Skoro da nema kolašinske mjesne zajednice u kojoj prošle i ove godine nije bar dijelom saniran lokalni put. Za to je potrošeno oko 1,5 milion eura. Međutim, svježe sanirane saobraćajnice su, posle prvih vremenskih nepogoda, bile u istom stanju kao i godinama unazad
Izreka „drži vodu, dok majstori odu“, vjerovatno, najbolje opisuje trud da se od kolašinskih nekategorisanih i lokalnih puteva naprave saobraćajnice koje će biti od koristi mještanima sela u u toj oštini. Više od 1,5 milion eura uloženih u sanaciju putne infrastrukture tokom ove i prošle godine nije se, u velikom broju slučajeva, pokazalo kao dugoročno održiva investicija. Neke saobraćajnice „sanirane“ lani, poslije prvih kiša ove godine, u istom su stanju kao što su bili prije nego što su mehanizacija i opštinski novac krenuli ka njima.
Mještani, po pravilu, prolaze put od oduševljenja što se neko konačno sjetio njihovog sela, do razočarenje kada se pokaže da je rad bio uzaludan, a oni do grada stižu uz istu muku kao i ranije. Tako je bilo na putevima ka Rečinama, Vranještici, prema nekoliko katuna, na moračkim i rovačkim seoskim saobraćajnicama… Oni koji žive u tim krajevima za stanje puteva u koje je, lani, uloženo na stotine hiljada eura, kažu da je ponovo katastrofalno.
„Preduzeća koja dođu da opštinskim parama popravljaju puteve ne slušaju mještane. Naše sugestije su na mjestu, jer poznajemo svaki metar i znamo đe je potrebno kako raditi, jer surovost prirode, bujice i odroni sveke godine na istim mjestima oštete puteve. Sve se radi na brzinu, nekad se čini samo da je cilj da se uzmu pare i, kobajagi, završe posao i što prije odu. A kada dođe jesen i nevrijeme i ponovo isto kao i prije radova“, kažu u jednom kolašinskom selu. Uz molbu da se izbjegne navođenje imena sela i sagovornika, jer, objašnjavaju, „u Opštini bi se ljutili“. A i dogodine treba poslati mehanizaciju na isti put, saniran u ljeto 2024. Mještani dodaju da je, ipak, „bolje išta, nego ništa“ i tvrde da godina unazad, sve do lani, niko nije čuo njihove apele za popravku puta.
Ne može se zanemariti napor i volja aktuelnih opštinskih čelnika da popravljaju seoske puteve, čak i one dionice koje su decenijama ranije bile zaboravljene od lokalnih vlasti. Da li takvi radovi imaju svrhu, legitimno je pitanje i za Opštinu, ali i za resorna ministarstva koja su pomagala takve projekte. Iz lokalne uprave tvrde da drugog načina nema. Stisnuti izmeđi ograničenog novca za održavanje puteva i činjenice da ih je oko 200 km na području kolašinske opštine, odlučuju se za sanacije, za koje su i sami svjesni da neće donijeti dugovječne rezultate. Kako za Monitor objašnjava predsjednik Skupštine opštine (SO) Vasilije Bulatović „kontinuirana ulaganja i obezbjeđivanje prohodnosti tih saobraćajncica je neophodno“.
“Lokalni putevi prave veliko opterećenje za budžet. Oko 15 km asfalta košta 1,5 milion eura. Vlast dolazi u situaciju da odlučuje da li da asfaltira 15 kilometara puta ili da dovede na nivo prohodnosti 200 kilometara puta, Odlučujemo da što više saobraćajnica saniramo, umjesto da samo jednu ili dvije temeljno rekonstruišemo, odnosno, asfaltriramo. Mislim da ne bi bilo pošteno jednom selu napraviti put, a mještane 15 drugih sela ostaviti bez prohodne saobraćajnice tokom većeg dijela godine “, objašnjava Bulatović.
Iz lokalne vlasti kažu i da su oko 200.000 eura za sanaciju puteva dobili od Ministarstva poljoprivrede, pa su bili obavezani da određene iznose potroše na saniranje puteva na ruralnom dijelu opštine. Međutim, iz opozicije dovode u pitanje takve odluke. Odbornik Pokreta Zajedno gradimo Kolašin (DPS, SDP, SD i nestranačke ličnosti) Balša Cvetković tvrdi da će skoro svi sanirani putevi uskoro biti u istom stanju kao i prije sanacije. Prema njegovim riječima, tokom nepune dvije godine, stavka za lokalne puteve je povećavana četiri puta, prilikom rebalansa budžeta.
„Ove godine, ta stavka je blizu 600.000 eura, što je oko četvrtine ukupnog kapitalnog budžeta. Slično je bilo i lani, kada je čak milion eura izdvojeno za tu namjenu. Najskuplja investicija iz lokalnog budžeta u centru grada, gdje je najveći pritisak izgradnje i najviše stanovnika i turista, bila je adaptacija Spomenedoma, koja košta 400.000 eura. Da nema državnog kapitalnog budžeta ni jedan veći projekat u gradu ne bi bio započet. Lani je opravdanje za ulaganja u seoske puteve bilo u poplavama, ne znam šta je ove godine“, kaže Cvetković.
Prema njegovim riječima, sanacija se obavlja „do nivoa upotrebljvosti“ i traje „do prve kiše“. Odbornik Pokreta je nedavno predložio izvršoj vlasti da se odluči za temeljnije radove na manje puteva. Time bi, kazao je, dobili trajno riješen problem bar u nekim selima.
„Svjesni smo kako se rade ove sanacije. Često se rade kako bi se izbjegli tenderi i išlo na nabavke male vrijednosti, to jest, direktne pogodbe. Suština je da za 1,5 miliona eura nijesmo dobili neku novu vrijednost i nijesmo ništa riješili mještanima. Na selima neće ostati zbog djelimične sanacije, već samo ako imaju kvalitetan put stalno. Za ovaj nivo sanacije očekivano je bilo da se odvoji 200.000 eura godišnje, a ne tri ili pet puta više. Jedini način je temljna rekonstrukcija tih puteva“, poručuje Cvetković.
Opština je, lani, puteve sanirala baš kako opozicija tvrdi, direktnim ponudama, izbjegavajući tendere. Na taj način ugovoreni su sa privatnim preduzećima radovi u vrijednosti od 850.000 eura. Iz lokalne vlasti tvrde da su to “činili u odnosu na opis radova iz predmjera i predračuna radova koji se dostavi nakon obilaska terena”. Kažu da su ti kriterijumi bili presudni za odabir izvođača, “s obzirom na to da privredna društva sa teritorije Kolašina ne raspolažu podjednako mehanizacijom koja je potrebna za određenu vrstu radova”. Objašnjavaju i da su “tokom 2023. godine, mimo opštinskog preduzeća Komunalno, za sanaciju puteva angažovani svi lokalni privrednici koji imaju građevinske mašine, a koji su bili voljni da sarađuju sa lokalnom upravom”.
“Opština je tokom 2023. godine obavljala sanaciju seoske infrastrukture na području svih mjesnih zajednica. Podsjećamo da su, u kratkom vremenskom periodu, našu opštinu zadesile dva puta vremenske nepogode koje su pričinile veliku štetu na infrastrukturi (tokom decembra 2022. godine i januara 2023. godine), a koja se nije mogla sanirati u nekim područjima sve do ljetnjih mjeseci”, kazali iz Opštine.
Podsjećaju i da je u radovima, čija je ukupna vrijednost 850.000 eura bilo i onih koje su zatekli po preuzimanju vlasti u decembru 2022. godine, a koji do tada nijesu bili realizovani. Radove na infrastrukturi u ukupnoj vrijednosti od 187.000 eura, prema dokumentaciji iz opštine, izvelo je kolašinsko Komunalno preduzeće. Direktnom pogodbom Opština može angažovati preduzeća za radove čije ukupna vrijednost, računajući i PDV, ne prelazi 9.680 eura.
Kako je kazao potpredsjednik Opštine Vasillije Ivanović ove godine je drugačije, pa se većina sanacija odvija nakon raspisivanja tendera. On očekuje da će se uskoro steći uslovi i za ozbiljnije rekonstrukcije djelova putne infrastrukture. Do tada, mještanima ostaje nada da će nevrijeme zaobići njihovo selo.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
INTERVJU2 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO1 sedmica
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice