Pandemija je tokom prošle godine više nego u ostatku države, pogoršala stanje na tržištu rada Sjevernog regiona. U većini opština dodatno su zabrinuti porastom broja nezaposlenih osoba sa invaliditetom
Obaveza izrade strategija zapošljavanja za narednih pet godina suočila je mnoge opštine na sjeveru sa statistikom koja svjedoči o izuzetno nepovoljnom ambijentu na tržištu rada. Statistika pokazuje i da je zabrinjvajuće visok procenat osoba sa invalidetom među nezaposlenima. Minule godine, ocjenjuju u opštinama Sjevernog regiona, to stanje je dodatno pogoršano.
Broj zaposlenih Beranaca, kažu u tamošnjoj lokalnoj upravi, prošle godine značajno se smanjio. Kako piše u Strategiji zapošljavanja te opštine, „nivo zaposlenosti u će na kraju 2020. biti ispod nivoa iz 2011. godine.“ Samo tokom prvih šest mjeseci prethodne godine broj nezaposlenih povećan je za 161, pa je na evidenciji Biroa rada blizu 4.500 Beranaca. Stopa nezaposlenosti (16,2 odsto) u toj opštini kontinuirano je veća u odnosu na stopu nezaposlenosti u Sjevernom regionu (11,7 odsto).
„Trendovi pokazuju da lokalno tržište rada ne može da apsorbuje priliv visokoobrazovanih. Jer je najveći broj zaposlenih u sektorima koji zapošljavanju srednjekvalifikovanu radnu snagu. Zbog toga su potrebne dodatne mjere i programi zapošljavanja koji su usmjereni na različite i specifične kategorije nezaposlenih“, kažu u branskoj lokalnoj upravi.
Čak četvrtina od ukupnog broja nezaposlenih osoba sa invalidtetom u državi, živi u Beranama. Prema podacima od prije dvije godine, bilo ih je 2.688, a tokom naredne godine taj broj se povećao skoro za četvrtinu. I broj nezaposlenih Beranki je sve veći.
„Politike i mjere zapošljavanja trebalo bi usmjeriti na najosjetljivije grupe na tržištu rada. Posebnu pažnju treba posvetiti nezaposlenim ženama, dugoročno nezaposlenim i osobama sa invaliditeom, niskokvalifikovanim i nezaposlenim starije dobi. Potrebna je dalja podrška postojećim preduzetnicima u smislu uklanjanja biznis barijera i uvođenja određenih olakšica za poslovanje“, neki su od ciljeva za unapređenje zapošljavanja u tom gradu.
Tokom prvih šest mjeseci prošle godine broj nezaposlenih u Plavu se povećao za 5,8 procenata. Stopa nezaposlenosti u toj opštini i prije pandemije je bila značajno veća u odnosu na ostale sjeverne opštine. Prema podacima iz 2019, nazposlen je bio svaki peti stanovnik te varoši.
Trenutno, kažu u plavskoj lokalnoj upravi, svaki treći na evidenciji Biroa rada je sa nekom vrstom invaliditeta.
„Plav je po broju korisnika naknade za materijalno obezbjeđenje porodice (MOP) na trećem mjestu među opštinama u Crnoj Gori. Prisutnost sive ekonomije i neprijavljenog rada predstavlja značajnu prepreku za dalji socio-ekonomski razvoj opštine. Lokalna politika zapošljavanja i aktivne mjere bi trebale da budu usmjerene i na povećanje aktivnosti ženske populacije“, piše u planovima za popravljanje stanja na tržištu rada u toj opštini.
Do prošle godine Bijelo Polje je, brojem zaposlenih i nižom stopom nezaposlenosti, popravljalo prosjek sjevernih opština. Kako kažu u lokalnoj upravi, od januara do jula prošle godine broj nezaposlenih se u odnosu na 2019. povećao za 4,5 odsto.
„Podaci o broju zaposlenih u periodu 2011. do 2019. godine pokazuju povećanje za 1.325 lica. Tako, opština Bijelo Polje zapošljava blizu 30 odsto radne snage Sjevernog regiona. Međutim, tokom prvih šest mjeseci 2020. godine broj zaposlenih je smanjen za oko devet procenata. Na to je, prije svega, uticalo zatvaranje privrednih djelatnosti tokom drugog kvartala i veliki pad u uslužnom sektoru“, objašnjavaju u bjelopoljskoj lokalnoj upravi.
Više od trećine nezaposlenih u tom gradu su osobe sa invaliditetom.
Kao ključne razvojne šanse za unapređenje zapošljavanja u toj opštini su definisali i smanjenje biznis barijera.
U mojkovačkoj opštini visoku nezaposlenost namjeravaju da riješe valorizovanjem turističkih i poljoprivrednih potencijala.
Na području te opštine broj zaposlenih lani se smanjio za blizu osam procenta. To je, objašnjavaju u lokalnoj upravi, posljedica pandemije, ali i manje potražnje za sezonskim radnicima.
„Odnos između broja registrovanih zaposlenih i broja stanovnika iznosi 0,16 što je slično prosjeku u Sjevernom regionu, ali dvostruko manje u odnosu državni prosjek. Ti podaci upućuju na zaključak da u opštini postoji visoka nezaposlenost, ali i visok udio neaktivnog stanovništva u ukupnom stanovništvu“, kažu u Opštini.
Broje nazaposlenih Mojkovčana lani, u odnosu na predhodnu godinu, povećan je za čak 30 odsto. To je skoro tri puta više u odnosu na povećanje broja nezaposlenih na nivou države.
Ukupan broj osoba sa invalidetom, koje su na evidenciji mojkovačkog Biroa rada, u stalnom je porastu. Međutim, objašnjavaju u Opštini, to je, ipak, manje nego na državnom nivou.
Tokom minulih deset godina broj zaposlenih Kolašinaca se konstantno smanjivao. Lani, u odnosu na 2019. godinu, još za četiri odsto. Godinama je broj penzionera veći nego zaposlenih.
Prije pandemije nezaposlen je bio svaki deseti Kolašinca, ali se minule godine to stanje pogoršalo.
„U prvoj polovini 2020. godine ukupna nezaposlenost se povećala za 17,3 odsto. Udio osoba sa invalidetom u ukupnom broju nezaposlenih se takođe povećao. Trenutno je svaka deseta osoba na evidenciji Biroa rada iz te kategorije“, objašnjavaju u kolašinskoj lokalnoj upravi.
Slično kao u susjednom Mojkovcu, i u Kolašinu šansu, kada je riječ o smanjenju stope nazaposlenosti, vide u poljoprivredi i turiznu, ali i u prerađivačkoj industriji. U Strategiji zapošljavanja piše i da industrijska zona u toj opštini funkcioniše ispod realnih mogućnosti.
Više napora, konstatuju autori tog dokumenta, nazaposleni treba da ulože u učenje stranih jezika. Društveni ambijent, preporučju, treba da stvori mogućnosti za promovisanje preduzetničkog načina razmišljanja.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS4 sedmice