Oni kojima se sviđa kako posljednje decenije izgleda nikšićka ulica Vuka Mićunovića sa tek ponekom mladicom koja je zamijenila stare bagremove, možda će od 22. jula imati prilike da uživaju u novom sličnom prizoru. Još jedna ulica koja kreće od glavnog nikšićkog skvera, ona koja nosi ime Ivana Milutinovića i vodi ka Željezari, mogla bi izgubiti oba reda lipa koje je ograničavaju i daju nekada toliko prepoznatljiv šmek grada pod Trebjesom. Odluka o sječenju lipa zbog rekonstrukcije ulice donesena je u petak 6. jula u 15 sati. U foto finišu radne nedjelje. Lokalna uprava je javnom komunalnom preduzeću naložila ekspresnu realizaciju koja je trebalo da se desi već sljedećeg dana u 6 časova. Do sječe nije došlo zbog akcije stanara te ulice koji su se aktivirali odmah po saznanju o donošenju sporne odluke. U svom saopštenju objavljenom 7. jula oni tvrde da „ne postoji bilo koji validan dokument ili odluka koja je donesena za njenu rekonstrukciju i proširenje”.
Ni u danima koji su uslijedili građani nijesu sjedjeli skrštenih ruku. Već u subotu, oko osamdeset stanara te ulice potpisalo je peticiju protiv ovakvih odluka lokalne uprave. Poručili su: „Stanari ove ulice, koji su jedva dočekali da se završi kanalizacija i asfaltira prekop, ne mogu da vjeruju da oni koji bi trebalo da štite Nikšić i sačuvaju svaki pedalj prostora, zarad pojedinačnih interesa žele da do kraja unište naš grad”. Lokalnoj upravi poslali su i upozorenje: „Ne samo stanari ulice, već i svaki savjestan građanin neće dozvoliti da ta suluda ideja bude realizovana”.
U priču se istog dana uključila nevladina organizacija Ozon. Njen direktor Aleksandar Perović je osvježio pamćenje da sječa poluvjekovnih stabala nije prva ovakva aktivnost koja se desila u tom gradu. ,,Tu je nelegalna sječa u zaštićenom prirodnom predjelu Trebjese pod izgovorom bezbjednosti, betoniranje dijela korita rijeke Bistrice pod izgovorom regulacije, nepostojanje važećih ugovora i odluka za deponovanje otpada iz više drugih opština na deponiji Mislov do” – rekao je Perović, dodajući da je tu i uvijek prisutno nekontrolisano aerozagađenje iz Željezare.
Iz iste organizacije upozoravaju da su zelene zone u urbanom dijelu opštine Nikšić od neprocjenjive vrijednosti za kvalitet životne sredine, te da bi eventualnom sječom pedesetogodišnjih stabala lipe, ovaj dio grada izgubio mnogo. „Od sječe bi korist imali samo privredni subjekti koji bi vršili građevinske radove i možda neko kome je privatni interes ispred javnog”, navodi se u saopštenju NVO Ozon.
Odmah po saznanju o namjerama lokalne uprave obaviještene su Građevinska, Saobraćajna, Ekološka i Inspekcija uređenja prostora. Iz Građevinske inspekcije saopšteno je da nijesu dali saglasnost za taj projekat, a Inspekcija uređenja prostora posjetila je ulicu u utorak i najavila izvještaj za nekoliko dana. Kako su nam rekli u Ozonu, rezultat njihove istrage biće poznat prije 22. jula kada bi trebala da počne sječa lipa.
Na ovakve korake građane i NVO Ozon navelo je negativno iskustvo u korišćenju Zakona o slobodnom pristupu informacijama i Arhuske konvencije kada je lokalna uprava Opštine Nikšić u pitanju. Ali i munjevitost donošenja ove odluke na samom kraju radnog vremena posljednjeg radnog dana u nedjelji. Što se tiče čina sječe, stanari Milutinovićeve se pitaju: „Zašto baš u subotu tako rano, kada ne rade inspekcijski organi?”
U saopštenju oni aktuelizuju ne samo ekološki već i ekonomski aspekt priče. Po njihovim saznanjima, cijela akcija se izvodi da bi se olakšao i ubrzao saobraćaj teretnih vozila. „Umjesto da kamionski prevoz izmjeste iz centra grada, za šta je već uloženo blizu 1.000.000. eura za rekonstrukciju Trebješke ulice i izgradnju kružnog toka, oni ulažu novac građana u sječu lipa i uništavanje ulice” – navode razočarani stanari.
U Ulici Ivana Milutinovića smješten je veći broj firmi i lokala, među kojima poslovnica CKB banke, filijala Zoil Lovćena, lokal simboličnog naziva Forest, Turistička organizacija Nikšića… Važnije od svega, tu je i prvi gradski vrtić u koji idu 3 vaspitne grupe djece uzrasta od 3 do 6 godina, ali i jedna jaslena grupa. Kako bi suženje trotoara na svega 1.5 metara, ili drugim riječima – blizina vozne trake veoma prometne ulice, uticali na život najmlađih, posebna je priča.
Jedan od pokretača građanske akcije je nekadašnji gitarista grupe Osma sila, sada muzički urednik lokalnog radija Slobodan Bobo Dobrilović. On je ukazao na još neke razloge za neslaganje stanara sa odlukom o sječi lipa – njihovom sječom nastavilo bi se uništavanje starog jezgra Nikšića. „Iz djetinjstva nosimo u sebi miris lipa, bagrema, kestenja i miris života kojim je Nikšić odisao. Ne lomite nam lipe. Ništa nije ostalo od obilježja Nikšića, zar i njima treba da sudite” – kaže Dobrilović.
Stare česme sa glavnog gradskog trga, bioskop, pozorište, bedem i Dom vojske su samo neki primjeri nestajanja duha starog Nikšića. Ni najveća zelena površina – gradski park, ne izgleda za primjer.
Da su lipe miris djetinjstva koji pominje Dobrilović, svjedoče i stihovi nikšićkih pjesnika – od Vitomira Nikolića preko Dragana Radulovića do Miladina Šobića koji je i jedan od prvih potpisnika peticije za njihov spas.
O odlučnosti da sačuvaju jedan od poslednjih simbola svoga grada govori i broj onih koji su zabilježili svoje ime ispod peticije sa sloganom „Ne damo lipe”. Akciji stanara i NVO Ozona podršku su dali i NVO Alfa centar, Expeditio, Eko centar Delfin iz Kotora, Evropski pokret u Crnoj Gori, Anima iz Kotora, brojne javne ličnosti, ali i lokalni odbor Pozitivne Crne Gore, Mreža mladih PZP-a i mnogi drugi.
U Ulici Ivana Milutinovića prvog dana je prikupljeno preko 1000 potpisa, kojima treba dodati i oko 200 onih koji su se u spašavanje lipa uključili putem internet peticije. Stanari su posadili mladicu lipe. Kao opomenu, ali i u znak sjećanja na nekadašnji običaj po kojima je gradska uprava nalagala sađenje, a ne sječu ovog drveta – simbola prijateljstva, ljubavi i odanosti.
Slobodan Dobrilović i jedan od pokretača peticije Blažo Perović pominju i organizovanje koncerta sa kojeg bi još jednom uputili poruku lokalnoj upravi.
Nikšićani su u iščekivanju inspekcijskih rješenja. Stanari iz Milutinovićeve su odlučni da na svaki način odbrane svoje lipe, djelić one ljepše istorije Nikšića.
Dragan LUČIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
U SJEĆANJU4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice