Na portalu Geografskog informacionog sistema (GIS) Podgorica do početka ove sedmice svi su mogli da vide lične podatke vlasnika parcela i objekata u Podgorici i Zeti. Iz Glavnog grada tvrde da nisu oni krivi, a građani podnijeli prve tužbe
Ko je htio, do početka ove sedmice, mogao je da sazna lične podatke o vlasnicima parcela i objekata na teritoriji Podgorice i Zete, sa sve matičnim brojevima. Podaci su se nalazili na demo verziji Geografskog informacionog sistema (GIS) Podgorica.
U dijelu koji se odnosi na Prostorno-urbanistički plan, dostupne su sve parcele sa ucrtanim objektima što je zakonito i već petnaestak godina primijenjeno i na Geoportalu Uprave za nekretnine. Klikom na parcelu ili objekat dostupne su i ključne informacije uključujući i podatke o vlasniku. Međutim, klikom na ikonicu za informacije dolazilo se do sporno objavljenih podataka o vlasnicima imovine i njihovim matičnim brojevima.
Javnost je krajem protekle sedmice o ovome obavijestio odbornik Demokratske partije socijalista (DPS) Stefan Ćulafić. ,,Radi se osim o nečuvenom amaterizmu i neprofesionalnosti nadležnih službi i o krivičnoj odgovornosti ugrožavanja ličnih podataka. Pozivam Agenciju za zaštitu ličnih podataka i nadležno tužilaštvo da pod hitno zaštiti privatnost i prava građana Podgorice koja su flagrantno prekršena i ugrožena i da utvrdi odgovornost između nadležnih službi počev od službi Ministarstva urbanizma, pa do nadležnih u Glavnom gradu”, saopštio je Ćulafić.
Nakon ovog saopštenja, pomenuti portal je postao nedostupan.
Prema saznanjima Monitora pojedini članovi Agencije o problemu su bili upoznati sedmicama ranije ali nijesu ništa preduzimali. Sada u Agenciji kažu da će pokrenuti postupak nadzora kako bi se utvrdilo činjenično stanje.
U Zakonu o Zaštiti podataka o ličnosti je navedeno da se lični podaci moraju obrađivati na pošten i zakonit način. Propisano je i da se lični podaci ne mogu obrađivati u većem obimu nego što je potrebno da bi se postigla svrha obrade, niti na način koji nije u skladu sa njihovom namjenom. A lični podaci, koji su prikupljeni u statističke ili naučne svrhe, u skladu sa ovim Zakonom, mogu se obrađivati ukoliko su preduzete odgovarajuće mjere zaštite. ,,Kad se lični podaci daju na korišćenje radi obrade u statističke ili naučno-istraživačke svrhe, ti podaci se moraju dati na korišćenje u obliku koji ne otkriva identitet lica”, propisano je ovim Zakonom.
Iz Glavnog grada tvrde da nijesu krivi, pošto oni nijesu ustupili povjerljive podatke, kao i da pomenuti portal nije u njihovom vlasništvu. ,,Sporni podaci o planskoj dokumentaciji u sklopu kojih su i lični podaci nijesu ustupljeni od strane Glavnog grada niti ih Glavni grad ima u svom posjedu u obliku u kojem su oni prikazani. Takođe, podaci nijesu distribuirani putem veb prezentacije Glavnog grada što u potpunosti demantuje navode odbornika DPS-a Stefana Ćulafića, te vjerujemo da će u nekom od narednih obraćanja provjeriti činjenice prije iznošenja neistina i uzbunjivanja javnosti”, naveli su u saopštenju iz Glavnog grada.
Na sajtu je bilo navedeno da ga je radila beogradska kompanija GDI Solutions. U svojoj prezentaciji navodi da je firma koja se bavi softverskim rešenjima, informacionim tehnologijama, kao i projektantskim, tehnološkim i razvojnim stručnim uslugama, kao i da je jedna od pionira modernog GSI-a u Jugoistočnoj Evropi. Iz Glavnog grada tvrde da su od ove kompanije, čija demo verzija sajta je neko vrijeme bila dostupna javnosti, obaviješteni da su podatke građana dobili tokom 2021. godine od Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma. U to vrijeme, resorni ministar bio je Ratko Mitrović. ,Glavni grad nema nikakav ugovor sa pomenutom kompanijom, niti smo na bilo koji način učestvovali u razmjeni podataka između njih i Ministarstva”, saopštili su.
Oni koji su učestvovali u kreiranju nimalo naivnog problema, za sada se ne oglašavaju. Ostaje samo da se prisjetimo kako to nije prvi problem ove vrste.
Za vrijeme korone, tadašnja Vlada je od marta do maja 2020. objavljivala imena i adrese građana, kojima je na početku pandemije određena obavezna samoizolacija. Uz objavljene lične podatke, poruka Vlade je glasila: „Svaki građanin treba da zna, ko ga od komšija i sugrađana, nedisciplinom dovodi u opasnost“.
Građani su zbog objavljivanja ličnih podataka tužili državu i dobili sporove pred sudovima. Prema saznanjima Monitora, prve tužbe zbog najnovijeg skandala sa objavljivanjem ličnih podataka na pomenutom portalu, građani su podnijeli protekle sedmice.
Predrag NIKOLIĆ