Broj višespratnica raznovrsne namjene, velelepnih tržnih centara, stambeno-poslovnih kompleksa i apartmanskih naselja u Budvi raste iz godine u godinu. Ekonomska kriza kao da je zaobišla turističku metropolu koja je postala poprište ogromnog građevinskog biznisa na kome bi joj mogli pozavidjeti daleko veći gradski centri. Mala zebnja vodećih investitora tokom izborne kampanje izazvana najavom predstavnika opozicionih partija da će, ukoliko osvoje vlast, staviti van snage većinu urbanističkih planova kojima je Budva planski uređena kao grad kula i solitera, prošla je. DPS i SDP, čiji su odbornici usvojili planove po kojima Budva, Bećići, Pržno, Sveti Stefan i Petrovac, treba da se grade po ugledu na Dubai, Vankuver i Long Bič, osvojili su tijesnu većinu u lokalnoj upravi, ali dovoljnu da se gradnja u naredne četiri godine razmahne. Većina planiranih solitera ucrtana je na parcelama čiji su vlasnici partijski funkcioneri vladajuće koalicije i njima bliski tajkuni i biznismeni.

Kule i soliteri smješteni su na svakom slobodnom kvadratu priobalnog pojasa budvanske rivijere. Urbanistička katastrofa koja je zadesila Budvu nema kraja ni granica.

Nakon izbora otvorena su brojna gradilišta na kojima grade uglavnom poznati likovi iz političkog i javnog života Crne Gore. Graditeljsko ludilo u turističkom centru traje godinama, ali ono što se priprema u narednom periodu prevazilazi sve do sada viđeno. Ruše se porodične kuće, poslovni objekti, ulice i trgovi.

Iako postojeći stambeni i poslovni objekti zvrje sablasno prazni, grade se novi i novi na decenijama čuvanom prostoru, rezervisanom za gradnju hotela. Nasilno se mijenjaju planovi i namjena prostora rezervisanog za turizam i gradnji hotela, u čemu učestvuje Ministarstvo održivog razvoja i turizma.

Povlađuje se investitorima na način suprotan zakonu i daje saglasnost na izmjenu planiranih namjena objekata. Hoteli ustupaju mjesto nebrojenim stambenim kvartovima na atraktivnim pozicijama.

Posljednji takav slučaj događa se u centru Budve na lokaciji na kojoj se nalazi samousluga Roda marketa, na kojoj budvanska građevinska kompanija Monterra Construction namjerava da sagradi kulu od 11 spratova stambeno-poslovnog karaktera.

Prostornim planom Opštine ta je lokacija šrafirana kao zona visokog turizma i hotela, u produžetku hotela Avala i Mogren i kontakt zone Starog grada. Ista odrednica prenijeta je i u Generalni urbanistički plan Budva-Bečići. Detaljnim planom Budva-centar date smjernice su ispoštovane. Na parceli tadašnjeg Panto marketa, vlasnika biznismena Panta Vučurovića, ucrtan je hotel sa 11 spratova.

Vučurović je zapao u dugove pa je parcelu opterećenu kreditom od tri miliona eura prodao Monterri, koja nakon debija na Zavali, preuzima vodeću ulogu u gradnji objekata u Budvi i okolini. Registrovana kao ćerka firma beogradske Monterre čiji je vlasnik Dragan Kopčalić, bivši visoki funkcioner Demokratske stranke i predsjednik Gradskog odbora DS za Beograd.

Kopčalić je pod nejasnim okolnostima preuzeo poznatu jugoslovensku građevinsku firmu Trudbenik i pripojio je svojoj Monterri. Budvanska Monterra se navodno odvojila od svoje centrale, što joj ne smeta da se kiti poslovnim nasljeđem Trudbenika osnovanog 1946.

Vlasnička struktura budvanske Monterre nije poznata. U javnosti je predstavlja ruski državljanin Igor Peljuchno, ovlašćeni zastupnik firme, dok je osnivač, prema CRPS-u, misteriozna Roxburgh business Inc.Ltd., ili grupa ruskih i budvanskih preduzimača i graditelja. Monterra osniva firmu MCG Montenegro u Budvi preko koje od Opštine kupuje dodatnih 539 kvadrata i zaokružuje urbanističku parcelu na 1.355 m2.

Osnivač ove firme je MCG Holding Ltd, sa nepoznate adrese, dok je ovlašćeni zastupnik i ovdje Igor Peljuchno.

Uticajnim biznismenima koji stoje iza firme Monterra stanovi su isplativiji od bilo kakvog hotela. Na njihov zahtjev, Izmjenama i dopunama DUP-a Budva-centar izvršena je prenamjena turističkog objekta u poslovni. Promjena je izvršena nezakonito, jer nije usaglašena sa smjernicama generalnog urbanističkog plana i prostornog plana opštine Budva.

Saglasnost na izmjene detaljnog plana bez prethodnih izmjena planova višeg reda, dao je ministar Predrag Sekulić, koji tokom mandata glavnog urbaniste Crne Gore igra ulogu mecene građevinskog lobija.

Nepoštovanje planova ovim se ne završava. Opština Monterri izdaje urbanističko-tehničke uslove za gradnju stambeno-poslovnog objekta, koji nemaju uporište u planu i time po drugi put mijenja osnovnu namjenu ove višespratnice, nesretno udjenute u naselju Gospoština, nadomak Starog grada.

Projektom nezgrapne staklene kule, ukupne površine 6.100 m2, predviđeno je da prva tri sprata imaju poslovnu namjenu za trgovine, banke, agencije i sličan asortiman, dok će sljedećih osam spratova zauzeti stanovi i apartmani za prodaju.

Budvanski građevinski lobi izmislio je nove kovanice za kamuflažu stambenih jedinica. To više nisu stanovi, nego apartmani u stambenim zgradama sa pomodnim nazivima – condo ili apart hoteli. Nova odrednica je – poslovni apartman, koju aktuelna zakonska regulativa ne poznaje. Stan za obavljanje poslovnih aktivnosti!?

Jedan broj mještana koji stanuju u susjedstvu nove trgovačko-stambene zgrade obratio se opštinskom Sekretarijatu za prostorno planiranje sa upozorenjem da će protiv načelnice Danijele Marotić i predsjednika Opštine Lazara Rađenovića podnijeti krivične prijave ukoliko bude izdata građevinska dozvola za takav objekat.

„Napominjemo da na pomenutoj urbanističkoj parceli nije dozvoljena gradnja objekta sa bilo kakvim stambenim sadržajima, već isključivo poslovnog karaktera prema planu DUP Budva-centar….Kako je ovaj plan običan spisak želja povlašćenih pojedinaca, kao takav je u koliziji sa planovima višeg reda… Namjera je jasna, da se investitoru omogući da mimo plana, pod firmom poslovnih apartmana, kako je u idejnom projektu naznačeno, koje pravnici u Crnoj Gori ne poznaju, grade stanove za tržište”, upozoravaju nezadovoljni građani.

Mještani traže da se, iako veoma loš, poštuje važeći detaljni urbanistički plan. Reakcija grupe građana na najavu gradnje solitera u centru grada došla je prilično kasno, kada je dragocjeni prostor turističke Budve urbanistička mafija oličena u predstavnicima republičke i lokalne vlasti, planera i investitora, pretvorila u običnu tržišnu robu. Dok je trajala izrada planova građani su pokazivali zanimanje samo za svoju kuću i okućnicu, na štetu zajedničkih interesa, koji su ugroženi do granice izdržljivosti. Reaguju burno tek kad soliter i bukvalno stigne pred njihova vrata.

Udruženim snagama

Za veoma kratko vrijeme kompanija Monterra postala je vodeća građevinska firma u turističkoj metropoli. Pored solitera u blizini drevne Budve, Monterra planira gradnju niza stambenih objekata. Jedan od većih je kompleks od 40.000 kvadrata u Bečićima. U planu je završetak radova u naselju Zavala, koje je preuzeto od propalog ruskog milijardera Sergeja Polonskog. Na lokaciji Crvena glavica kod Svetog Stefana planira se izgradnja apart hotela sa 10.000 m2. Najavljeno je i partnerstvo u gradnji luksuznog hotela u Kotoru sa američkom firmom Kotor Bay Hotel. Beogradski Prometal iz sastava Verano grupe iz Beograda partner je Monterre u izgradnji stambenih konglomerata duž budvanske rivijere.

Branka PLAMENAC