Nakon što je pacijent iz Nikšića ispred bolnice izvršio samoubistvo ponovo se potvrđuje da se na valjan način ne suočavamo sa problemom mentalnog zdravlja. U Crnoj Gori ne postoje adekvatni uslovi za liječenje osoba sa mentalnim oboljenjima. Klinika za mentalno zdravlje počela je da se gradi prije dvije godine, a još uvijek nije otvorena
Pacijent iz Nikšića, koji je dva dana uzastopno, krajem aprila, tražio pomoć psihijatra u Opštoj bolnici u tom gradu, nakon pregleda dežurnog doktora interniste, izvršio je samoubistvo u krugu te zdravstvene ustanove. Nikšićka bolnica, u danima kada je pacijentu bilo potrebno liječenje, nije imala dežurnog psihijatra. Informacija je, kada je stigla do javnosti, izazvala brojne komentare i ponovo aktuelizovala činjenicu da se u Crnoj Gori na valjan način ne suočavamo sa problemom mentalnog zdravlja.
Uprava nikšićke bolnice o slučaju suicida obavijestila je Ministarstvo zdravlja dvadesetak dana kasnije, iznijevši problem organizacije psihijatrijske službe. Ministarstvo je naložilo vanrednu eksternu kontrolu kvaliteta stručnog rada i medicinske dokumentacije u vezi sa liječenjem preminulog pacijenta.
,,U Ministarstvu zdravlja nakon toga održano je više sastanaka na kojima je razgovarano o potencijalnim rješenjima organizacije ove službe do perioda završetka godišnjih odmora, kao i da se u saradnji sa drugim zdravstvenim ustanovama uspostavi dodatna angažovanost ljekara, čime će problem biti privremeno riješen”, kazali su iz resora kojim rukovodi Vojislav Šimun.
Više državno tužilaštvo u Podgorici formiralo je predmet povodom slučaja suicida u nikšićkoj bolnici od 28. aprila, kada se pacijent ubio vatrenim oružjem u krugu te ustanove. ,,Tačno je da se desio suicid u krugu Opšte bolnice u Nikšiću, o čemu je istog momenta obaviještena Uprava policije u Nikšiću, koja dalje preduzima potrebne radnje iz svoje nadležnosti. Pacijent je pregledan dana 27. aprila od strane dežurnog doktora, koji nakon uvida u stanje pacijenta predlaže hospitalizaciju u KCCG. Međutim, u tom trenutku pacijent u prisustvu članova porodice odbija hospitalizaciju. Zbog pružanja zdravstvene zaštite dežurni ljekar poziva načelnicu psihijatrije, koja u tom trenutku nema obavezu pripravnosti, ali iz humanih razloga prema pacijentu odgovara sugestijom za dalji terapijski tretman i upućivanje pacijenta na bolničko liječenje u KCCG. Opšta bolnica u Nikšiću nema nadležnost za prisilnu hospitalizaciju na Odjeljenju psihijatrije. Naglašavamo da je pacijent 27. aprila primio injekcionu terapiju, kao i 28. aprila ujutru”, kazala je Vijestima direktorica nikšićke bolnice Dušanka Milatović Perović.
Nikšićku bolnicu su posjetili i predstavnici institucije Zaštitnika ljudskih prava i sloboda. ,,Pokrenuli smo postupak po službenoj dužnosti, da bismo utvrdili okolnosti slučaja i eventualno da li je postupano u skladu sa propisima i da li je bilo propusta”, izjavio je ombudsman Siniša Bjeković. Iz ove institucije su u više navrata, u godišnjim izvještajima nacionalnog mehanizma za prevenciju torture, davali preporuku Opštoj bolnici da ojača kadrovske kapacitete Odjeljenja psihijatrije.
Nikšićka bolnica je prije dvije godine, kada je započela izgradnja nove Klinike za mentalno zdravlje i adaptacija stare klinike KCCG, bila ustanova u koju se pored Specijalne bolnice za psihijatriju u Dobroti upućuju na bolničko liječenje pacijenti iz Podgorice. Kadrovski kapaciteti te bolnice, međutim, ne zadovoljavaju potrebe ni stanovnika Nikšića, s obzirom na to da ustanova nema dovoljno psihijatara, a u pojedinim danima ni pripravnog specijalistu iz te oblasti.
Tretman i liječenje pacijenata sa psihijatrijskim problemima često je u fokusu zaštitnika ljudskih prava i sloboda. S ciljem prevencije bilo kakvog nehumanog postupanja ili tretmana pacijenta Zaštitnik je prošle godine obišao odjeljenja psihijatrije u Podgorici, Bijelom Polju, Nikšiću i Specijalnu bolnicu u Dobroti. U godišnjem izvještaju za 2023. ombudsman konstatuje da je neophodna izrada posebnog protokola koji bi činio standardne procedure i saradnju u slučajevima pružanja asistencija prilikom transporta lica u psihijatrijsku ustanovu. Zaštitnik zapaža i da u okviru postojećih zdravstvenih ustanova ne postoje uslovi za bolničko liječenje djece koja imaju poteškoće sa mentalnim zdravljem, što predstavlja ozbiljan problem.
Istaknuto je i da se u Specijalnoj bolnici za psihijatriju u Kotoru već godinama ukazuje na slab materijalni položaj, infrastrukturu i nedostatak kadrova. ,,Zaštitnik primjećuje da se pacijenti u svakom momentu ne slažu sa hospitalizacijom, odnosno daljim boravkom u bolnici. U ovom kontekstu je veoma važno da pristanak na liječenje bude slobodan i zasnovan na tačnim informacijama, dok se u protivnom moraju obezbijediti garancije prava koje važe kod prisilne hospitalizacije”, zaključuju između ostalog u ovoj instituciji.
I iz Akcije za ljudska prava (HRA) više puta su upozoravali da u Crnoj Gori ne postoje adekvatni uslovi za liječenje osoba sa mentalnim oboljenjima, a posebno djece kojima je potrebna hitna hospitalizacija. ,,Neophodno je dodatno obrazovanje stanovništva o mentalnim oboljenjima jer neznanje uzrokuje strah, sramotu i stigmatizaciju, koja doprinosi pogoršanju bolesti i tragičnim ishodima”, upozorili su iz HRA.
U julu 2022. svečano je obznanjen početak izgradnje Klinike za mentalno zdravlje u Podgorici, projekat koji je vrijedan šest miliona eura. Prvi rok za završetak bio je januar ove godine, iz Ministarstva zdravlja sada se nadaju da će Klinika biti otvorena početkom jeseni.
Predrag NIKOLIĆ
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO2 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice