Ni nakon povratka predsjednika Milatovića iz Njujorka i sastanka sa Spajićem koji je uslijedio, nije ni malo jasnije šta je mandatarova formula za formiranje „evroatlanske vlade“ i razlog za novi optimizam. Pritisci su isti, i spolja i iznutra
Mandatar Milojko Spajić na polovini je zakonskog roka za formiranje vlade, koja mora biti sastavljena do 10. novembra. On je ove sedmice saopštio da su opstrukcije od početka procesa postojale, ali da je optimista da ćemo dobiti „proevropsku vladu“. Spajić je to saopštio nakon ovonedjeljnog novog sastanka sa predsjednikom države Jakovom Milatovićem, i njegovim partijskim saborcem.
Sastanak je uslijedio nakon povratka Milatovića iz Njujorka, gdje se sastao sa više visokih američkih zvaničnika, pa i Gabrijelom Eskobarom, koji je nakon tog susreta saopštio da je od Milatovića dobio signal da je „saglasan sa američkim stavom o vladi“. U prevodu – vlada bez Koalicije Za budućnost Crne Gore (ZBCG) koju Eskobar definiše kao „antizapadnu stranku“. Nije svakako prvi put da Zapad poruči da ZBCG, odnosno bivši Demokratski front, ne vide kao svog partnera.
Spajić je još ranije odlučio da prekine razgovore sa ZBCG, nakon čega se suočio sa topljenjem podrške neophodne za vladu, prvenstveno u svojoj partiji i koaliciji sa kojom je nastupio na junskim vanrednim parlamentarnim izborima. Jedan od kritičara njegove odluke da ZBCG ne uđe u Vladu bio je upravo Milatović. Otuda se poruka Eskobara iz Njujorka tumačila kao uticaj na Milatovića da popusti u svom stavu, i možda utiče na onaj dio PES-a koji se sa njim u tom stavu slaže i koji nije podržao Spajića u odluci da ZBCG ne uđe u vladu.
Nakon odluke da neće pregovarati dalje sa ZBCG Spajić je izgubio podršku dvije poslanice sa njegove liste, zbog čega je formiranje većine neophodne za vladu postao skoro pa nemogući zadatak. Uz činjenicu da takvu odluku nije podržala ni Ujedinjena Crna Gora, koja je dio koalicije, te da se CIVIS drži po strani. Tako su Spajićeva 22 mandata sa kojima je krenuo u pregovore spala na 18. Kada su Demokrate Alekse Bečića, koje su do nedavno bile bez primjedbi na Spajićev način pregovora, saopštile da ne prihvataju da odlučujući glas bude onih stranaka koje su bile na listi DPS, aludirajući na glas Mehmeda Zenke, Spajićeva jedina opcija da dođe do većine za vladu unutar sadašnje postavke je da povrati podršku u svojoj kolaiciji ili odustane od odluke da ne pregovara sa ZBCG.
Da je „ključ za formiranje buduće vlasti i ostvarenje evropskog puta“ u dogovoru Spajića i Milatovića, smatraju i Demokrate, koje su pozdravile taj susret. No, nakon Milatovićevog povratka kući i sastanka njega i Spajića koji je uslijedio, nije ni malo jasnije, šta je Spajićeva formula za formiranje vlade i razlog za optimizam.
Iako je Milatović navodno Eskobaru signalizirao da prihvata njihov stav o formiranju vlade, kod kuće nije dao nijedan „signal“ da se nešto promijenilo u njegovom odnosu prema odluci Spajića da ne pregovara sa ZBCG. On je i po povratku saopštio da je za „njega principijelno neprihvatljivo da bilo koji politički subjekt koji je dobio povjerenje određenog broja građana, pa ni ZBCG, može unaprijed biti isključen iz učešća u vlasti”.
Spajić je, s druge strane, malo modifikovao tvrdi stav prema ZBCG. On je saopštio da „ne treba biti zatvoren za razgovore ni sa tom koalicijom, ali ni drugim partijama.
“Treba razmišljati o širokom razgovoru”, kazao je Spajić. Zanimljivo je i da je ZBCG, koji je od odluke Spajića da obustavi sa njima pregovore vodio agresivni pritisak, tiši ove sedmice.
No, Spajićeve dalje poteze čini nejasan stav da vlada treba da bude “evroatlanska”, sa čim se, kako je kazao, slaže i Milatović. Takođe, kazao je da u partiji teku pregovori sa poslanicama koje su mu otkazale podršku nakon odluke da ne pregovara sa ZBCG. Spajić je saopštio da očekuje da poslanice PES Radinka Ćinćur i Jevrosima Pejović na kraju ipak podrže njihove odluke.
“Uslov njihove podrške je ulazak koalicije Za budućnost Crne Gore (ZBCG) u vladu, ali ne treba da postoji bilo kakva bojazan da će iz vlade biti isključena bilo koja nacionalna grupa, a naročito Srbi,” poručio je Spajić.
Lider Demosa Miodrag Lekić, komentarišući sastanak Spajića i Milatovića, saopštio je da mu je taj sastanak bio nejasan.
“Spajić je malo previše optimističan, a postoje kontroverze da li uopšte postoji 41 poslanik. Zanimljiva je uloga Milatovića, koji institucionalno ne bi morao da učestvuje u pregovorima oko Vlade. On daje mandat na bazi većine i na bazi utiska koji je stekao. Tumačim ovaj njegov angažman kao gest dobre volje da pomogne, a institucionalno ne bi morao”, saopštio je.
U svemu, nastavlja se obračun između PES-a i URE, odnosno premijera u tehničkom mandatu Dritana Abazovića i Spajića.
Abazović, koji je takođe sa Milatovićem boravio u Njujorku, kazao je za Glas Amerike da ljudi iz crnogorskog podzemlja imaju uticaj na formiranje nove izvršne vlasti. “Ne može neko da očekuje da dobije podršku, a da bez ikakvog razloga nekoga isključi kao potencijalnog partnera. Mislim da to govori o nekoliko stvari. Prvo, da uticaj na pravljenje vlade imaju ljudi iz crnogorskog podzemlja koji su potpuno desetkovani ovom vladom”, saopštio je premijer.
Upitan čime može da potkrijepi takvu tvrdnju, Abazović je kazao da to može da potkrijepi „vrlo jednostavnim stvarima“. „Dovoljno je vidjeti ko pravi i podržava kampanju da se što prije dođe do ovakve minijaturne vlade. Kad kažem minijaturne, mislim na podršku”, kazao je. „Ne treba niko da očekuje podršku za takvu vrstu vlade. Ako neko želi da promijeni pristup, stavi ovo kao prioritet, odradimo što treba da odradimo svi zajednički, onda je to druga priča”, ocijenio je. Na pitanje da li to znači da ako URA uđe u vladu daje podršku, a ako ne uđe ne daje, premijer je odgovorio – “naravno”.
Po njegovom povratku u zemlju nastavio se „rat“ saopštenjima URE i PES-a. Ura trenutno insistira da Spajić objasni kako će da ispuni obećanje u okviru Evrope sad 2, odnosno da dodatno podigne standard građana, udarajući tako na sam razlog Spajićevog uspjeha na vanrednim junskim izborima. Abazović je optužio Spajića da želi da podigne milijardu eura, da bi povećao plate i penzije.
PES, opet, optužuje Abazovića da je “državu gurnuo u institucionalnu provaliju i rekordne budžetske rashode, koji se mjere stotinama miliona eura”, te da će “ biti upamćen po tome što je iznevjerio koga je stigao na domaćoj i međunarodnoj sceni”
Spajić je, nakon sastanka sa Milatovićem, saopšto da je najviše razočaran UR-om. „Koja je za nas bila očekivani partner. Napravili su štetu prije svega sebi a onda i nama”.
Šteta koju definitivno trpe su crnogorski građani. Koji i dalje čekaju da neko odblokira ne samo evropski neko i demokratski proces.
Milena PEROVIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
DANAS, SJUTRA3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
U SJEĆANJU3 sedmice
FOKUS4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice