Pripadnici Gorske službe spašavanja Crne Gore (GSS) za vikend su spasili 18 turista iz Srbije koji su ostali zaglavljeni u kanjonu Nevidio. U kanjonu su proveli više od 12 sati, a akcija spašavanja trajala je cijelu noć.
Turiste je vodio Tihomir Vojnović koji je i početkom avgusta u kanonu Nevidio doveo u opasnost 20-članu grupu iz Beograda i Novog Sada. Nakon prvog incidenta nezadovoljni turisti su se obratili Planinarskom klubu Radnički iz Beograda kao i medijima u Srbiji i Crnoj Gori s molbom da se Vojinoviću onemogući dalje vođenje grupa. Žalili su se da ih je ostavio da se sami snalaze u kanjonu i da su se pojedini zamalo udavili.
Niko se nije žalio i nije bilo ozbiljnijih povreda, kazao je tada Vojnović: ,,Ne vjerujem da se bilo ko davio, jer u odijelima od neoprena nije moguće davljenje. Činjenica je da je naša oprema lošija od onih koju imaju crnogorski vodiči. To je zato što naša tura košta 5.500 dinara (oko 50 eura), a kod njih samo prolaz kroz Nevidio košta od 90 do 180 eura, pa mogu da obnove odijela”.
Vojnovića nije imao ko da kazni za prvi ispad pa je prošlog vikenda poveo novu grupu turista u opasnu avanturu. Kako su u subotu vremenski uslovi bili loši, pet iskusnih vodiča je odustalo da svoje grupe uvedu u kanjon. Vojinovića ni to nije opomenulo.
Nakon što su izvukli iscrpljene, promrzle i uplašene turiste iz kanjona, pripadnici Gorske službe su uočili da nijesu imali ni adekvatnu opremu: neki od njih su na nogama imali gojzerice, neki obične patike iz kojih su virile kese, vodič je na nogama imao vojne čizme, na koljena su stavili štitnike za rolere…
Zbog kockanja, za manje od 1.000 eura, sa životima 18 mladića i djevojaka, Vojnović neće odgovarati. Dežurni tužilac Milivoje Tomčić ocijenio da u njegovim postupcima nema elemenata krivičnog djela za koje se goni po službenoj dužnosti. Vijesti su javile da je odluku obrazložio time što Vojnović nikog od turista nije prislio da idu sa njim.
Odluka tužilaštva iznenadila je načelnika Gorske službe spasavanja Željka Loncovića, koji je sa još sedam spasilaca, pripadnicima šavničke policije i nekoliko mještana čitavu noć izvlačio turiste iz kanjona Nevidio: ,,Koliko ljudi treba da strada ili pogine da bi neko počeo da razmišlja o nečijoj odgovornosti?”, izjavio je medijima Loncović.
Iz Planinarskog saveza Srbije su najavili da će Vojnoviću licenca planinskog vodiča biti trajno oduzeta. Obrazložili su da kao vodič treće kategorije za lake planinarske ture, Vojnović nije imao pravo da vodi grupe kroz opasne kanjone!
U Crnoj Gori je imao pravo jer za vodiče kroz kanjon Nevidio licence nema i tim se poslom bavi svak ko hoće, smije i može.
,,Znam pouzdano i primjere ljudi koji prvi put prođu kroz kanjon Nevidio, a drugi put već nekoga povedu”, izjavio je Loncović za Portal Analitiku. Istakao je da su u Crnoj Gori vodiči za kanjon Nevidio takoreći samoproglašeni vodiči, te da nije problem u tome da li neko ima licencu ili ne, već je problem u nepostojanju službe koja bi vršila provjeru licenci i vodiča.
Nakon incidenta iz nadležnog Ministarstva turizma izjave nije bilo. Turistička inspekcija se oglasila izjavom da oni ,,nemaju ovlašćenje za nadzor u pogledu posjedovanja licenci za pružanje usluga avanturističkog turizma, kao ni uslova pod kojima se ta djelatnost obavlja”.
,,Nepostojanje licenciranih turističkih vodiča za programe aktivnog boravka u prirodi je ozbiljan nedostatak u ukupnoj turističkoj ponudi zemlje. Godina već takve usluge promovišu i pružaju fizička lica koja nemaju potrebne vještine i znanja koja bi garantovala gostima bezbjednost”, kaže za naš list Velibor Ivanović iz NVO Za život voda Crne Gore.
On dodaje da se ta ponuda ,,na divlje” radi u saradnji sa turističkim agencijama širom Crne Gore, koje nude aranžmane znajući za taj problem, što ih čini saučesnicima. ,,Tako svake godine veliki broj gostiju koji posjete našu zemlju plaća usluge fizičkim licima za rafting, pecanja, paraglajding, kanjoning, jahanje konja itd. Turističke inspekcije takođe dobro znaju za sve to ali do sada nijesu pokazivale prećeran interes da reaguju i suzbiju tu, bez dileme, neprihvatljivu pojavu”.
A kad se dese problemi, pripadnici Gorske službe, po kanjonima i planinskim vrhovima spašavaju zalutale turiste.
Ratko Popović, planinar, jedan od autora Planinarskog vodiča Crne Gore potvrđuje da nema nikakve kontrole, ne izdaju se licence… ,,Kontrole nema ni po planinama, ni u nacionalnim parkovima. Ući u nacionalni park bez vodiča to je neprihvatljivo svuda u svijetu sem kod nas. Turisti iz inostranstva dođu opremljeni mapama pa sami idu i snalaze se. U nacionalnim parkovima samo se plaća ulaz, a mogao bi dio od tih ulaznica da ide za vodiče koji bi se starali o turistima”, kaže Popović za Monitor.
A kad se nadležni prenu, to izgleda ovako: dan nakon drame u kanjonu, Nikšićanin Marko Blečić ni kriv ni dužan platio je ceh nenadležnosti i neodgovornosti državnih službi.
Blečić koji je alpinista, planinar i pripadnik Gorske službe spasavanja, koji je učestvovao u više akcija spasavanja u kanjonu i van njega, kažnjen je sa 400 eura, jer nije ima dozvolu za kanjoning na teritoriji Šavnika. Zalomilo se da kažnjavanje baš počne od pripadnika Gorske službe iako do sada niko nije tražio dozvole niti je iko obajvio što je potrebno da bi se neko bavio kanjoningom, ni gdje bi se dozvola mogla izvaditi.
Ako je već divlja ljepota, treba utvrditi pravila i potruditi se da bude što manje opasna.
Predrag NIKOLIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
SVIJET3 sedmice