U budvanskom odboru Demokratske partije socijalista odlučni su da na svaki mogući način pruže pomoć uhapšenim čelnicima Opštine Budva, predsjedniku Rajku Kuljači i potpredsjedniku Draganu Maroviću i ostalim akterima slučaja Zavala koji su po nalogu državnog tužilaštva lišeni slobode 24. decembra prošle godine.
Nakon prvih reagovanja i organizovanja mitinga podrške uhapšenima, uvjeravanja da osumnjičeni funkcioneri turističke opštine nisu ni za šta krivi, parola da se hapse pošteni ljudi, pisama predsjedniku partije Milu Đukanoviću, prešlo se na viši nivo dokazivanja istine i pružanja otpora Podgorici.
Uoči odluke suda o eventulanom produženju pritvora čelnicima Budve, istopilo se bezrezervno povjerenje u crnogorsko pravosuđe pa je budvanska vlast odlučila da preispita teške optužbe vrhovnog državnog tužioca Ranke Čarapić i specijalnog tužioca za organizovani kriminal Đurđine Ivanović koje lokalne čelnike terete za zloupotrebu službenog položaja kojima je opštini, navodno, nanijeta višemilionska šteta.
Budvani su sproveli su sopstvenu istragu i naručili super vještačenje o visini troškova nastalih tokom izgradnje fabričkog postrojenja za desalinizaciju vode preduzeća Montenegro osmoza na rtu Zavala.
Potpredsjednik opštine Budva, Lazar Rađenović, koji zamjenjuje Rajka Kuljaču saopštio je kako se „izašlo u susret zahtjevima advokata Rajka Kuljače i Dragana Marovića da se Opština izjasni da li je u postupku realizacije postrojenja za desalinizaciju Opštini Budva nanijeta materijalna šteta”.
Opština je angažovala specijalizovane konsultantske kuće ProfiTax i Fascino iz Beograda koje su imale zadatak da preispitaju poslovnu dokumentaciju koja se odnosi na izgradnju spornog postrojenja na Zavali.
Izvještaj beogradskih eksperata, koji je plaćen 18.000 eura, bio je više nego povoljan. U njemu se navodi da Opštini prilikom izgradnje fabrike vode Osmoza nije nanijeta nikakva materijalna šteta!
Krunski dokaz koji treba da dovede u pitanje sprovedenu istragu i dokaze specijalnog tužilaštva u Podgorici, usvojen je uz posebno organizovan politički spektakl u lokalnom parlamentu.
To je vjerovatno jedinstven slučaj da se Skupština jednog grada na zahtjev advokata okrivljenih službenika izjašnjava o nalazu nekih privatnih firmi o tome da li je načinjena neka šteta po budžet opštine. To je valjda posao sudskih vještaka i suda a ne odbornika bilo kojeg parlamenta. Opština nije angažovala neku državnu, nezavisnu firmu za vještačenje, nego dvije malo poznate privatne firme iz Beograda čiji je izvještaj suprostavila nalazima sudskih vještaka ekonomsko-finanasijske struke koji su po riječima tužioca Đurđine Ivanović angažovani u slučaju Zavala.
Predsjednik SO Budva, Krsto Ljubanović zakazao je za srijedu 19 januara, po hitnom postupku vanrednu sjednicu Skupštine, zatvorenu za javnost, sa dnevnim redom sa kojim su se odbornici, konspiracije radi, upoznali na samom zasijedanju.
Niko nije znao odgovor na pitanje odbornika i novinara šta je to toliko hitno i neodložno za sazivanje sjednice pod vanrednim uslovima, kada to već nije učinjeno odmah nakon hapšenja budvanskih funkcionera. Dokument o kome su trebali da se izjasne nosio je oznaku strogo povjerljivo.Zavjet ćutnja o detaljima višesatne rasprave bio je obavezan, kako se, navodno, ne bi ometala istraga. Vrata budvanskog parlamenta od znatiželje brojnih novinara čuvali su pripadnici opštinskog obezbjeđenja.
Beogradski izvještaj podržan je većinom od 18 odbornika vladajuće DPS uz pomoć jednog glasa iz Liberalne partije. Odbornici opozicije, SNP i PzP bili su uzdržani, dok su socijaldemokrate napustili zasijedanje tokom rasprave i glasanja i ostavili koalicione partnere na cjedilu. Vlast je, očigledno, bila zajednička, a odgovornost partneri moraju snositi sami, poručili su ovim činom malobrojni odbornici SDP-a.
„Poslanički klub SNP–a se uzdržao se od glasanja u skladu sa stavom svoje partije da pravosudni organi treba da rade svoj posao i da bilo kakvo miješanje u njihov rad nije dobro. Mi odbornici ne možemo da budemo ni advokati odbrane a ni skupština ne može biti sudnica”, kazao je Predsjednik kluba odbornika SNP Miomir Pejović .
On je ocijenio da je na ovoj vanrednoj sjednici došlo do definitivnog razlaza koalicije DPSDP u Budvi, sudeći po nastupu šefa budvanskog DPS-a Bora Lazovića koji je većinu svog izlaganja posvetio kritici odsutnih partnera u vršenju vlasti.
Lazović je to negirao. „Samo jednu rečenicu posvetio sam njima. Nijesam ni iznenađen ni ljut što ih nije bilo u sali”, kazao je Lazović i naglasio da koalicioni ugovor još važi.
Odbornik PZP, Mihailo Backović saopštio je da je bio uzdržan od glasanja jer su odbornici za kratko vrijeme morali da se izjasne o izvještaju eksperata koji se razlikuje od onog koji je ranije objavljen u medijima i da je sjednici nepotrebno dat oreol tajnovitosti.
Hiper aktivnost budvanskog DPS-a po mišljenju mnogih građana Budve, više je odmogla nego što je pomogla partijskim drugovima u zatvoru.
U Opštini Budva mogli su i bez pomoći konsultantskih kuća da saopšte da po njihovoj evidenciji i knjigama koje vode nema minusa u budžetu po osnovu izgradnje fabrike vode. Učinilo im se međutim, da je mjerodavnije imati odluku najvišeg organa lokalne uprave.
Podsjetimo, u naredbi za sprovođenje istrage koju potpisuju tužioci specijalnog tužilaštva za organizovani kriminal Đurđina Ivanović i njena zamjenica Lidija Vukčević, Rajku Kuljači i Draganu Maroviću stavlja se na teret da su, između ostalog, zajedno sa saradnicima u Opštini omogućili da rusko-crnogorska firma Zavala invest naplati milion eura više od stvarne cijene gradnje postrojenja za pretvaranje morske vode u tehničku.
U zloupotrebi službenog položaja su im, navodi se, umišljajno pomogli okrivljeni Đorđije Pinjatić, odbornik i poslanik DPS-a, kao predsjednik komisije za procjenu izvedenih radova i šest članova komisije koji su u pritvoru.
Tužilaštvo u naredbi tvrdi da je Zavalu invest gradnja postrojenja koštala 3.340.770 eura, a da su odgovorni u Opštini prihvatili procjenu komisije u kojoj je navedeno da su radovi koštali 4.403.886 eura, što je za 1.062.697 eura više od stvarnih troškova koje je kompanija imala.
Pored toga, Rajku Kuljači se stavlja na teret i to što je 13.10.2008., sa preduzećem Zavala invest zaključio predugovor o naknadi za uređenje građevinskog zemljišta gdje su se dogovorili da na ime gradnje postrojenja prebiju i račun za komunalije.
Tokom gradnje ovog postrojenja oštećen je i budžet Crne Gore, navodi se u naredbi tužilaštva. Tužilac smatra da je ruska državljanka Natalija Panina kao izvršni direktor Zavala investa izbjegla plaćanje poreza na prihod i PDV-a, i na taj način, sumnja se, oštetila državnu kasu za iznos od 978.640 eura.
Skupština Opštine Budva usvaja izvještaj sa brojkama koje se potpuno razlikuju od onih do kojih je došlo tužilaštvo.
,,Na osnovu raspoložive dokumentacije, stvarni troškovi Zavale invest doo Budva po osnovu izvođenja radova projekta postrojenja za desalinizaciju morske vode, iznose 5.226.293,39 eura bez umanjene cijene za 6,5 odsto, odnosno, popusta u cijeni za radove koje je izvela Montera Montenegro doo Budva. Pod uslovom da je Montera odobrila popust u cijeni, stvarni troškovi Zavale invest po osnovu izvođenja radova projekta za desalinizaciju iznose 5.090.242,80 eura”, navodi se u analizi koju potpisuju Boris Batarilo i Rada Maruška Lukovac.
,,Zbog nedostatka dokumentacije, u navedene troškove nijesu uključeni troškovi projekta niskogradnje – privremeni tehnički put za fabriku vode koji je sačinila Montera Montenegro, kao i glavni projekat konstrukcije postrojenja za desalinizaciju koji je takođe sačinila Montera Montenegro.
Ne samo da nije oštećena, Opština je, po nalazu konsultanata iz Beograda čak i prihodovala od ovog spornog posla.
Odluka 25. januara
Da li će čelnicima Budve biti produžen pritvor odlučiće Viši sud u Podgorici do 25. januara. Specijalni tužilac za organizovani kriminal podnio je predlog za produženje pritvora osumnjičenima u slučaju Zavala uz obrazloženje da postoji opasnost da bi puštanjem na slobodu uhapšeni mogli uticati na svjedoke i saučesnike i da mogu „uništiti, sakriti, izmijeniti ili falsifikovati dokaze krivičnog djela”.
Tužilaštvo naročito ukazuje na izuzetne okolnosti koje ukazuju da bi puštanje na slobodu dovelo do ozbiljne prijetnje očuvanju javnog reda i mira.
Branka PLAMENAC