Budva preživljava najteže trenutke u svojoj modernoj istoriji. Nekada jedna od najbogatijih opština u zemlji i zajedničkoj državi Jugoslaviji, nakon dvadestogodišnje vladavine Demokratske partije socijalista nalazi se na rubu svekolike propasti i nazadovanja, u ekonomskom, kulturološkom i urbanističkom pogledu.

Decenijska sistematska pljačka društvene imovine primorskog grada, prirodnih resursa u svojini države i opštine, hotela, privrednih i turističkih firmi, kulminirala je epilogom u kome su se čelnici Opštine našli u zatvoru optuženi za korupcionaštvo i zloupotrebu službenog položaja, dok se pred Vrhovnim državnim tužilaštvom vodi istraga protiv grupe rukovodilaca raznih opštinskih javnih i društvenih preduzeća za slična krivična djela.

Vijest da je nakon tromjesečnog pritvora i skoro trogodišnje istrage u slučaju Zavala, vrhovna državna tužiteljka Ranka Čarapić podigla optužnicu protiv čelnika Budve, predsjednika Rajka Kuljače i potpredsjednika Dragana Marovića, brata potpredsjednika DPS–a Svetozara Marovića, republičkog poslanika DPS-a i odbornika SO Budva, Đorđija Pinjatića i još devet osoba, nije iznenadila Budvane.

„Utvrđeno je da su okrivljeni u dužem vremenskom razdoblju protivpravno djelovali u interesu privatnog preduzeća Zavala invest a na štetu Opštine Budva. To je za posljedicu imalo pribavljanje imovinske koristi privatnom preduzeću u iznosu preko milion eura i nanošenje štete Opštini Budva u istom iznosu”, navodi se u saopštenju Ranke Čarapić koje je izdala nakon podizanja optužnice.

VDT je zatražilo produženje pritvora za sve optužene osim izvršnog direktora firme „Slav in” Miodraga Minića, međutim Vrhovni sud u Podgorici prihvatio je zahtjev za one glavne: Kuljaču, Marovića, Pinjatića i Dragana Sekulića, vlasnika firme Moninvest. Ostali su dobili priliku da se brane sa slobode.

Tužiteljka je naglasila da je pritvor posebno nužan za Kuljaču i Marovića koji su kao „visokopozicionirani službenici lokalne samouprave grubo zloupotrijebili službena ovlašćenja u korist privatnog preduzeća”. Prvi put u toku tromjesečne istrage pojašnjena je uloga članova Komisije za procjenu izvedenih radova na postrojenju za desalinizaciju morske vode. VDT tvrdi kako je utvrđeno da su za friziranje računa koji je prikazao trošak veći za oko milion eura od stvarne cijene koštanja, oni dobili novac od strane Zavala investa.

LOGIČAN EPILOG: Ovo je logičan epilog višegodišnjeg načina vladanja Budvom od strane jedne partijske garniture koja je umislila da zakoni za nju ne važe. Počev od bespravne gradnje, odnosno „budvanizacije” prostora Budve kojom je ovaj lijepi mediteranski grad pretvoren u hrpu ružnih građevina bez plana i reda, bez ulica, trotoara ili parkova, kao pobacanih iz aviona na pustu ledinu, pa afera i špekulacija sa zemljištem i gradnjom objekata.

Prva veća pohara Budve dogodila se polovinom devedesetih u vrijeme jedinstvenog DPS-a, kada su brojni članovi partije izvršili čuvenu akciju zamjene zemljišta zvanu „Selo za grad”. Tom prilikom mnogi „uglednici” Budve svoja imanja i krševite ledine u brdima, vrletima i potocima oko Budve, zamijenili su za placeve u centru grada koji su bili u vlasništvu Opštine.

Tako su „seljaci” postali građani dobivši u vlasništvo parcele višestruko vrednije od onih koje su dali u zamjenu. Ove nelegalne zemljišne transakcije ostale su nekažnjene. Lokalna i republička vlast bila je u rukama jedne partije, te je sve prekrila tama i šaš.

Otimanje zemlje pripadnicima DPS-a je prešlo u naviku. Nastavilo se i u partnerstvu sa Socijaldemokratama pa afere sa prisvajanjem zemljišta godinama sustižu jedna drugu.Placevi se poklanjaju sportskim klubovima koje vode pažljivo raspoređeni partijski čelnici. Zemljom se prebijaju razna dugovanja Opštine. Atraktivne lokacije „otišle” su na plaćanje koncerata estradnih zvijezda, od Lepe Brene, preko Cece, Severine pa sve do Madone.

Zemljištem se plaća prehranjivanje osiromašenih opštinskih službenika, koji mjesecima ne primaju plate pa im se daju bonovi za hranu sa jasnim uputstvom da ih mogu potrošiti samo u lancu prodavnica Mega marketa, poslovnog partnera Opštine. Armiju službenika sa bonovima, Mega market dočekuje sa povećanim cijenama proizvoda, robom kojoj samo što ne istekne rok upotrebe i sličnim domišljatim akcijama. Međusobna potraživanja između moćnog Mega marketa i Opštine izmiruju se placevima, na Svetom Stefanu naprimjer!

MORALNI SUNOVRAT: Podignuta je i optužnica protiv 11 osoba Auto moto društva Budva zbog pokušaja prisvajanja parcele od 4.500 kvadrata zemljišta u državnoj svojini. Optuženi, sve istaknuti članovi DPS-a, terete se da su kao odgovorna lica – osnivači i izvršni direktori, od decembra 2007. do novembra 2008. godine, u postupku preregistracije državnog u privatno preduzeće Auto moto društvo Budva, grubim kršenjem ovlašćenja pokušali da prisvoje državno zemljište vrijedno oko 3,34 miliona eura na kome su planirali gradnju stambene zgrade.

Skandali u Budvi povezani sa korupcijom i privrednim kriminalom pune stranice domaće i strane štampe. Nije poznato da je neki grad, uz to vodeći turistički centar, zabilježio ovakav moralni sunovrat u kome većina opštinskih službenika učestvuje u krađi i prekrađi društvenih dobara Opštine koja im je povjerena na upravljanje. U aferama Zavala i Auto moto optužene su 22 osobe, vodeći ljudi Budve, direktori društvenih i privatnih firmi.

Pod lupom državnog tužilaštva našao se i šef budvanskog DPS-a Boro Lazović, direktor fudbalskog kluba Mogren koji se sumnjiči da je neovlašteno, bez saglasnosti SO otuđio 12.000 kvadrata opštinske zemlje na stadionu Lugovi. Na toj parceli koja se nalazi pored turističkog kompleksa Slovenska plaža, koja je preknjižena na firmu Nova Star investment Doo., planirana je gradnja stambeno-poslovno-sportskog objekta.

MANS je VDT-u podnio krivičnu prijavu protiv drugog potpredsjednika Lazara Rađenovića zbog sumnji za zloupotrebu službenog položaja u opštinskom preduzeću Budva holding koje gazduje vrijednom opštinskom zemljom kao i za neovlašćeno potpisivanje građevinskih dozvola. U odsustvu Kuljače Lazar Rađenović obavlja funkciju vd. predsjednika Opštine Budva. Nakon prijave MANS-a podnio je ostavku na mjesto direktora Budva holding.

Produženje boravka u Spužu vodećih ljudi Budve otvara pitanje daljeg funkcionisanja ovog turističkog grada. Optuženi čelnici ostavili su praznu opštinsku kasu i blokiran račun Opštine zbog duga od više miliona eura. Zaposleni u organima uprave i javnim ustanovama nisu pet mjeseci primili plate. Grad je u kolapsu. ,,Niko ništa u Opštini ne radi, svi čekaju da se nešto dogodi. Za posljednjih 30 godina ne pamtim ovako tešku i bezizlaznu situaciju u upravi”, kaže jedna od službenica.

Opozicija u Budvi će tražiti odgovornost Vlade, posebno Ministarstva finansija i uređenja prostora i bivših ministara Igora Lukšića i Branimira Gvozdenovića, čije su službe bile u obavezi da vrše nadzor nad odlukama lokalne uprave u Budvi. Nije Budva sve ove godine bila samostalna pokrajina, u državi Crnoj Gori. Ili možda jeste.

Očekuje se izbor novog rukovodećeg tima. Predsjednika Opštine bira lokalni parlament. Lazar Rađenović nema, po mišljenju mnogih, legitimitet da vodi Budvu. On je u posljednjih šest godina bio dio tima Rajka Kuljače i ne može biti aboliran od odgovornosti za haotično stanje u Opštini.

Bivšem menadžeru Budve i direktoru Agencije za planiranje prostora, Aleksandru Tičiću, bliskom saradniku Rajka Kuljače i Dragana Marovića, to je ipak pošlo za rukom. On sjedi u kabinetu premijera Igora Lukšića kome su na usluzi njegove menadžerske sposobnosti prethodno dokazane u Budvi, u kojoj ni jedan od pompezno najavljivanih projekata koji su turističku metropolu trebali pretvoriti u Monte Karlo, nije uspio. Iza mnogih od poslova koje je započeo vuku se milionska dugovanja i krediti koji će opustošenoj Budvi dugo praviti promaju u trezoru.

Pred Budvom su teški dani.

Branka PLAMENAC