Netačne tvrdnje
(Hrana bez kontrole, Monitor, 9. septembra 2016. godine)
Ako ikada izgubite temu za konverzaciju, pokrenite temu hrane.
Leigh Roy Hunt
Temu zaštite zdravlja ljudi i zdravlja životinja mediji uglavnom pokreću zbog vrlo smišljene i tendenciozne namjere. Ovog puta to je učinio nedjeljnik Monitor. Kroz vješto iskonstruisanu priču, koristeći službena dokumenta koja su dostavili državni službenici koji sprovode službenu kontrolu, i pri tom krše propisana pravila pri vršenju službenih poslova, autor teksta iznosi netačne tvrdnje.
Naslov i sadržaj teksta ne bi zavrijedio našu pažnju ako bi ga tumačili kao pokušaj da se umanje rezultati rada zaposlenih u Ministarstvu poljoprivrede i Upravi za bezbjednost hrane, koji profesionalno, stručno i odgovorno preduzimaju sve korake na uspostavljanju efikasnijeg i efektivnijeg funkcionisanja sistema bezbjednosti hrane u Crnoj Gori. Međutim, kao centralni organ za bezbjednost hrane, dužni smo da reagujemo zbog potrošača i javnosti, i iznesemo činjenice, pravno i formalno utemeljene na dokazima.
Nije tačno da ne postoji Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove. Ne samo da postoji, već izvršava sve poslove u skladu sa nadležnostima utvrđenim zakonima. Uprava je osnovana kao organ u sastavu Ministarstva poljoprivrede Uredbom o izmjenama i dopunama Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave (Sl.list broj 80/15 od 31.12.2015.). Članom 20 ove Uredbe propisani su poslovi koje vrši, dok je članom 68k propisano da će Uprava početi sa radom u roku od 120 dana od dana stupanja na snagu Uredbe. Ministarstvo poljoprivrede donijelo je Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji koji je Vlada usvojila 21. januara 2016. Pravilnikom su utvrđeni sektori i odsjeci sa opisom poslova u skladu sa nadležnostima, izvršen raspored službenika i namještenika dotadašnje Veterinarske i Fitosanitarne uprave.
U trenutku donošenja Uredbe, nadležnost za sprovođenje inspekcijskog nadzora nad hranom i hranom za životinje bila je utvrđena i Zakonom o inspekcijskom nadzoru koji su zaposleni u Upravi za inspekcijske poslove. U cilju potpunog usaglašavanja nadležnosti za sprovođenje inspekcijskog nadzora nad hranom bilo je neophodno pokrenuti postupak donošenja Zakona o dopuni Zakona o inspekcijskom nadzoru od strane, za ove poslove nadležnog ministrstva. To je Ministarstvo ekonomije. Vlada je na sjednici od 28. decembra 2015. utvrdila Predlog ovog zakona i uputila Skupštini na dalje postupanje. Zakon o dopunama Zakona o inspekcijskom nadzoru je usvojen u Skupštini i objavljen u Službenom listu Crne Gore 9. avgusta i stupio na snagu 17. avgusta 2016. godine. Tek tada moglo se otpočeti sa izradom izmjene Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta i pokrenuti formalni postupak za preuzimanje veterinarske, sanitarne i fitosanitarne inspekcije iz Uprave za inspekcijske poslove.
Nadzor nad bezbjednošću hrane ni jednog trenutka nije doveden u pitanje i sprovodio se na zakonom propisan način. Obezbjeđivanje visokog nivoa zaštite zdravlja ljudi je odgovornost nadležnih organa i nikakve zakonske praznine ili tumačenja zluradih komentatora nijesu, i neće, dovesti bezbjednost potrošača u pitanje. Znači, Uprava za bezbjednost hrane je od početka rada do danas, tačnije od 1. juna 2016. godine donijela:
– izdala 820 rješenja za uvoz proizvoda životinjskog porijekla na osnovu utvrđene ispunjenosti propisanih uslova za uvoz;
– 556 rješenja u upisu u registar objekata u kojima se obavlja djelatnost poslovanja hranom;
– izvršila neposredni pregled objekata koji podliježu postupku odobravanja prije otpočinjanja obavljanja djelatnosti;
– organizovala studijsku posjetu i obuku za glavnog veterinarskog inspektora za kontrolu bezbjednosti školjki kao izuzetno rizične hrane;
– izvršila komisijsku procjenu planova unapređenja za sve objekte za hranu koji su nakon kategorizacije svrstani u kategoriju 3;
– organizovala i sprovodila sve aktivnosti na jačanju sistema kontrole kroz Projekat: Razvoj službi za bezbjednost hrane koji se finansira iz IPA sredstava.
Dokaz da nadležni organi rade svoj posao predstavljaju mjesečni izvještaji koje sačinjavaju glavni sanitarni, vetrinarski i fitosanitarni inspektor. Izvještaji sadrže podatke o broju izvršenih kontrola, utvrđenom stanju, nepravilnostima i preduzetim mjerama. Efekti izvršenih kontrola izmjereni su najvažnijim indikatorom – a to je da u ovoj sezoni nije bilo slučajeva obolijevanja ljudi od bolesti izazvanih hranom. Potrošači u Crnoj Gori nemaju razloga da sumnjaju u bezbjednost hrane koju kupuju u registrovanim objektima. Hrana koja je u prometu potiče iz domaćih proizvodnih objekata koji su pod nadzorom ili iz uvoza. Svaka pošiljka hrane koja se uveze u Crnu Goru prije stavljanja u promet podliježe kontrolama. Hranu životinjskog porijekla kontrolišu granični veterinarski inspektori na mjestu unosa na teritoriju Crne Gore tj. na graničnim prelazima. Hranu neživotinjskog porijekla, nakon dopremanja, a prije stavljanja u promet, kontrolišu sanitarni inspektori.
Iz dijela teksta: ,,dešavanja na graničnom prelazu Dobrakovo” ili ,,provjeru anonimne prijave da lica iz firme Pink Panter vrše prodaju mljevenog mesa i da se meso kupcima distribuira na nepropisan način” nama je jasno da podlogu za pisanje autoru teksta dostavlja glavni veterinarski inspektor Mirjana Drašković. I to nije sporno. Sporno je dovođenje potrošača u zabludu, izazivanje nepovjerenja u državne institucije i sistem kontrole.
Još više je sporno to što je rukovodilac službe odgovorne za vršenje kontrole nad hranom životinjskog porijekla upravo Mirjana Drašković. Njene obaveze i odgovornost jasno je utvrđena Zakonom o državnim službenicima i namještenicima. Glavni veterinarski inspektor odgovoran je za svoj rad, ali i rad svih veterinarskih inspektora koji sprovode službenu kontrolu.
Tačno je da je Biljana Blečić, pomoćnik direktora Uprave za bezbjednost hrane u skladu sa pozitivnim propisima ukazala na obavezu graničnih inspektora da postupaju u skladu sa načelima Zakona o inspekcijskom nadzoru. Jedno od osnovnih načela je načelo srazmjernosti. U navedenom slučaju, to znači da je za lice odgovorno za pošiljku mesa iz Srbije, koje nije imalo saznanja, niti je blagovremeno obaviješteno o novonastalim ograničenjima, opravdano, stručno i bez ikakvih posledica po bezbjednost primijeniti mjeru odobravanja prevoza do krajnjeg odredišta i ne nametati dodatne troškove vraćanja pošiljke. Takođe, u turističkoj sezoni, a i van sezone, dugo zadržavanje lako kvarljivih proizvoda, kao što je meso, predstavlja rizik od umanjivanja kvaliteta istog i skraćivanja održivosti istog.
Ovu preporuku Biljana Blečić dala je nakon prethodno dobijenih podataka od strane granične inspekcije da pošiljku prati sva potrebna dokumentacija i garancije da meso u pošiljci ne potiče iz objekata, niti od životinja sa ugroženih ili zaraženih područja. I svaki put kada prepoznamo maliciozna postupanja, koja posledično izazivaju nepotrebne barijere, učinićemo isto – postupiti u skladu sa pozitivnim propisima. I nikada nećemo preduzeti nijednu radnju kojom se može ugroziti bezbjednost potrošača.
Podsjetićemo da je ne tako davno, Mirjana Drašković oštro obezvrijedila i dovela u pitanje stručnost i rad graničnih inspektora na istom prelazu. Sugerišemo da počne da radi svoj posao. Uzimamo slobodu da zamolimo i novinara da radi svoj posao. Njihov zajednički rad ,,u ime zaštite zdravlja građana” samo nanosi štetu i ugled ne samo državnom organu u kojem je zaposlena, već i državi i građanima koje stalno dovodi u zabludu iznošenjem neistina o bezbjednosti hrane u prometu.
Građani od državnih organa očekuju efikasnu kontrolu i ponudu isključivo bezbjedne i kontrolisane hrane. Mi to i činimo.
Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove
Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja
Direktor Vesna Daković
INTERVJU4 sedmice
DANAS, SJUTRA2 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
FOKUS4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice