija pozitivno rješenje“, naglasio je Glavni državni arhitekta
„Situacija u kojoj se nalaze Budva i Bečići je takva – rezultat jako loših planskih dokumenata koje već 10 godina trpimo. Prihvaćen je većinski stav da dođe do uvođenja moratorijuma na ova dva detaljna urbanistička plana. Oni su stavljeni van snage, praviće se novi, ali kojom brzinom nijesam potpuno siguran. Deset godina imamo posla sa planovima koji su donijeti na vrlo sporan način. U njihovoj izradi bili su uključeni svi koji su praktično doveli prostor u situaciju u kojoj se sada nalazi“, kazao je Žižić i ocijenio da „prethodna vlast u vezi ovih planova – nema čime da se pohvali“.
Skupštinski Odbor kome predsjedava poslanik Demokrata Dragan Krapović donio je i zaključak kojim se traži da se zainteresovani građani obavijeste da se smjernice iz Stručnog uputstva neće primjenjivati za vrijeme trajanja moratorijuma.
„Skupština Crne Gore poziva Vladu Crne Gore da, preko Ministarstva ekologije, planiranja prostora urbanizma, upozna javnost da za građenje u obuhvatu planova DUP „Budva-centar” i DUP „Bečići” glavni državni arhitekta ne izdaje saglasnosti, a Direktorat za inspekcijske poslove i licenciranje ne prihvata prijave gradnje do završetka njihove izrade, za koju se predlaže da se radi paralelno s pripremom PUP-a Budva”, navodi se u zaključcima.
Branka PLAMENAC