Više od polovine obradivog zemljišta na Primorju se nalazi na teritoriji ulcinjske opštine. Ove jeseni su iz tog grada na strana tržišta išli neki novi proizvodi, ali mnogo manje agruma
Podno zidina Šasa, najvećeg mrtvog grada na istočnoj obali Jadrana, na višedecenijski zapuštenom zemljištu, ove godine je krenula plastenička proizvodnja, proizvodnja povrća na otvorenom, uspostavljaju se zasadi agruma.
Zakupac zemljišta od oko 70 hektara, kompanija Voli, je započela sredinom septembra oglednu proizvodnju čuvene Iceberg salate. Bilo je više pokušaja uzgoja tog proizvoda u našem regionu, ali se nije postizao zadovoljavajući kvalitet. Pokazalo se da plodno zaleđe Ulcinja ima sve preduslove za proizvodnju ove visokokvalitetne salate.
Eksperti Agencije Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu (FAO) su još početkom osamdesetih godina prošloga vijeka uradili analizu koja je pokazala da se na prostoru od mora do Skadarskog jezera može proizvoditi organska hrana koja bi mogla podmirivati potrebe oko 350 hiljada ljudi. Više od polovine stanovništva Crne Gore!
U vrijeme najvećeg poleta turizma ovo područje je bilo glavni snadbjevač hranom gostiju koji su boravili na ulcinjskoj rivijeri, a poljoprivredni proizvodi iz Ulcinja su se mogli naći širom bivše Jugoslavije. Dok nijesu uvedene sankcije prema Rusiji, ulcinjske mandarine i klementine su šleperima izvožene i prodavane na pijacama u Moskvi i San Petersburgu.
U ovoj opštini ima čak preko 300.000 stabala agruma, pa je ove godine cijena kilograma mandarina bila tek oko 20 centi. Ostalo je mnogo neobranih ostalih južnih kultura, posebno šipkova i smokava.
Zato se nameće potreba prerade voća i povrća, koju iz “Volija” najavljuju za pet do šest godina. Procjena je da će do tada biti dovoljno proizvoda, odnosno sirovina sa zakupljenog prostora, kao i iz otkupa sa Anamalskog područja.
,,Projekat nazivam ‘agrarnom revolucijom’ u državi, jer mislim da veliki broj porodica i gazdinstava može pronaći budućnost u poljoprivrednoj proizvodnji zasnovanoj na modernim tehnologijama i uz puno ličnog angažovanja“, rekao je direktor Agrobiznis sektora u toj kompaniji Jaroslav Stupavski.
Istovremeno je Vlada Crne Gore ,,u cilju realizacije novih investicija u poljoprivredi, kroz održivu valorizaciju prirodnih resursa”, nedavno raspisala novi javni poziv za davanje u zakup čak 192 hektara zemljišta na lokalitetima Šas i Fraskanjel na period od 30 godina. To je do sada najveća površina koja se daje u zakup u našoj zemlji.
I u lokalnoj samoupravi navode da je uz turizam, poljoprivreda najvažnija strateška grana razvoja Ulcinja. ,,Polazeći od značaja poljoprivrede za našu opštinu i veliki broj naših građana, kao i trendova na regionalnom i svjetskom tržištu, Sekretarijat za privredu i ekonomski razvoj opštine Ulcinj je inicirao projekat podsticanja i investiranja u poljoprivredu”, kaže za Monitor rukovodilac ovog resora dr Agron Ibrahimi.
On navodi da će podsticaji i ulaganje u agrar, u vidu subvencija, biti izmirivani u iznosu od 50 do 80 odsto od ukupne investicije, a sve u cilju da se podstakne proizvodnja i mještani ostanu na svojim ognjištima tim prije što se za nekoliko mjeseci završava rekonstrukcija magistralnog puta od Ulcinja prema Vladimiru. Veliki dio stanovništva u zaleđu ove opštine, posebno u selima prema granici sa Albanijom, se iselio u inostranstvo, ili je prešao da živi u Ulcinj ili u Bar.
Upitan kako će se izmirivati šteta od požara nastala u ulcinjskoj Maslinadi početkom oktobra, Ibrahimi je rekao da će Opština pomoći, u saradnji sa Vladom. U toj najvećoj stihiji u istoriji koja je zahvatila maslinjake, stradalo je čak 1.350 stoljetnih stabala, a procijenjena šteta iznosi oko milion eura.
Pokazalo se da su najbrže gorjele masline na prostoru koji godinama nije bio obrađivan i adekvatno održavan.
,,Smatram da je pravi trenutak da se razmotri mogućnost da brda- koja su Prostorno-urbanističkim planom Ulcinja ostala kao zelene površine, a njihovi nagibi i sastav zemljišta omogućavaju sadnju maslina- budu planirana kao maslinjaci. Prilikom tih razmatranja treba imati u vidu da postoji mehanizacija koja mljevenjem kamene podloge stvara, pored već datih prirodnih uslova, pogodno tlo za sadnju maslina. Najbliži primjer je Hrvatska koja je na velikom dijelu brda i visoravni svoje obale rastinje pretvorila u plantaže maslina. To su mnogo ranije uradile sve zemlje Mediterana”, kaže nekadašnji opštinski funkcioner Ljatif Avdo Gorana.
Dok se na to čeka, mnogi Ulcinjani su zasadili na hiljade stabala novih sorti maslina na svojim imanjima. Tradicionalna sorta žutica, iako izuzetno kvalitetna, ne rađa svake godine.
,,Mislim da smo konačno shvatili da je ovo mali prostor gdje svaki grumen zemlje vrijedi grumen zlata. Znamo takođe da se ona ne smije prodavati ili izdavati na 99 godina, već treba promovisati privatno-javno partnerstvo sa relevantnim investitorima koji imaju osjećaj za prostor i prirodu, a ne samo želju za što bržim profitom. Ulcinjske resurse treba obazrivo zaštititi, pravilno valorizovati, a ne brutalno eksploatisati”, kaže ekolog Dželal Hodžić napominjući da se čak 60 odsto obradivog zemljišta na Primorju nalazi na teritoriji ove opštine.
Ruralni turizam i poljoprivreda za bolju ponudu
„Ministarstvo održivog razvoja i turizma zajedno sa drugim resorima Vlade ulaže znatne napore na stvaranju ambijenta za sve one koji žele da se bave ruralnim turizmom“, kaže za Monitor direktor Direktorata za razvoj turističke destinacije i turističku infrastrukturu Ćazim Hodžić.
Prema njegovim riječima, pravilnom valorizacijom evidentnih preduslova, ruralni turizam uz povezivanje sa poljoprivredom može postati važan dio integralne turističke ponude Crne Gore.
Hodžić je najavio da će do kraja ove godine biti usvojena Strategija razvoja ruralnog turizma Crne Gore sa Akcionim planom do 2023. godine, te dodao da će unapređenje ponude i podizanje kvaliteta usluga u seoskim domaćinstvima povoljno uticati na stvaranje povoljnijeg ambijenta za razvoj ruralnog turizma.
Mustafa CANKA
INTERVJU2 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO2 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice