Ovogodišnjim tenderom količine drveta koje se daju na korišćenje usklađene su sa brojem radnika koje ponuđač zapošljava. Iz Uprave kažu da je prošlo vrijeme kada su im privilegovani privrednici diktirali kriterijume, dok vlasnici manjih drovoprerađivačkih preduzeća tvrde da su diskriminisani
Ovogodišnji Javni poziv za davanje šuma na korišćenje, prodajom drveta u dubećem stanju, biće zaključen pretposlednjeg dana jula. Otkako je raspisan ne stišava se bura koju su podigli pljevaljski drovoprerađivači, tvrdnjama da su diskrminisani.
Mnogo šta se Pljevljacima nije dopalo u tenderu Uprave za gazdovanje šumama i lovištima (Uprava), a naročito su im, kažu, neprihvatljivi, uslovi predviđeni tenderom i način bodovanja ponuda. Od resornog Minsitarstva i Uprave su tražili poništenje javnog poziva, a u suprotnom će, najavljuju, organizovati blokade puteva.
U ovogodišnjem javnom pozivu jedan od glavnih kriterijuma su tehnički i kadrovski kapaciteti ponuđača. Broj radnika je je prioritet za određivanje količine drveta za eksploataciju. Ponuđači su dužni da dostave dokaze o tehničkoj osposobljenosti, koja, između ostalog, podrazumijeva pogone za primarnu ili polufinalnu i finalnu preradu drveta, sredstva i opremu zaštite na radu i uslove radne sredine. Dužni su i da dostave potvrdu iz Poreske uprave o prosječnom broju zaposlenih radnika.
Pri vrjednovanju ponuda, 45 bodova odnosi se na tehničko vrjednovanje, a 55 bodova može se dobiti na ponuđenu cijenu.
“Maksimalnu zapreminu”, koja se dodjeljuje preduzećima sa više od 10 radnika je do 450 m³ po “prosječno zaposlenom radniku” u 2023. godini. Do 250 m³ po “prosječno zaposlenom radniku” je limit za preduzeća, koja imaju manje od 10 zaposlenih.
Prerađivači tvrde kako su uslovima javnog poziva favorizovane firme koje zapošljavaju preko sto radnika i da će ta preduzeća moći da kupe “cjelokupni etat u Pljevljima” po početnoj cijeni.
“Mi nemamo ni teorijske šanse dođemo do sirovine bez koje nam nema rada. Kroz formu radnika došlo se do kvote od 35 bodova, što mi kroz sve druge aktivnosti, računajući i da ponudimo znatno veću cijenu, ne možemo dostići. Skoro sve privatne šume na području pljevaljske opštine su posječene, a tender za državne ako prođe u ovom obliku gasi sve pljevaljske firme”, kazali su predstavnici drvoprerađivača Monitoru.
Navodno, uslovima tendera dovedeno je u pitanje dalje poslovanje i opstanak tih privrednih subjekata. Dovedena je, kažu, u pitanje i egzistencija oko 400 zaposlenih. Poručuju i da su, uslovima koji su navedeni u Javnom pozivu, nedvosmisleno favorizovane tri- četiri firme iz drugih opština.
Podršku Pljevljacima dalo je više kolega iz drugih opština. Oni su, takođe, problematizovali veliku razliku u količinama drveta, koja se dodjeljuje u zavisnosti od broja zaposlenih radnika.
“Ako ostanu ovakvi elementi bodovanja u tenderu, doći ćemo u situaciju da će se sve male kompanije zatvoriti, a u državni budžet se sliti mnogo manje sredstava. Tražimo da se napravi neko prelazno rješenje”, saopštili su privrednici na nedavnom sastanku.
Pozivaju da budu vraćeni uslovi iz prošlogodišnjeg javnog poziva koji je, kažu, iako nije bio idealan, proizašao iz kompromisa sa privredom. Mogućnost određenog kompromisa najavio je prije nekoliko dana i ministar poljoprivrede Vladimir Joković. Obećao je da će organizovati sastanak sa predstavnicima drvoprerađivača i komisijom koja je pripremila tender, kako bi se našlo rješenje kojim bi svi bili “pomalo zadovoljni ili pomalo nezadovoljni”.
Međutim, kako za Monitor kaže izvršni direktor Uprave Miloš Rajković, od kompromisa nema ništa. Optužbe, koje je čuo minulih dana, obašnjava on, “mogu biti samo materijal za novinske priče namijenjene manipulaciji javnosti”.
“Te burne reakcije i zamjerke dijela drvoprerađivača, povodom nedavno objavljenog Javnog poziva, nijesu materijal za Upravu. Amnezija koja je zavladala kod pojedinih drvoprerađivača govori nam da su motivi, ništa drugo do lična korist i profit, uz postavljanje ultimatuma da kreiraju javne pozive po sopstvenoj mjeri, kako su to činili nekada”, poručuje Rajković. “Ukoliko žele da njihovi pogoni rade, sirovine za njihov rad ima, jer je Javnim pozivom ponuđena i više nego dovoljna količina, koju moraju da plate, kao i svi drugi. Džabe dobiti neće ništa i ne može više niko biti privilegovan.”
On kaže da je završeno sa trendom “da drvoprerađivači diktiraju uslove za zloupotrebu državnog resursa, van prostorija Uprave”. Sve odluke, uključujući i javni poziv, odnosno način bodovanja i kriterijume su, tvrdi Rajković, zakonite i pravedne. A omalovažavanja, prozivke, prijetnje i ucjene neće, tvrdi, dovesti do poništenja tendera.
“Proteste najavljuje dio onih koji, nakon završenih radova u šumi, ostavljaju puteve u katastrofalnom stanju, što mogu posvjedočiti i građani na tim područjima. Njihov patriotizam se ogleda u ostvarivanju ogromne dobiti za sebe, a da se, pritom, ne udostoje da ulože u infrastrukturu. Takođe, nezainteresovanost i ignorisanje da godinama unazad učestvuju u gašenju šumskih požara, a da ne govorimo o propustima u slučaju uspostavljanja zakonom propisanog šumskog reda”, podsjeća izvršni direktor Uprava na grijehe vlasnika preduzeća za drvopreradu.
Većina onih koji su nezadovljni količinom sirovine na lagerima svojih pilana, objašnjava Rajković za Monitor, u šumi imaju na hiljade kubika, koji propadaju i nanose štetu. Prema njegovom riječima, “to se dešava zbog malog broja zaposlenih i lične pohlepe, jer uzimaju količine koje sa minimalnim brojem radnika nijesu u stanju da izvezu iz šume i prerade”. Potom, kaže on, ti isti drvoprerađivači, podnose zahtjeve za produženje ugovora, pojedini i po nekoliko puta za isto odjeljenje.
“Isti ti, uvredljivo male cijene nude vlasnicima privatnih šuma, konstantno smanjuju broj zaposlenih i uslove rada, dok želja za što većim brojem kubika ostaje ista i stalno raste. Podsjećam da je svrha davanja državnih šuma na korišćenje razvoj šumarstva i drvne industrije u Crnoj Gori, pa samim tim i veća zaposlenost u toj oblasti. Zbog toga je jedan od kriterijuma za bodovanje u tenderu i broj zaposlenih radnika, kako bi se stimulisalo da drvoprerađivači zapošljavaju radnike i povećao stepen zaposlenosti u ovoj oblasti, a ne mehanizam za sticanje lične koristi i profita na štetu državnog budžeta”, objašnjava direktor Uprave.
Šume u državnoj svojini daju se na korišćenje, ove godine, u područnim jedinicama Pljevlja, Rožaje, Berane, Žabljak, Kolašin, Plužine, Bijelo Polje, Andrijevica, Podgorica, Danilovgrad, Nikšić, Plav, Šavnik i Petnjica. Iz Uprave su saopštili su da će se javnim pozivom rasprodati 325.000 kubika drveta, a trećina od toga je na području pljevaljske opštine.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
SVIJET3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice