Nekada su izgledali neuhvatljivi. U posljednje dvije nedjelje, po tvrdnji međunarodne policije Interpol, uhapšena su dvojica pripadnika organizovane kriminalne grupe Pink Panteri. Prošle nedjelje italijanska je policija uhapsila Radovana Jelušića (39), lopova iz Crne Gore, jednog od viđenijih članova Pink Pantera. Bojan Vučković (24), član Pantera nisko plasiran u hijerarhiji mreže, uhapšen je deset dana ranije na granici između Srbije i Crne Gore. DRSKA PLJAČKA: Hapšenje Jelušića značajno je kako zbog lokacije hapšenja tako i zbog krivičnih djela za koje će osumnjičeni vjerovatno biti optužen. Jelušić, koji se nalazi na potjernicama zbog serije spektakularnih pljački u Japanu, na Kipru i drugim državama, uhapšen je u jednom kafe baru u pomodnom kvartu Trastevere u Rimu. U Interpolovoj izjavi za medije navodi se da je posjedovao falsifikovani hrvatski pasoš.
Najdrskije krivično djelo za koje se sumnja da je Jelušić počinio 14. juna.2007, bila je pljačka radnje Exelco Diamond u tokijskom kvartu Ginza. Na snimku pljačke, koja je trajala 30 sekundi, vide se dva čovjeka, za koje japanska policija vjeruje da su Jelušić i njegov prijatelj crnogorski državljanin Rifat Hadžiahmetović, kako ulaze i suzavcem onesposobljavaju prodavačice. Potom su pobjegli s dijamantskom tijarom i ogrlicom vrijednom nešto manje od milion dolara. Koristeći lažne pasoše Češke republike, dva čovjeka su odvojenim letovima odletjela s Narita aerodroma kraj Tokija u Francusku.
Dva Pantera nedugo zatim došla su u središte globalne operacije prikupljanja podataka i prismotre kojom je rukovodila tokijska policija. Ona je već bila postiđena krađom ogrlice Comtesse de Vendome vrijedne 21 milion eura iz radnje u kvartu Ginza koju su Panteri počinili u martu 2004.
Rifat Hadžiahmetović je uhapšen 14. marta prošle godine na aerodromu u Larnaki na Kipru, pri pokušaju ulaska u tu istočnomediteransku ostrvsku zemlju s lažnim pasošem Bugarske. Optužen je da je umiješan u pljačku na Tenerifima, jednom od Kanarskih ostrva koja pripadaju Španiji. Na snimcima Hadžiahmetovićevih telefonskih razgovora, koje su napravili japanski isljednici, može se čuti kako Panter govori o svom odrastanju u Crnoj Gori, gdje je često hodao bos jer njegovi roditelji nijesu mogli da mu kupe cipele.
Prema informaciji japanske novinske agencije Kjodo od 6. novembra 2009, Jelušić je u septembru te godine uhapšen u Crnoj Gori po optužbi za ometanje pravde. Crnogorske vlasti su odbile zahtjev Japana za ekstradiciju Jelušića kako bi mu se sudilo za pljačku juvelirnice u kvartu Ginza. Crnogorski izvori na koje se poziva ugledni njujorški nedjeljnik Njujorker naveli su da je Jelušić pušten iz pritvora i zamoljen da napusti državu.
MOZAK IZ CRNE GORE: ,,Jasno je da količina informacija koja se dijeli s Interpolom i njena mreža od 188 država članica raste, a takođe se povećava i broj članova Pink Pantera koji su otkriveni, identifikovani i uhapšeni”, izjavio je Žan Mišel Lobitin, izvršni direktor Interpola. U Interpolovom saopštenju za medije prikazana je slika Jelušića s natpisom krupnim crvenim slovima ,,uhapšen”.
Njujorker je naveo kako u objavljenim izvještajima stoji da bi Jelušićevo hapšenje moglo biti povezano s informacijom dobijenom od Vučkovića.
Jelušićevo prisustvo na javnom mjestu u prijestonici Italije nije među Panterima smatrano riskantnim ponašanjem. Oni su prije najnovijeg hapšenja slobodno ulazili i izlazili iz Italije. Po Njujorkeru, poznato je da Panteri i njihovi pomagači imaju apartmane u Rimu i Milanu, kao i u raznim gradovima na jadranskoj obali Italije. Vjeruje se da oni uživaju zaštitu kriminalnih sindikata u toj zemlji i da djeluju uz prećutnu saglasnost lokalnih sudija i policije.
Neki viši detektivi u Evropi vjeruju da je Jelašić jedan od mozgova globalne kriminalne aktivnosti Pantera, a da bi njegovo hapšenje moglo da znači da Italija više neće služiti kao utočište balkanskim kradljivcima dijamanata. Italijanska policija je uznemirena zbog talasa međunarodnog publiciteta koji se poklanja Panterima i pod sve je većim pritiskom kolega iz Interpola. Ukoliko je tako, čini se vjerovatnim da će italijanska policija uhapsiti još članova Pink Pantera – kao i vlastite državljane koji im pomažu i profitiraju iz njihovih kriminalnih aktivnosti, zaključio je Dejvid Semjuels, autor teksta u Njujorkeru.
Semjuels bi trebalo da bude pouzdan izvor. Tokom proteklih godinu dana razgovarao je sa 17 detektiva u 10 država koji pokušavaju da uđu u trag Panterima. Dane je provodio i u Srbiji i Crnoj Gori, razgovarajući s osobama koje bi trebalo da imaju saznanja o tim savremenim hajducima.
Reporter je, pored ostalog, razgovarao s funkcionerima obavještajnih službi u zemlji susjedu Crne Gore koji su bili veoma upoznati sa švercom duž jadranske obale. Istočna i Zapadna Evropa, kazao mu je jedan od tih zvaničnika, postale su kriminalno povezane. „Motorni čamci odlaze, i za 40 minuta heroin je u Italiji”, objasnio je obavještajac. „Lanac posla za transportovanje droga u Italiju imao je veoma snažne veze sa politikom i policijom.”
TIJESNA SARADNJA: Drugi zvaničnik je Semjuelsu kazao da su ukradeni dragulji i satovi iz pljački Pantera pronađeni u albanskom gradu Lješu. Kriminalci širom Balkana, dodao je taj zvaničnik, tijesno sarađuju. Crnogorski kriminalci koji djeluju u Zapadnoj Evropi mogu da računaju na grupe italijanske mafije za pomoć i zaštitu.
Italijanski kriminalci investiraju velike sume novca u Crnu Goru i ostale balkanske države. U jednom trenutku na desetine vođa italijanske mafije za kojima je bila raspisana potjernica slobodno su živjeli u Crnoj Gori.
Mada se balkanske bande nijesu formalno sjedinile s mafijaškim sindikatima, rekao je drugi zvaničnik, „informacija koju mi imamo pokazuje da postoji saradnja i uzajamno djelovanje”. Drugim riječima, balkanske bande ugrađuju mafiju u svoje poslove, u zamjenu za logističku podršku i zaštitu od policije i sudija. „To je odnos zasnovan na partnerstvu”, iznio je taj bezbjednosni zvaničnik.
Stiv Aleksander, detektiv britanskog Skotland jarda, koji je vodio istragu u slučaju čuvene pljačke dijamanata u londonskoj juvelirnici Graf 2003. kada su odnijete dragocjenosti vrijedne 45 miliona eura, žalio se prošle godine Semjuelsu da je Italija ,,pravac koji se koristi iz Crne Gore, ukoliko želite da vaše kretanje ne bude primijećeno.” Aleksander je bio jedan od nekoliko evropskih detektiva koji su reporteru Njujorkera, kazali da Panteri imaju logističke baze u Italiji. Mnogi od tih detektiva govorili su kako italijanska policija uglavnom nije sarađivala u njihovim istragama.
Jedan od tih isljednika, detektiv iz Ženeve Jan Glasi, ukazao je Semjuelsu kako je tačan policijski grafikon koji sugeriše da je Italija važno operativno čvorište Pantera. Reporter je imao priliku da taj grafikon vidi u kancelariji francuske tzv. Sudske policije zapadno od Pariza. Tamošnji isljednik Bruno Kadio Semjuelsu je dozvolio da prouči grafikon koji je sastavio Europol, policijska agencija Evropske unije, koji pokazuje šokantne veze između Pantera, njihovih automobila i mobilnih telefona.
,,No, nikakva informacija ne potiče iz Italije,” žalio se Glasi iz Ženeve. ,,Možda oni nijesu zainteresovani za ružičastu aktivnost.”
Odnedavno su, ipak, Italijani počeli da popuštaju pod stranim pritiskom, da prisustvuju sastancima Interpolove grupe za Pink Pantere, pa su 2009. i uhapsili kriminalca koji je rukovao robom koju su opljačkali Panteri. No, ostale aktivnosti bande i dalje nijesu bile remećene. A kako je Glasi primijetio ,,sve grupe imaju kontakte ili apartmane u Milanu.”
Kriminalac u penziji
Milutin Dacović, poznat prijateljima kao Dača, penzionisani je kriminalac. Reporter Njujorkera Semjuels našao ga je u jednom italijanskom restoranu, čiji je vlasnik u Beogradu. Sagradio je taj restoran ušteđevinom od karijere lopova u Italiji. Tokom tih godina bio je pouzdani drug legendarnog srpskog gangstera Ljubomira Magaša (Ljuba Zemunac). Zajedno, Dača i Ljuba otvorili su Italiju kriminalcima s Balkana. Dača je, koristeći svoju inteligenciju i Ljubine mišice, stvorio za sebe u Italiji imperiju tako što je okupljao ostale kriminalce sa Balkana. On procjenjuje da je njegova prvobitna grupa od petoro imala stotinjak ili više kriminalaca koji su svi bili iz Beograda. Kada ga je Semjuels upitao koliko ih je još živo, rekao je četvoro ili petoro najviše, gestovima pokazujući na ubrizgavanje heroina, ušmrkavanje kokaina ili revolverske hice. Semjuels je napisao da članovi Pantera povremeno posjećuju Dačin restoran. ,,Ja ih podržavam svim svojim srcem”, kazao je on. ,,Ne želim da ijednog od njih dovedem u nevolje.”
Milan BOŠKOVIĆ
DANAS, SJUTRA3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno1 sedmica
INTERVJU3 sedmice
OKO NAS3 sedmice