Poljoprivredna zemljišta obalnog područja u našoj državi su veoma ograničena i od velike su vrijednosti. Preko 60 odsto tog zemljišta se nalazi na teritoriji Ulcinja. Ulcinjsko polje sa zaleđem može proizvoditi zdravu organsku hranu koja bi mogla podmirivati potrebe oko 350 hiljada ljudi. Krenulo je
Od ovog proljeća će oko 65 hektara obradive površine na imanju na Šasu, na plodnom Anamalskom području, prvi put biti kompletno pod zasadima voća i povrća. U aprilu će se brendirani proizvodi u jasno obilježenoj ambalaži naći na policama supermarketa kompanije Voli širom Crne Gore. Takođe, na tom prostoru počinje otkup poljoprivrednih proizvoda od lokalnih proizvođača.
Uz najavu da će naredne godine ova podgorička kompanija proširiti kapacitete u Šasu novim plastenicima i voćnjacima, u lokalnoj upravi u Ulcinju ocjenjuju da bi to mogao da bude početak prave agrarne revolucije na teritoriji ove opštine.
Ako se zna da se svake godine zasadi od pet do sedam hiljada stabala masline, te da rastu cijene poljoprivrednih proizvoda, posebno autohtonih, onda je to očekivanje realno. Trenutna situacija sa pandemijom virusa, kao i očekivanje analitičara i ekonomista o kretanjima na svjetskim tržištima dodatno podstiču na nužnost okretanja organskoj poljoprivredi. Tim prije što će prihodi od turizma, koji je ovdje glavna privredna grana, nesumnjivo biti mnogo manji nego ranijih godina.
Ulcinj ima veliku tradiciju, odličnu klimu i ogromne potencijale za razvoj agrara. Preko 60 odsto obradivog zemljišta na Crnogorskom primorju nalazi se na teritoriji ove opštine – Analiza koju su početkom 80-ih godina prošlog stoljeća uradili eksperti Svjetske poljoprivredne organizacije (FAO), sa sjedištem u Rimu, pokazala je da uz korišćenje savremenih agrotehničkih mjera plodno Ulcinjsko polje sa zaleđem može proizvoditi zdravu organsku hranu koja bi mogla podmirivati potrebe oko 350 hiljada ljudi. Više od polovine stanovništva Crne Gore!?
No, lakši život u gradu, školovanje mladih i emigracija u SAD ili evropske države uslovili su da znatan broj ljudi, posebno u malim selima u pograničnoj zoni napuštaju svoje domove. Ali, povećana mobilnost i dobra infrastrukturna povezanost omogućila je ljudima da žive u Ulcinju, i istovremeno imaju imanja u unutrašnjosti. Za stanovnike opštine sa najmanjom prosječnom zaradom na Primorju ta činjenica je značajan socijalni amortizer.
U posljednje vrijeme, poljoprivreda je napredovala, uglavnom zahvaljujući turističkom razvoju i dotacijama države. Iako se najveći dio hrane u Ulcinj još uvozi iz drugih regiona, naročito susjedne Albanije, lokalni poljoprivredni proizvođači postaju značajan snabdjevač hrane za građane i goste. To se najbolje vidi na ulcinjskoj zelenoj pijaci, koja je tradicionalno pazarnim danima, utorkom i petkom, veoma dobro snadbjevena, a i cijene su, u poređenju sa drugim gradovima u zemlji, veoma pristupačne.
Savjetnik za poljoprivredu u lokalnoj upravi Gani Redža kaže da na teritoriji ulcinjske opštine ima oko 1.900 poljoprivrednih domaćinstava. Prema njegovim riječima, najviše su zastupljeni maslinarstvo, vinogradarstvo, povrtarstvo, stočarstvo i pčelarstvo. ,,Ulcinj ima zemljište visokog kvaliteta, ima ljude koji proizvode, ali oni ne mogu istovremeno da budu proizvođači i trgovci”, objašnjava Redža. On ocjenjuje da će novi otkupni centar predstavljati najveću pomoć za poljoprivrednike.
U kompaniji Voli, ističu da se sa posebnom pažnjom odnose prema manjim proizvođačima, vodeći računa da ih ne ugrožavaju, već da zajednički izađu u susret potrebama snabdijevanja crnogorskog tržišta. Na taj način će se, kako smatraju, uticati na smanjenje uvoza, posebno tokom ljetnje turističke sezone.
,,Cilj nam je da stvorimo kooperaciju gdje ćemo sa poljoprivrednim proizvođačima praviti ugovore na godišnjem nivou, sa vrstama i količinama povrća koje će proizvoditi za našu kompaniju i gdje će imati garantovan otkup. Nastojimo da budemo pokretač agrarnog razvoja u okruženju, da novim iskorakom sa kooperacijom oko sebe okupimo manje poljoprivredne proizvođače i na taj način doprinesemo razvoju ukupne poljoprivrede u Crnoj Gori i da sa domaćom proizvodnjom smanjimo uvoz sezonskog voća i povrća iz inostranstva”, kaže direktor Volijevog agrobiznisa Jaroslav Stupavski.
Stanovnik Anamalskog područja i odbornik u lokalnom parlamentu Bećir Selović je uvjeren da će to snažno podstaći proizvođače, jer su decenijama bili prepušteni sami sebi. ,,Ruralno je dugo bilo sinonim za zaostalo, siromašno i u potpunosti zavisno od poljoprivrede. Oni koji su nešto proizvodili radili su to uglavnom samo za svoje potrebe i jedva uspijevali da opstanu. Nijesu bili motivisani da obnove, specijalizuju i povećaju konkurentnost proizvodnog sistema, a naročito da privuku veće investicije. Još smo daleko od romantične vizije, koja karakteriše mnoge evropske zemlje, ali vjerujem da se sve to ubrzano mijenja”, kaže on. Selović ukazuje da bi zbog velikih zasada i proizvodnje agruma, bilo potrebno na ovom prostoru otvoriti i fabriku za preradu voća i povrća.
Iz Sekretarijata za privredu i ekonomski razvoj u opštini Ulcinj su saopštili da će podsticaji i investiranje u poljoprivredu, u vidu subvencija, biti izmirivani novcem u iznosu od 50 do 80 odsto od ukupne investicije.
Iz Građanskog pokreta URA kazali su da lokalna uprava mora mnogo više izdvajati za agrar. „Nevjerovatno je da se godinama za poljoprivredu koja je jedna od najznačajnijih grana za Ulcinj, izdvaja manje od jedan odsto opštinskog budžeta. Sa takvim investicijama stvari ne mogu biti bolje“, tvrde u URA-i. Navode da o odnosu države i opštine prema agraru i ekologiji najzornije svjedoči oko 18.000 stabala stoljetnih maslina koje već duže od četiri decenije propadaju u uvali Valdanos.
Mustafa CANKA
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO2 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice