Nekoliko dana pred izbore šef ulcinjskog Odbora Demokratske partije socijalista Ljoro Nrekić, koji je i predsjednik Skupštine opštine, bio je optimističan. „Sve će oko Prostorno-urbanističkog plana (PUP) Ulcinja doći na svoje mjesto poslije izbora”, kazao je.
Nrekić je time odgovorio na izjavu nosioca liste albanske koalicije „Albanci odlučni” Genci Nimanbegua koji je izjavio da njegova partija, Nova demokratska snaga – Forca, koja je na opštinskom i na državnom nivou u koaliciji sa DPS-om, neće glasati za PUP Ulcinja, koji je izradila Vlada Crne Gore i dostavila ga prije nekoliko sedmica lokalnom Parlamentu na usvajanje.
On je tada najavio i mogućnost da Albanci odlučno ne zaključe postizborni sporazum sa bilo kojom Vladom koja neće priznati vlasnička prava bivših vlasnika imovine u Valdanosu. Jer, u tom najvažnijem planskom dokumentu za Ulcinj, nijesu ispoštovani zaključci koje je jednoglasno usvojila Skupština opštine Ulcinj, a koji se osim Valdanosa, odnose i na Solanu i na Veliku plažu, odnosno na najvažnije resurse Ulcinja.
Odlazeći premijer Milo Đukanović je prilikom posjete Ulcinju početkom septembra najavio da će se PUP usvojiti za „nekoliko sedmica”, potom je na promociji DPS-a 27. septembra rekao da će takvu odluku Vlada donijete na prvoj narednoj sjednici, ali takve odluke još nema.
Pošto će koalicija Albanci odlučno biti u budućoj Vladi treba očekivati da u njezinoj platformi, koju priprema sa Bošnjačkom strankom i Hrvatskom građanskom inicijativom, budu uvršteni i zahtjevi za restituciju imovine u toj uvali. ,,Povraćaj imovine u Valdanosu pravim vlasnicima je dio našeg političkog stava o kojem se ne može pregovarati. Nažalost, ovo više nije pitanje zakona već politike”, kazao je Nimanbegu dodajući da je to „razlog više da predloženi Prostorni plan za Opštinu Ulcinj, koji je izradila Vlada, ne bude izglasan u Skupštini opštine Ulcinj”.
Ali, Đukanoviću se očito žuri i veliko je pitanje kako će se stvari dalje odvijati. Tačnije, da li je sve ovo, kako je Nrekić ocijenio, samo ,,predizborni politički marketing Force”.
Kao „lakmus papir” poslužila je odluka kojom je praktično ukinuto porodilište u Ulcinju, i to samo dva dana nakon izbora. Ministar Budimir Šegrt se pozvao na zakon u kojem se navodi da bez ispunjavanja uslova, odnosno bez operacione sale i odjeljenja transfuzije, ne može biti porodilišta, već se ono može tretirati samo kao stacionar. To bi praktično značilo da bi gotovo nakon 12 godina rada trebalo da prestane sa radom ta institucija, koja je i bila dio političkog dogovora albanskih stranaka sa DPS-om 2004. godine, a uz posredovanje tadašnjeg američkog konzula u Podgorici Hojt Brajan Jia, koji je danas visoki funkcioner Stejt dipartmenta. Uz očite manjkavosti, to porodilište je, ipak, ispunjavalo svoju funkciju, jer je uspješno izvedeno oko 1.500 porođaja.
No, nakon oštre reakcije iz Ulcinja, Šegrt je nakon sedam dana došao u Ulcinj i saopštio da je u pitanju bila „tehnička greška” (!?) i da se ništa neće mijenjati u radu te institucije. „Radite kao i do sada”, poručio je ministar ulcinjskim ginekolozima. Obećao je i podršku za izgradnju operacione sale i tranfuzije, te više specijalizacija ljekarima u ovoj opštini.
„Upravo je ova situacija pokazala da samo pravovremenim, jasnim i širokim pritiskom možemo sačuvati svoje resurse i oduprijeti se namjerama i interesima zvanične Podgorice i njihovih lokalnih izvođača radova”, saopšteno je iz Opštinskog odbora Građanskog pokreta URA.
I bivša potpredsjednica Opštine Ulcinj i čelnica Društvo dr Martin Šnajder-Jakobi Zenepa Lika kaže da je sada pravo vrijeme da se zaštite ulcinjski resursi. ,,Kako formiranje nove-stare centralne vlade zavisi od manjinskih partija, u ovom slučaju i od koalicije Albanci odlučno, apelujem i podsjećam da ste kao član ovog udruženja dr Martin Šnajder-Jakobi potvrdili da ćete se zalagati i pomoći u zaštiti Solane”, napisala je ona u otvorenom pismu Nimanbeguu. Lika je istovremeno podsjetila Nimanbegua da je kao odbornik Skupštine opštine Ulcinj glasao za to da Solana treba da bude zaštićena kao Spomenik prirode i da je jedina namjena tog prostora proizvodnja soli.
Ali, PUP-om Ulcinja taj predivan prostor od 15,2 miliona metara kvadratnih predviđen je kao ,,područje za turističku valorizaciju” tzv. Eco-Lodge gdje je planirano oko 200 kreveta, dok se Prostornim planom posebne namjene za obalno područje pruža mogućnost da se izgradi turistički kompleks od čak 1.500 ležaja. „I ne samo to, njime se daje mogućnost pretvaranja društvenog, tj. državnog zemljišta u privatno”, ističe Lika.
Iz URE ocjenjuju da se „u ovakvim planovima Vlade prepoznaju neki već promovisani projekti pojedinih investitora u nekretnine, što je zloupotreba planiranja, jer planovima treba podržati usvojene razvojne strategije, a ne nekritički prenositi želje ‘velikih’ graditelja i tzv. strateških investitora koji su ostavili pustoš na ulcinjskoj rivijeri”.
U Društvu dr Martin Šnajder-Jakobi tvrde da su proizvodnja soli i razvijanje ponude posmatranja ptica dovoljni za ekonomsku samoodrživost Solane. „Vrijeme je da se u Ulcinju ponovo proizvodi! Vrijeme je da se Ulcinju vrati pozitivan imidž, za dobrobit svih građana! Vrijeme je da se vrati dostojanstvo i savjesnost za jedinstven prostor po kojem ovaj grad treba da bude prepoznatljiv u cijelom svijetu. Dovoljno se prostora devastiralo i samim tim urušio identitet Ulcinja, zbog neodgovornosti i nepostojećih strategija!”, navode u tom udruženju.
Mnogi se u Ulcinju pribojavaju da bi nakon što je DPS izgubio lokalnu vlast u Budvi, po „budvanskom modelu”, mogao krenuti „razvoj” Ulcinja, posebno zato što je opštinska vlast u martu ove godine instalirana iz Podgorice i što je poslanik Force u Skupštini Crne Gore u posljednjih godinu dana glasao za gotovo sve prijedloge Vlade.
Iskustvo Budve ipak potvrđuje da je bolja i razvojna stagnacija koja ostavlja šanse narednim generacijama, nego li neodrživi razvoj. Uostalom, stari Paštrovići su govorili da „ko prodaje zemlju, prodaje slobodu”. Njihovi potomci ih nijesu većinski slijedili i sada im preostaje da se bore za ostatke ostataka opštinske imovine i prostora.
Mustafa CANKA
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
SVIJET3 sedmice