U posljednje dvije decenije vlasti su konstantno najavljivale da će se za potrebe opština na sjeveru graditi regionalna deponija za odlaganje komunalnog otpada. Međutim, do toga još uvijek nije došlo, zbog čega se i dalje pribjegava alternativnim rješenjima u vezi sa pronalaženjem lokacija za deponovanje smeća
Ogroman broj smetlišta na sjeveru Crne Gore, od kojih neka godinama i decenijama nazivaju „privremenum odlagalištem otpada”, odaju ružnu sliku neuređene države koja sebe naziva ekološkom, upozorili su ekolozi ovih dana.
U preporukama Evropske unije, koje se tiču zaštite životne sredine, izričito je zahtijevano da se u Crnoj Gori mora odustati od dosadašnjeg načina odlaganja otpada, uz naglasak da postojeće deponije u velikoj mjeri remete prirodnu ravnotežu.
U posljednje dvije decenije vlasti su konstantno najavljivale da će se za potrebe opština sa sjevera države graditi regionalna deponija za odlaganje komunalnog otpada. Međutim, do toga još uvijek nije došlo, zbog čega se i na ovom području godinama pribjegavalo alternativnim rješenjima u vezi sa pronalaženjem lokacija za deponovanje smeća.
Iz beranske lokalne uprave potvrđuju da se zbog nepostojanja regionalne sanitarne deponije, smeće odlaže na nužni način koji ne zadovoljava evropske standarde.
„Da bismo došli do odgovarajuće lokacije za odlaganje otpada i izgradnje regionalne deponije, potrebna je veća posvećenost države, koja do sada nije pokazala potrebnu spremnost za realizaciju ovog krupnog i izuzetno značajnog projekta. Znam da su vođeni određeni razgovori u vezi sa ovim pitanjem, ali konkretnog rješenja nema, iako se radi o problemu koji se mora urgentno rješavati, jer na to ukazuju i preporuke koje stižu od međunarodnih institucija. S druge strane, imamo i nesavjesne građane koji odlažu otpad na mjesta koja za tako nešto nijesu propisana, što dodatno usložnjava problem” – ističe predsjednik opštine Berane Vuko Todorović.
U preporukama Evropske unije je u cilju rješavanja ovog problema nedvosmisleno se naglašava da se mora graditi regionalna deponija i u okviru nje reciklažni centar gdje bi se vršila selekcija otpada i proizvodio određeni energent koji ima višestruko korisnu namjenu.
Predsjednik opštine Petnjica Samir Agović ističe da od poštovanja ovih preporuka još uvijek nema ništa i da zbog toga imamo krajnje zabrinjavajuće stanje.
„Pokušali smo sve kako bismo pronašli mjesto na području Petnjice gdje bi se deponovao komunalni otpad do eventualne izgradnje regionalne sanitarne deponije o kojoj se priča godinama. Definisali smo više lokacija i uključili stručna lica sa strane da nam pruže ruku pomoći. Ali, svuda smo nailazili na otpor građana. Zato smo prinuđeni da, u skladu sa postignutim dogovorom, otpad transportujemo u Rožaje” – kaže Agović.
On smatra da je na potezu država koja mora da donese zakonsko rješenje na osnovu kojeg će se doći do odgovarajuće lokacije za deponovanje otpada, ne samo iz Petnjice nego i sa čitavog sjevernog regiona.
I iz opština Plav i Gusinje potvrđuju da se i tamo otpad skladišti na improvizovanim deponijama i da i to samo privremena rješenja, dok iz andrijevičkog Komunalnog preduzeća smatraju da ovo pitanje zahtijeva veću posvećenost nadležnih državnih institucija.
„Mi u opštini Andrijevica imamo deponiju koja privremeno predstavlja dosta dobro rješenje u odnosu na neke druge sredine. Međutim, sve je to daleko od nekih idealnih standarda. Da bismo došli do odgovarajuće lokacije za odlaganje otpada i izgradnje regionalne deponije, potrebna je veća posvećenost države” – kažu.
Iz komunalnih službi i lokalnih uprava sjevernog regiona ističu da su sprovedene brojne akcije u cilju uklanjanja divljih deponija. Međutim, one se i dalje mogu vidjeti na javnim površinama i naročito duž obala Lima i njegovih pritoka, ukazuju i iz nevladinog sektora.
„Da se primijetiti da se na obalama Lima, ali i na drugim mjestima nekontrolisano odlažu velike količine smeća, što svakako negativno utiče na životnu sredinu” – naveli su iz NVO Euromost, apelujući na građane da to ne čine i time pomognu u zaštiti životne sredine.
Iako je još 2010. godine, između deset ponuđenih, lokacija Vasove vode bila određena za izgradnju regionalne sanitarne deponije i reciklažnog centra za više opština, do realizacije tog projekta nije došlo. To se nije desilo bez obzira što je za ove namjene, uz izradu projektne dokumentacije, potrošeno milion i po eura. Takvom rješenju protivili su se mještani Beransela kao i brojni ekološki aktivisti.
Jedan od tih aktivista, izvšni direktor Ekološkog pokreta Ozon Aleksandar Perović kaže za Monitor da je sjever i dalje u katastrofalnom stanju kad je u pitanju očuvanje životne sredine.
„Najgore od svega je što je Opština Bijelo Polje ušla u proces dobijanja sredstava za regionalnu deponiju, ali se ispostavilo da je nesposobnost donosilaca odluka najveća prepreka u tome” – kaže Perović za Monitor.
Predsjednik Sportskog ribolovnog kluba Lim iz Berana Boško Vulević nije ubijeđen da bi čak i izgradnja regionalne sanitarne deponije brzo riješila ovaj problem.
„Ne znam šta se dešava. Lično znam da je Komunalno preduzeće iz Berana ovu lokaciju očistilo prije petnaest dana. Odakle sada sav ovaj otpad, nije mi jasno. Molim i apelujem da počnemo da mislimo o životnoj sredini i da ne bacamo smeće tamo gdje mu nije mjesto” – kaže Vulević.
Svi sagovornici Monitora slažu se u tome da se mora pooštriti kaznena politika. Ali i sprovoditi. Prema nekim informacijama, komunalne policije u Beranama i Bijelom Polju, kao najvećim gradovima u ovom regionu, nisu napisale nijednu prijavu.
Tufik SOFTIĆ