Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma dalo je saglasnost na idejno rješenje za novi poslovni objekat, koji je planiran na uglu Bokeške ulice i Bulevara Stanka Dragojevića u Podgorici. Njegovom izgradnjom dodatno bi se naružilo najuže jezgro grada
Na uglu Bokeške ulice i Bulevara Stanka Dragojevića u Podgorici niče novi poslovni objekat, od gotovo tri hiljade kvadratnih metara. Njegovom izgradnjom bi se, prema reakcijama stručnjaka, aktivista, kao i drugih građana, najuže jezgro grada dodatno, što estetski, što pragmatski, ruiniralo. Sem što je uzburkao javnost, ovaj slučaj je i aktuelizovao pitanje prostornog planiranja u Crnoj Gori.
Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma (MEPPU) sredinom marta ove godine izdalo je saglasnost na idejno rješenje poslovnog objekta koji je izradio projektni biro Komatina d.o.o. Podgorica, a čiji je izvršni direktor Filip Komatina. Firma Coinis iz Podgorice investitor je buduće petospratnice, a u njoj će se i nalaziti poslovne prostorije te firme.
Plan po kojem se planira i projektuje niz višespratnih objekata duž čitave Bokeške ulice, među kojima je i ovaj poslovni prostor, datira iz 2011. godine i zove se Urbanistički projekat (UP) Nova varoš – Blok E u Podgorici. Urađen je za Agenciju za izgradnju i razvoj Podgorice kao naručioca, odnosno za Glavni grad, a radila ga je firma Inkoplan arhitekte Nikole Drakića, autora DUP-a Rekreativno-kulturna zona na obali rijeke Morače, koji je svojevremeno doprinio izgradnji nebodera kod Hotela Podgorica.
U podacima Uprave za nekretnine kao vlasnik parcele broj 3857, na kojoj je planirana izgradnja, navodi se druga firma – Corner Construction, koja će, kako je Vijestima potvrdio izvršni direktor Coinsa, Anton Jurovicki, zapravo graditi. Ista firma je izgradila i zgradu na ćošku kod Crnogorskog narodnog pozorišta (CNP), na uglu Vučedolske i Bulevara Stanka Dragojevića.
Budući poslovni prostor će se, prema riječima Jurovickog, uklopiti u Kuću Vujovića koja se tu nalazi, a koja je sagrađena početkom 20. vijeka, tako da ,,ne odskače od sredine”.
Stručni portal Gradnja.me, platforma arhitekture i građevinarstva, objavio je nedavno članak u kome su dati komentari na planirano zdanje. U opisu jedne od ilustracija, na kojoj je prikazano kako bi se Kuća Vujovića uklopila u poslovnu zgradu, navodi se da je riječ o ,,proizvoljnoj interpretaciji Kuće Vujović u njenoj pojavnosti”.
Prozori su, prema analizi dostupnoj na tom portalu, na pozicijama balkonskih vrata, a dimenzije i karakteristike fasadnih elemenata neautentični. U opisu druge ilustracije navodi se da su stubovi koji nose balkon prvog sprata takođe neautentični, a prozori smanjeni. ,,Fasadne dimenzije netačne, sjenke pogrešne”, piše.
Arhitektica Biljana Gligorić i jedna od osnivačica NVO Expeditio za Monitor ističe da se prostorni planovi rade na način što opštine ili nadležno ministarstvo ne posvećuju dovoljno pažnje kontekstu. ,,Posebno je tako kada je u pitanju najuže gradsko jezgro koje čini srce grada – tretiraju ga kao i bilo koju drugu lokaciju. Odluka o tome da li će se, i šta, čuvati i u kojoj mjeri se postiže na nivou projektnog zadatka planskih dokumenata, na kom se i diskutuje o tome koliko će centar ’rasti’ u visinu. Ta odluka treba da bude u sprezi sa institucijama koje brinu o baštini – definiše se da li postojeća strukura ima kulturno istorijsku vrijednost. Kada god preskačete neke od koraka, tada dolazi do zakašnjele reakcije kada su već potrošeni mnogi resursi”, kaže Gligorić.
Kako napominje, oblikovanje gradova, posebno njihovog najužeg jezgra, mora biti mnogo pažljivije. ,,Ono mora uključivati što više jasnih stavova donosilaca planova, tako da projektanti mogu lakše da djeluju”.
Predsjednik podgoričkog odbora Građanskog pokreta URA Luka Rakčević, predao je Skupštini Glavnog grada inicijativu za hitno stavljanje van pravne snage UP-a Nova varoš – Blok E, kako bi se spriječila planirana devastacija Bokeške, Njegoševe i Hercegovačke ulice. ,,Tokom realizacije, uočene su brojne manjkavosti u sprovođenju planskih rješenja, kojima se degradira prostor u zahvatu ovog plana. Ukoliko se dozvoli nastavak njegove realizacije – neminovno će doći do pogoršavanja kvaliteta života građana/ki koji tu žive. S obzirom na činjenicu da u ovoj oblasti postoji više aktivnih gradilišta, na kojima je, shodno planskom rješenju planirana izgradnja objekata velike gustine, neophodno je da Skupština Glavnog grada – Podgorice stavi van snage važeći planski dokument, kako bi bio preispitan”, navodi se u inicijativi u koju je Monitor imao uvid.
Ovaj planski dokument, kako ističe Rakčević u saopštenju za medije nakon predaje inicijative, trebalo je još 2016. godine da bude stavljen van pravne snage, jer mu je tada istekao rok. ,,Međutim, neviđenim pravnim akrobacijama, plan je (u paketu sa brojnim drugim) ‘zombifikovan’ i njegovo trajanje je produženo – do nedefinisanog roka. Razlog više, da se plan hitno stavi van pravne snage”, navodi on.
Sada se čeka na odluku Skupštine Glavnog grada.
Većina objekata u Bokeškoj, kao i u Njegoševoj i Hercegovačkoj ulici podsjetnici su na period prije Drugog svjetskog rata i na drugačiju kulturu življenja. Kuća Vujovića jedna od rijetkih koja je preživjela rat i Petomajsko bombardovanje 1944. godine. Danas je ruševina, i odraz nebrige prema kulturno-istorijskom nasljeđu.
Bilo je primjera da su nadležni iz Glavnog grada, usljed snažnih pobuna javnosti i medijskog pritiska, nekoliko puta povukli različite planove stihijske novogradnje. No, iz tih slučajeva očigledno nijesu ništa naučili.
Andrea JELIĆ
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
FOKUS3 sedmice