Kada se nedavno neko u Petnjici našalio i po čitavoj varoši izlijepio „umrlic” za elektrodistributivni sistem, to je izgledalo komično, ali je, u suštini, ukazalo na činjenicu da je stanje elektrodistributivne mreže na području najmlađe crnogorske opštine katastrofalno.
„S neizmjernim bolom i posljednjim izmirenim računom za struju obavještavamo građane Petnjice da je poslije teškog stanja i dugotrajnog nemara nadležnih elektrodistributivna mreža u Petnjici mrtva”, pisalo je na plakatu.
Kao ožalošćeni, potpisani su građani Petnjice „koji redovno izmiruju račune za struju i koji već pedeset godina trpe ovakvo stanje”.
Petnjičani kažu da je „umrlica” nastala iz revolta, uz tvrdnju da skoro svakodnevno imaju problema sa snabdijevanjem električnom energijom.
Oni ističu da su zbog dotrajale mreže, kao i starih transformatora, učestali ispadi na elektromreži. Naglašavaju da posljedice takvog stanja osjećaju svi. Od fabrike za obradu mliječnih proizvoda Radmančica, čija proizvodnja isključivo zavisi od električne energije, pa do novootvorene fabrike peškira na Boru.
Trpe, kako ističu, i ugostiteljski objekti, zdravstvena ustanova, kao i brojni građani koji se, zbog strujnih udara, suočavaju sa čestim kvarovima na kućanskim aparatima.
Mještani Petnjice već se duže vremena obraćaju nadležnim službama, Elektroprivredi i Crnogorskom elektrodistributivnom sistemu (CEDIS) zbog neurednog elektrosnabdijevanja. Međutim, sve se završavalo na obećanjima, iako Petnjičani spadaju u grupu potrošača koji redovno izmiruju račune za struju.
U lokalnoj upravi u Petnjici ističu da su reakcije mještana opravdane i da je krajnje vrijeme da se na prostoru Bihora stvore uslovi za adekvatnije napajanje električnom energijom. Osnovni problem je u tome što se opština napaja sa 10 KW elektro-vodom, što nije dovoljno, objašnjavaju i ističu da se urgencije i inicijative prema CEDIS-u svode na to da se u Petnjici mora graditi više energetskih objekata.
„Zato očekujemo da će se u ovoj godini više ulagati u elektro-energetske objekate kao što su takozvane stubne trafostanice, jer bi to znatno doprinijelo stabilnosti u napajanju električnom energijom”, kažu u lokalnoj upravi.
Oni smatraju da u Petnjici mora postojati neki organizacioni oblik pružanja usluga od strane CEDIS-a ili Elektroprivrede Crne Gore, kako bi ekipe električara mogle da brže intervenišu na otklanjanju kvarova.
„Nakon prijavljivanja kvara, ekipe iz Berana reaguju brzo, ali sam dolazak do Petnjice ili eventualno angažovanje na drugom mjestu, izaziva duže čekanje i stvara neprijatnost potrošačima”, – objašjavaju u Opštini Petnjica.
Iz CEDIS-a, međutim, saopštavaju da je napajanje električnom energijom na područja Petnjice, uglavnom uredno, osim u slučajevima loših vremenskih prilika.
„Tvrdnje da su prekidi u napajaju električnom energijom na područja Petnjice svakodnevni, nijesu tačne. Prema podacima naših nadleznih službi, u udarnim zimskim mjesecima, kada su inače najčešći prekidi na mreži zbog lošeg vremena, bilo je manje od 20 sati neplaniranih prekida na području opštine Petnjica”, saopštili su iz CEDIS-a.
Oni tvrde da je na području Petnjice prošle godine ugrađeno više od dvije stotine stubova, oko pet kilometara kablova i ostalih elemenata distributivnog sistema te istovremeno najavljuju da su za ovu godinu, pored radova u niskonaponskoj mreži, predviđeni i radovi u trasama dalekovoda Trpezi i Petnjica kao i radovi na dalekovodu Petnjica-Tucanje.
Iz CEDIS-a takođe najavljuju da je za naredne tri godine, u cilju poboljšanja elektrosnabdijevanja na području Bihora, planom investicija predviđeno ulaganje od oko 250 hiljada eura.
Situacija s elektrodistributivnom mrežom na području Bihora samo je jedan od aspekata zapostavljanja ovog kraja od trenutka kada je Petnjici 1957. oduzet status opštine.
O neadekvatnoj situaciji govori i činjenica o potpuno neiskorištenim hidroenergetskim potencijalima ovog kraja. Dobra stvar je, kažu mještani Petnjice, što još nijedna rijeka s ovog područja nije data na koncesije privatnicima koji bi učinili ono što rade i u susjednim opštinama, ali je s druge strane loše što taj potencijal niko ne koristi.
„Nekada je na području Bihora bilo stotinu vodenica, od kojih nijedna nije sačuvana, ali je realna mogućnost da se na njihovim mjestima isntaliraju male protočne hidroelektrane. Struja koju bi proizvodile možda bi bila dovoljna za potrebe čitavog ovog kraja”, kaže hroničar malih elektrana Miodrag Barjaktarović.
„Jedan Petnjičanin koji radi u Švajcarskoj namjeravao je da gradi malu hidrocentralu na rijeci Popči. Kada sam mu objasnio šta mu sve treba od papira da bi ispunio birokratsku proceduru, odustao je od te ideje. S druge strane, vidimo kako tajkuni vrlo lako dobijaju koncesije po sjeveru i na nakaradan način, kakav je na zapadu prevaziđen, prave više štete nego koristi za lokalno stanovništvo. Oni se rukovode samo profitom i ničim drugim”, dodaje Barjaktarović.
Da apsurd u odnosu na današnju situaciju bude veći, Barjaktarović podsjeća da je upravo u Petnjici, kod sadašnjeg objekta motela, odmah poslije Drugog svjetskog rata bila izgrađena mala hidrolektrana, čiji su ostaci i sada vidljivi.
„Kao i sve druge iz tog doba, ova hidroelektrana nije bila velikog kapaciteta. Strujom je snabdijevala važnije zgrade u tadašnjoj opštini, kao i nekoliko destina kuća. Radila je nekoliko godina, dok nije napravljen dalekovod kojim je struja na područje Bihora dovedena iz Berana”, prisjeća se Barjaktarović.
Kako je tada dovedena, takva je, čini se i danas. Tako makar u šali kažu mještani Petnjice.
„Ožalošćeni građani Petnjice”, kojima zbog problema sa strujom svakodnevno ,,crkavaju” aparati, s mnogo prava i ne bez raloga postavljaju pitanje da li žive u devetnestom ili u dvadeset prvom vijeku.
Reklo bi se da struju imaju kao s početka prošlog vijeka, a plaćaju je papreno kao i svi građani Crne Gore. I osim šale i performansa, uglavnom uredno ćute. Kao i drugi.
Tufik SOFTIĆ
DANAS, SJUTRA4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU4 sedmice
OKO NAS4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice