Dogovori oko izbora Ustavnog suda, parlamentarnim partijama, očito su manje važni od utvrđivanja ko će i kako vladati do izbora. Sada je na dnevnom redu model koncentracione vlade. Poslije toga će o sudijama. Datuma vanrednih parlamentarnih izbora nema ni na pomolu
Nastavljeni su razgovori parlamentarnih partija u Skupštini o izlasku iz političke i institucionalne krize. Sastanak je ovoga puta inicirala Đukanovićeva Demokratska partija socijalista, koja je prethodno napustila parlament, sa ostatkom opozicije. Prvi sastanak, na kom je trebalo dogovoriti rješenje o deblokadi Ustavnog suda, okončan je vrlo brzo, uz najavu da će se nastaviti krajem ove sedmice, nakon što se ,,razmotre još neka rješenja za izlazak iz aktuelne krize, kao što je formiranje koncentracione vlade”.
Koncentraciona vlada do sada nije razmatrana, makar ne u okviru razgovora političkih aktera, kao model izlaska iz političke i institucionalne krize u kojoj se našla zemlja. Prema pisanju medija, ta ideja potekla je od Demokratske partije socijalista. Zadatak koncentracione vlade, kako se navodi, treba da bude izmjena izbornih zakona, izbor vrhovnog državnog tužioca, ispunjavanje uslova iz ,,evropske agende”… Sve u svemu, vrlo važna pitanja, koja bi trebalo da razmatraju vlade sa legitimitetom dobijenim na izborima. Pri tom, pokušaj da se sprovede izborna reforma, godinama je bezuspješan posao parlamenta.
Sastanku su u parlamentu prisustvovali Boris Bogdanović (Demokratska Crna Gora), Dragan Ivanović (Socijalistička narodna partija), Slaven Radunović (Demokratski front), Branko Radulović (Pokret za promjene), Ivan Brajović (Socijaldemokrate), Genci Nimanbegu (Forca), Kenana Strujić Harbić (Bošnjačka stranka), Draginja Vuksanović Stanković (Socijaldemokratska partija) i Srđan Pavićević (CIVIS). Niko od njih nije želio da komentariše detalje razgovora na sastanku, izuzev što je šef kluba poslanika DPS-a , Danijel Živković saopštio da će se razgovori nastaviti.
Mediji navode da je na početku sastanka u Skupštini ,,bilo tvrdih stavova”, ali da je potom iskazana volja da se razmotre predložena rješenja. Navodno, u slučaju formiranja koncentracione vlade koju su predložili, DPS je pokazao spremnost da razmotri i izbor svo četvoro sudija Ustavnog suda.
Predsjednik DPS-a Milo Đukanović prethodno je, ove sedmice, tokom samita u Tirani saopštio da DPS može možda glasati za izbor jednog sudije Ustavnog suda.
„Možda možemo u ovom trenutku glasati za izbor jednog sudije, čime Ustavni sud postaje funkcionalan, pa ostavljamo priliku da se u naknadnom procesu dođe do zajedničke liste kandidata za tri sudije Ustavnog suda“, kazao je Đukanović. DPS je do tog trenutka stajao pri stavu da traže vraćanje procesa nedostajućih sudija Ustavnog suda na početak, jer, kako smatraju, sadašnji predlog kandidata smatraju dogovorom unutra parlamentarne većine, iz kog su isključeni. Taj stav, samo je jedan od detalja u prilog odnosa političkih partija prema izboru sudija Ustavnog suda, odnosno pokušaja da se nad sudom uspostavi politička kontrola, umjesto da se uspostavi autonoman i depolitizovan sud. Zbog takvog odnosa sud je i stigao u stanje blokade, a brojni pokušaji izbora nedostajućih sudija ostali bezuspješni.
Poruke spolja Crnoj Gori da hitno izabere sudije Ustavnog suda intezivirane su prethodne dvije sedmice. Ove sedmice, uoči samita u Tirani, evropski zvaničnici ocijenili su da je ,,za Crnu Goru zbog aktuelne političke krize veoma važno da ima funkcionalan Ustavni sud, jer on odlučuje šta je prava interpretacija domaćih zakona koje su donijela kvalifikovana tijela”. Isto se ponavlja i u preporukama za Crnu Goru u novoj Strategiji proširenja za Zapadni Balkan koje je prethodne sedmice donio Evropski parlament. EP podsjeća „da sve zakonodavne radnje moraju biti usklađene sa Ustavom zemlje jer je vladavina prava jedna od temeljnih evropskih vrijednosti i načela”.
Prethodno su iste poruke stigle i iz Venecijanske komisije, a sa istom porukom nedavno je izašao i specijalni američki izaslanik za Zapadni Balkan Gabrijel Eskobar.
On je rekao da je veoma zabrinut zbog činjenice da je Crna Gora izgubila dosta vremena u sprovođenju reformi koje su neophodne za zatvaranje poglavlja u pregovorima sa Evropskom unijom i ocijenio da se mora hitno fokusirati na dvije stvari – „izbor sudija Ustavnog suda i organizovanje prijevremenih parlamentarnih izbora”.
Dogovori oko izbora Ustavnog suda, parlamentarnim partijama, očito su manje važni od ,,drugih modela razrešavanja političke krize”, odnosno utvrđivanja modela vladanja do eventualnih parlamentarnih izbora. O predlogu koncentracione vlade, za sada nije bilo zvaničnih komentara od strane parlamentaraca i lidera parlamentarnih partija. Tako da je nepoznato o kakvom se konkretnom sastavu radi, odnosno ko bi činio eventualnu koncentracionu vladu. Ali ni kako se vide njena ovlašćenja. Imajući u vidu navode da se razmatra da se takva vlada bavi izborom vrhovnog tužioca, te „evropskom agendom“, sve su prilike da bi se do izbora pričekalo. Iako ih sve partije pominju kao rješenje od kog ne bježe, nakon što se odblokira Ustavni sud, datum vanrednih parlamentarnih izbora nije ni na pomolu.
I predsjednik Đukanović je ove sedmice u Evropskom parlamentu saopštio da ,,mi u Crnoj Gori izlaz vidimo u hitnom organizovanju vanrednih parlamentarnih izbora, kako bi izabrali stabilnu vladu koja će povratiti kredibilitet institucija, vratiti zemlju na evropski kurs, i uhvatiti se u koštac sa teškim ekonomskim i društvenim problemima koje su nam donijele promjene, u vremenu regionalnih i globalnih poremećaja”. Kod kuće se, međutim, prvo predlaže koncentraciona vlada sa širokim ovlašćenjima.
Vlada Dritana Abazovića izgubila je povjerenje u parlamentu u avgustu ove godine. U međuvremenu, ostala je bez četiri ministra, a ove sedmice ostavke su podnijeli i državni sekretari iz redova Socijaldemokratske partije (SDP) Amina Cikotić, Petar Odžić i Budimir Mugoša. Cikotićeva je bila državna sekretarka u Ministarstvu sporta i mladih, Odžić u Ministarstvu kapitalnih investicija, a Mugoša u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
Ustavni rok od tri mjeseca za formiranje nove Vlade je istekao 20. novembra. Iz parlamentarne većine, kako navode mediji, smatraju da bi u slučaju dogovora oko Ustavnog suda, rješenje moglo biti usvajanje izmjena Zakona o predsjedniku kako bi se proces izbora Vlade vratio na početak, odnosno predlaganje mandatara. Đukanović je ranije odbio da prihvati predlog da Miodrag Lekić bude mandatar, pozivajući se, između ostalog, na kašnjenje parlamentarne većine da mu dostavi potpise. Sudeći po predlogu da se iz političke krize izađe modelom koncentracione vlade, teško da DPS tu opciju razmatra.
Sigurno je samo jedno: politički interesi preči su od svega.
Milena PEROVIĆ
Stav4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
FELJTON3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
OKO NAS3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice