Najpoznatije crnogorsko ljetovalište, turistička opština Budva sa 17.000 stanovnika ili 12.000 upisanih birača, nastanjenih na površini od 122 kvadratna kilometara, što je čini jednom od najmanjih opština u Crnoj Gori, nesrazmjerno veličini zauzima visok rejting prisutnosti u medijskoj sferi, političkom i javnom životu zemlje. Budva puni novinske stupce finansijskim aferama, političkim i kriminalnim obračunima, vrijednim zemljišnim transakcijama uporedo sa spektakularnim zabavama i gostovanjima poznatih imena svijeta muzike, filma i estrade.
Zahvaljujući prirodnim ljepotama kojima obiluje njena rivijera, Budva je postala stjecište novobogataša, meka bespravne gradnje, ulaganja domaćih i stranih investitora koja po pravilu prate špekulacije sa donošenjem urbanističkih planova i trgovinom nekretnina.
Budva je odabrana kao javna pozornica sa koje će početi obračun države sa korupcijom i kriminalom na visokom nivou i to uoči velikog praznika, katoličkog Božića, 23. decembra prošle godine.
U filmskoj akciji specijalnih jedinica crnogorske policije tog ranog jutra Budva je bila obezglavljena. U aferi Zavala pod optužbom za zloupotrebu službenih ovlašćenja, po nalogu Vrhovnog državnog tužilaštva uhapšen je predsjednik Opštine Rajko Kuljača i potpredsjednik Dragan Marović, brat tadašnjeg potpredsjednika Vlade i vladajuće partije, Svetozara Marovića.
Slobode je lišeno desetak njihovih saradnika među kojima odbornik i republički poslanik DPS-a, Đorđije Pinjatić.
Činilo se, početkom 2011. da će malverzacije sa državnom zemljom i nelegalnom gradnjom biti zaustavljene i procesuirane, da će se pokrenuti odgovornost za propale projekte i loše upravljenje Opštinom koja je zapala u dužničku krizu tešku na desetine miliona eura.
Pokazalo se da je akcija državnog tužilaštva bila prilično obojena politikom i neslaganjima u vrhu DPS-a, zbog čega je, po riječima Svetozara Marovića, u aferi Zavala, on zapravo bio meta.
Korupcionaška afera najvišeg ranga kojom se u protekloj godini bavilo crnogorsko pravosuđe nije dobila epilog. Optuženi se brane sa slobode, a stambeno naselje od tridesetak vila na rtu Zavala u Budvi, uprkos najavama o nastavku radova, krasi ljepoticu Jadrana poput spomenika nelegalnih i propalih rusko-crnogorskih investicija.
Afera Zavala dobila je ubrzo dvojnika, novi proces pod radnim nazivom Zavala II. Državno tužilaštvo otvorilo je istragu u jednoj od najvećih investicija Opštine, tržnom centru TQ Plaza koju je realizovala srpsko-ruska kompanija Trejdjunik. Budvanska opozicija procjenjuje da je u ovom zajedničkom poslu gradska kasa oštećena za desetine miliona eura. Početkom mjeseca velelepni tržni centar svečano je otvoren. Umjesto obećane pozorišne sale, bioskopa, biblioteke i drugih javnih prostora, budvansko društvo postalo je bogatije za neke podrumske prostore, hodnike i garaže ali i stanove za odabrane partijske funkcionere.
Na rasplet čeka i afera Auto Moto u kojoj je pod istragom desetak službenika ove privatne firme zbog optužbe da su prisvojili preko 4.000 m2 opštinskog zemljišta.
Budva je protekle godine bila poprište teškog zločina u kome je ubijen Dragan Bećirović, jedan od suvlasnika poznate i moćne kompanije Bepler i Džejkobson, direktor hotela Avala i poslovni partner članova porodice bivšeg premijera Mila Đukanovića.
Istragu ovog ubistva obilježila je neobična akcija budvanske policije u kojoj je saslušano nekoliki hiljada građana koji su pozivani po raznim osnovama- zbog podudarnosti krvne grupe sa ubijenim ili zbog korišćenja mobilnih telefona u sitne sate tog jutra. Opsežna istraga, kao i u drugim slučajevima spektakularnih ubistava na pločnicima, plažama, kafićima i restoranima Budve, nije dala rezultate.
Po značaju i dalekosežnim posljedicama izdvaja se odluka o usvajanju izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog plana Budva-Centar, plana visokih interesa pripadnika jakog podgoričkog građevinskog lobija.
Ni serija hapšenja lokalnih funkcionera, ni otvorene istrage u brojnim aferama nisu omele lokalnu upravu da glasovima koalicije DPSDP krajem avgusta ozakoni dopune kontroverznog DUP-a Budva-Centar kojima su dodatno uvećani gabariti i spratnost već planiranih objekata. Izmjenama su urbanizovane i one, prethodno propuštene lokacije, zelene gradske oaze i parkovi i legalizovani nelegalno podignuti objekti. DUP-om Budva-Centar koji je izrađen po modelu grada kula po ugledu na daleki Vankuver, turistička je metropola trajno i bez otpora devastirana.
Budva je prepoznata po divljoj gradnji a odnedavno po divljem planiranju čiji je jedini cilj nasilno ucrtavanje objekata na očuvanim prirodnim resursima čime ovaj grad na dramatičan način mijenja izgled, mediteranski lik, prirodne karakteristike, pejzaže, gustinu naseljenosti i strukturu stanovništva.
Nizovi kula od 10 do 15 spratova planirani su, poput Kineskog zida, duž poznate Slovenske obale, u gradskoj luci, pa čak i na plaži Mogren a da nije zabilježen ni glasić otpora iz vladine Agencije za Morsko dobro, utvrđenja koalicionog partnera SDP, čija je zakonska obaveza da takvu gradnju spriječi.
Proteklu godinu obilježile su i tajne prodaje hotela i spomenika kulture.
Najintrigantnija je bila prodaja luksuzne Vile Montenegro na Svetom Stefanu, vlasništvo biznismena Stanka Subotića Caneta. Mali hotel sa pet zvjezdica i 12 soba poznat po okupljanju političke i poslovne elite iz zemlje i inostranstva uz burne zabave sa učešćem estradnih zvijezda, pazarila je kompanija Manola management Ltd registrovana na Britanskim Djevičanskim ostrvima.
Do promjene vlasničkih odnosa pod nerazjašnjenima okolnostima došlo je i u hotelskom kompleksu Avala u kome je iz uprave udaljen Zoran Bećirović Ćoćo, dosadašnji prvi čovjek poznatog hotela, suvlasnik firme Bepler i Džejkobson i lični prijatelj bivšeg premijera Mila Đukanovića.
Prodata je i budvanska tvrđava Citadela. Iz ruku biznismena Branka Čupića prešla je u vlasništvo nepoznatog srpskog kupca, skupa sa terasom na kojoj je nakon zemljotresa 1979. izgrađena pozorišna scena za potrebe festivala Grad teatar.
Uspostavljen je model trgovine nekretnina obavijen misterijom u kome se ne zna ni ko je kupac ni po kojoj cijeni, kao ni porijeklo kapitala koji je u opticaju.
Budva je u prošlosti bila inspiracija mnogim umjetnicima koji su je slavili u svojim djelima. I to se promijenilo.
U protekloj godini objavljena su dva književna djela inspirisana agresivnom urbanizacijom Budve, bespoštednim ubijanjem njenog mediteranskog duha, kulture i nasljeđa.
Dragan Radulović i mladi Puro Radosavović u svojim književnim djelima govore o tragičnom tranzicionom posrtanju Budve ne birajući riječi za one koji u svemu učestvuju.
Svoj prvi roman pod nazivom Budva, bagra i blud, Radosavović je posvetio moralnom i urbanom propadanju grada. Radulović u drami naslovljenoj Pejzaž do pakla koja je pravi lament nad Budvom, govori o patnji čovjeka kada shvati da se nasilju građevinske mafije nikako ne može suprotstaviti.
Branka PLAMENAC
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
U SJEĆANJU4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice