Podatak, koji su prije tri godine saopštili evropski eksperti – da Kolašin leži na 1.300 do 1.500 septičkih jama i da je samo manji dio domaćinstava priključen na kanalizacionu mrežu, očigledno je, do sada nije nikog od nadležnih uznemirio. Osim priznanja da neadekvatno tretiranje otpadnih voda spada u najkrupnije infrastrukturne probleme, nije se otišlo dalje.
Devedesetih godina prošlog vijeka u nekoliko navrata čelnici lokalne vlasti su pokušavali da riješe taj problem, a najkonkretniji napredak je izgradnja 3,4 kilometra kanalizacione mreže u gradu i lagune za tretman otpadnih voda na Brezi.
No, i pored toga što je to bila i ostala jedna od najkrupnijih investicija u minule dvije decenije u Kolašinu, a stručnjaci ocjenuju da postojeća kanalizaciona mreža i danas funkcioniše solidno, činjenica je da je svega 900 stanovnika, odnosno tek nešto više od 10 odsto priključeno na nju.
,,Postojećom kanalizacionom mrežom pokriven je centralni dio grada sa velikim hotelima i državnim institucijama. Mreža je u dobrom stanju i funkcioniše bez većih problema. U Kolašinu dominiraju septičke jame i njihov broj je između 1.300 i 1.500″, kazao je inženjer za otpadne vode Bogdan Trbojević, koji je prije tri godine boravio u Kolašinu, u timu eksperata WYG interacional.
Eksperti EU u Kolašinu su boravili tri mjeseca i analizirali stanje vodovodne i kanalizacione mreže, ali i napravili razvojni projekat iz te oblasti.
Takvo stanje, ocijenili su oni, nije dopustivo za jedan turistički centar, a rješavanju se mora pristupiti ozbiljno i uz dugoročna i krupna ulaganja. Od tada se ništa nije promijenilo, a prema nekim nezvaničnim, ali pouzdanim informacijama, broj septičkih jama je sada – veći.
Međutim, evropski eksperti u svojim analizama nijesu spomenuli činjenicu da je nemali broj Kolašinaca odlučio da čak i ne kopa septičke jame da bi prošli jeftinije, pa su usmjeravali cijevi za kanalizaciju iz svojih kuća u najbližu rijeku ili potok. Nije poznato da li je iko ikada zbog toga sankcionisan, što je ohrabrilo mnoge da izbjegnu troškove i učine isto.
Gotovo je nevjerovatno da su se među tim ,,domišljatim” našli i vlasnici turističkog vikend naselja Rajsko selo, koje se nalazi na svega dva kilometra od grada, pored restorana Savardak.
Reklama za desetak apartmana sadrži i podatak da svaki od njih ima svoj dio obale rijeke. Vlasnici apartmana nijesu iskoristili samo obalu, već i rijeku Svinjaču, pa se kanalizacija ovog turističkog naselja prije dvije godine izliva direktno u vodu.
U kolašinskoj lokalnoj upravi, odnosno Komunalnoj policiji, stalno su ponavljali da su im ,,ruke vezane” kada je riječ o o sankcionisanju sličnih pojava. Mogu samo da, kako kažu, po prijavi nekog građanina konstatuju stanje.
,,Veliki problem Kolašina su septičke jame, jer veliki broj stambenih zgrada nije prikopčan na kanalizacionu mrežu. Takođe, i izlivanje kanalizacije u Taru i Svinjaču. Na desetine je takvih slučajeva. Međutim, naše nadležnosti svode se samo na to da pođemo na lice mjesta i napravimo zapisnik o tome. Time bi trebalo da se bavi inspektor za vode”, tvrde u Komualnoj policiji.
Planovi bivše vlasti da, uz podršku Vlade i Evropske investicione banke, realizuje projekat razvoja vodovodnog i kanalizacionog sistema, čiji su nacrt uradili eksperti EU, ostali su samo u izvještajima sa predizbornih skupova.
Još godinama, kažu u aktuelnoj vlasti, sigurno se neće ništa mijenjati u toj oblasti.
,,Podaci o broju septičkih jama su frapantni. Kao i informacije o broju objekata iz kojih se otpadne vode izlijevaju u rijeke. Naročito brine stanje otvorenih kanalizacionih kolektora na Brezi, takozvanih laguna”, kaže za Monitor potpredsjednik opštine Đuro Milošević. ,,Smrad tokom toplih dana čini život mještanima tamo nepodnošljivim. Užasno je da se u dvije rijeke izliva toliko otpadnih voda. Mi to prepoznajemo kao ogroman problem, ali novca nema, Možda u nekom narednom periodu nađemo način da obezbijedimo podršku iz međunarodnih fondova”.
Oni koji brinu o kolašinskim rijekama kažu da se do tada ne može čekati i da bi što hitnije trebalo spriječiti zagađenje voda i nepoštovanje zakona i osnovnih ekoloških standarda. Inspektor za vode u Kolašin, slažu se mnogi, rijetko svraća.
U NVO Natura uznemireni su načinom na koji se Kolašinci odnose prema rijekama. Izlivanje kanalizacije nije jedino što ugrožava Svinjaču, tvrdi direktor te NVO Mikan Medenica. On smatra da je ,,paradoks da kolašinska Komunalna policija ne može da sankcioniše slične slučajeve”.
,,Preko tri kilometra toka Svinjače ide kroz urbani dio. Umjesto da nam to bude dio turističke ponude, jer je ta rijeka kao stvorena za kajaking, mi smo je pretvorili u deponiju. Koliko znam godinama se nije ništa mijenjalo kada je riječ o količini otpadnih voda koja se izliva u vodu, ali to nije jedini problem. U tu rijeku mještani okolnih naselja bacaju i čvrsti otpad, uginule životinje, pokvarene kućne aparate”, kaže Medenica.
Nekoliko puta su, podsjeća on, pozivali inspektora za vodoprivredu i prijavljivali mu bezobziran odnos Kolašinaca prema rijekama. Nije poznato čime su te prijave rezultirale i da li je bilo sankcija.
,,Ne znam je li se što mijenjalo , ali do skoro je bio samo jedan vodoprivredni inspektor za cijeli sjever države. Komunalna policija ne može da reaguje, a za to vrijeme se uništavaju rijeke. Presudna bi u svemu tome trebalo da bude i svijest građana, ali smo svjedoci da se u to ne možemo pouzdati. Nešto se mora što prije mijenjati”, kaže Medenica.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
SVIJET3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice