Povežite se sa nama

MONITORING

MONITOROVA ANKETA: Pesimizam pred oktobar

Objavljeno prije

8 godina

na

omer-sarkic

Može li Vlada izbornog povjerenja u sadašnjem sastavu obezbijediti uslove za demokratske i slobodne izbore u oktobru

OMER ŠARKIĆ , BLOGER: Ubijanje nade

Ne može – glasio bi jednostavan i kratak odgovor. A zašto ne može, pitanje je za duboku i opširnu analizu.Izborni proces kod nas je od uvođenja višestranačja stalno usavršavan, usavršavane su izborne krađe i manipulacije. U početku je to bilo krajnje sirovo i brutalno, sada je sofisticirano. Podršku takvim ,,izborima”, tj. krađama i manupulacijama, cijelo vrijeme je davala međunarodna zajednica, normalno zbog svog interesa, jer režim koji opstaje na postulatima očigledne i sveopšte krađe najlakše je držati u šaci i bespogovorno je poslušan onima koji žmure na to. Vlada tzv. izbornog povjerenja, sve da su opozicioni predstavnici u institucijama koje treba da kontrolišu kompetentni i stručni – a očigledno nijesu, za tri-četiri mjeseca ne može ni načeti ono što je stvarano i usavršavano 27 godina. Uz očekivanu opstrukciju, jer svaki lopov i manipulant će normalno opstruirati i pokušati prikriti dokaze u „kratkom istražnom postupku”, opozicija nije do sada uradila gotovo ništa od onog zbog čega je ušla u Vladu izbornog povjerenja. Oni, a to je URA, čiji predstavnici su jedini nešto opipljivo preduzeli – prije svega mislim na Rada Miloševića, napuštaju tu Vladu, principijelno. A principa u politici odavno nema, pogotovu u našoj, crnogorskoj. Ostankom DEMOS-a, očigledno i SDP-a u takvoj Vladi daje se samo legitimitet narednoj izbornoj krađi i novoj pobjedi DPS-a. Poslije te „pobjede” Crna Gora će postati spržena zemlja u kojoj će biti ubijena i nada, makar što ubuduće više uopšte neće biti važno ko vlada takvom, potpuno opustošenom i rasprodatom zemljom, zaduženoj do i preko guše.

MILORAD SIMUNOVIĆ, PROFESOR FILOZOFSKOG FAKULTETA U NIKŠIĆU: Produženi postraumatski stres

Pretpostavljam da će i ovog puta biti kao što je bilo i dosad. Poslije izbora biće utvrđeno da su to bili manje-više regularni izbori i sa manje-više regularnom pobjedom vladajuće stranke kojoj će se u izbornom trijumfu priključiti neka kolateralna partija. Nalazimo se u stanju tranzicije, koja ovdje ustvari predstavlja produženo stanje egzistencijalnog i socijalnog stresa. Ako se sve uzme u obzir, možemo govoriti o produženom postraumatskom stresu što ga sve u svemu junački trpi većina. Stanje egzistencijalnog stresa se oblikuje između ostalog time što je kod ljudi smanjena autonomija odlučivanja i biće da su u pravu oni koji tvrde da mi ovdje manje više i nismo birači nego smo upravo glasači, a da smo onda zbog smanjene autonomije odlučivanja u većoj mjeri skloni autoritarnim varijantama. Sigurnost i osjećanje sigurnosti u ovakvim prilikama postalo je vrijednost iznad drugih vrijednosti i cilj kojem se primarno teži. Opšti je onda princip samo da ne bude gore, pa će onda u tom smislu i izvještaj o regularnosti izbora biti faktor kojim se potpomaže osjećanje sigurnosti i rado se prihvata i koji će sa svoje strane potvrditi autoritet vlasti. To je zatvoreni krug u kojem se razmjenjuje s jedne strane osjećanje sigurnosti, koje potiče od autoriteta vlasti kao takve, i s druge povjerenje većine koje zauzvrat u taj autoritet investira glasačka vještina.Šta je perspektiva? Uopšteno rečeno, perspektiva su nove generacije. S tim što je pitanje kako će se one osloboditi ove svekolike izborne skalamerije, kojom se karakteriše tranziciona da ne kažem prividna demokratija i divlji kapitalizam. Demokratiju neće biti moguće uspostaviti sve dok su partije autoritarno ustrojene, a partije ne mogu biti drukčije ustrojene dok ne bude ozbiljnijeg ekonomskog uspona. U suštini, ovdje postoji samo jedna dominantna partija, a sve ostale su pomoćne. I ona nije dominantna samo zbog toga što je u odnosu na druge partije oslonjena na znatno bolju ekonomsku osnovu nego i zbog toga što je u znatno većem stepenu autoritarno ustrojena. Nije čak lako ni zamisliti da se ona u tom pogledu može sama od sebe promijeniti a da se ne raspadne, kao što je teško zamisliti da se ona u takvom svom ustrojstvu može održavati ukoliko se ne održava na vlasti. I moramo priznati da ona stvarno i umije da se održava na vlasti. Između ostalog, toj svrsi služi i formiranje Vlade izbornog povjerenja.

DUŠKO KOVAČEVIĆ, BLOGER: Obesmišljavanje jakog opozicionog subjekta

Negdje 60-ih godina u svjetlu postrukturalizma, ali i čuvenog XI Lakanovog seminara poznatog pod nazivom Četri osnovna pojma psihoanalize, kasnije su se ,,uključili” Derida i mnogi drugi, u intelektualnim krugovima Evrope aktuelizovana su na novi način stara i kardinalana filozofska pitanja o biću, subjektu, delanju. U kontekstu tog nikad zatvorenog propitivanja, Alan Badju će se prvi put značajno nametnuti intelektualnoj javnosti tezom: Da je Subjekt, aktivni Subjekt, neko ko dopušta susret sa novim i nepoznatim Događajem da bi tako kreirao novu situaciju, odnosno Promjenu, i njoj novog sebe. Subjekt (opozicioni), nova situacija, novi događaj su ono jedino što može promijeniti i otopiti zaleđenu političku konstelaciju u Crnoj Gori i izroditi preokret, ali ne oktobarskim i svim narednim izborima. Zato sam krenuo sa ovom zgodnom i digresivnom Badjuovom filozofemom. U Vladu izbornog povjerenja u sadašnjem sastavu se i ušlo da bi se obesmislila pojava jakog opozicionog subjekta i da bi se odgodio nadolazak događaja koji je počeo da izmalja kroz bunt i proteste, kojima ćemo se morati vratiti prije ili kasnije. To je bilo jasno i u toku euforičnog formiranja te vlade a kamoli sada kada je URA napustila projekat čime je i formalno urušena „opoziciona trojka”, ali i nada kod jednog dijela naivnog građanstva, u mogućnost slobodnih i fer izbora u oktobru. Treba reći da je URA ovim činom sačuvala minimum opozicionog kredibiliteta.Čini se da je koncept Vlade izbornog povjerenja, u svom metodskom i psihološkom aspektu, više odgovarao našim uljuljkanim opozicionim liderima nego samom režimu, pa im je s tim saznanjem i vjerovatno ponuđen računajući da mu ne mogu odoljeti. Vlada izbornog povjerenja je upravo ovaploćenje i idealna mjera bezbrižnog i konformističkog opozicionarstva: imati sve privilegije i važnost vladajućeg funkcionera a ostati opozicionar. Savršeno stanište ili prebježište za opozicionu ambivalentnost, neodlučnost, prevrtljivost, neistrajnost, potkupljivost… ,,Demos, na čijem je čelu Miodrag Lekić, ostaje u Vladi izbornog povjerenja, odlučeno je velikom većinom na Glavnom odboru stranke, koji je održan na Žabljaku”, glasila je jučerašnja udarna vijest. Drugo ime za tihu korupciju ili gušenje Subjekta. Sa više pesimizma nisam očekivao ni jedne izbore kao oktobarske.

DEJAN MILOVAC, DIREKTOR ISTRAŽIVAČKOG CENTRA MANS- A: Dosadašnja kontrola nije pomogla

Jedan od ključnih preduslova za održavanje oktobarskih izbora je da se u potpunosti odagna sumnja da će se i tokom ovih izbora brutalno zloupotrebljavati državni fondovi za ostvarivanje političke prednosti na terenu. MANS je zbog toga već počeo da prati koliko se poštuje Zakon o finansiranju političkih partija na uzorku od preko 100 državnih institucija i javnih preduzeća, uključujući i one u kojima se nalazi kadar iz takozvane ,,opozicione kvote”. Podaci koje smo do sada obradili pokazuju da državne institucije i dalje ulažu ozbiljan napor u prikrivanje informacija, te da se Zakon masovno krši. Ono što je za nas bilo iznenađenje jeste Ministarstvo finansija koje je zbog državnog trezora ključno u kontroli tokova novca uoči izbora. I pored svih napora i očekivanja koja smo imali od ,,kontrolora vlasti”, MANS-u i dalje nije omogućeno da na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacija ostvari uvid u isplate iz trezora na način koji bi omogućio njihovu kontrolu. Ministarstvo finansija je brisalo određene djelove informacija prije nego što su izvodi i analitičke kartice dostavljani MANS-u. Brisani su podaci o datumima i svrsi isplata iz trezora, što bilo kakvu kontrolu čini nemogućom. Slična je situacija bila i sa drugim institucijama gdje je postojala neka vrsta kontrole, kao što su Ministarstvo poljoprivrede ili Investiciono razvojni fond, koji još kriju kako se uoči izbora raspolaže sredstvima vrijednim na desetine miliona eura. Ono što realno može da spriječi kontrolu predstojećih izbora jeste nedostatak podataka o tome na koji način se troše državni budžeti, čije obezbjeđivanje je trebalo da bude jedan od primarnih zadataka takozvanih opozicionih kadrova. Nažalost, iskustvo MANS-a je da praksa institucija u kršenju zakonskih obaveza nije značajnije promijenjena činjenicom da su bile kontrolisane, kako kažu, po dubini. Možda su te ,,dubinske provjere” bile razlog iz koje se iz, na primjer, Ministarstva finansija još ne može dobiti ni elementarna informacija o kretanju novca uoči izbora. U tom smislu, smatram da dosadašnja kontrola koja se odnosila na finansiranje političkih partija nije značajnije doprinjela da oktobarski izbori budu zakonitiji u odnosu na bilo koje prethodne.

 

STEVO MUK, PREDSJEDNIK UO INSTITUT ALTERNNATIVA: Zašto opozicija izlazi na izbore

Tamo gdje nema jasnih ciljeva, prethodno utvrđenih pokazatelja uspjeha, može da se tvrdi da se uradilo ili da se nije uradilo sa jednakim pravom. Vlada izbornog povjerenja, koliko je meni poznato, nije uspjela da promijeni nijedan od uslova za oktobarske izbore. Istina je, takođe, da izborne uslove nije uspio da promijeni ni DF uličnim protestima i skupštinskim incidentima. Pa ipak, sve opozicione partije izlaze na izbore, a bojkot izbora niko ne uzima za ozbiljno. Zašto partije koje tvrde da su izbori unaprijed pokradeni izlaze na izbore pitanje je koje opozicioni birači treba da postave tim partijama i njihovim liderima. Sada se sve nade polažu u preostalu mogućnost da se makar djelimično pročisti birački spisak, ali opozicija i dalje ne umije da objasni kako pored njihovih brojnih članova biračkog odbora navodno glasaju ,,fantomski birači”. S druge strane, vjerovatno najveći dio izborne manipulacije se događa tamo gdje postoji susret volje birača koji žele da prodaju svoj glas i DPS koji želi da ga kupi. Takve organizovane kupoprodaje može utvrditi samo specijalno tužilaštvo i od njega će, a ne od prelazne vlade, zavisiti otkrivanje takvih praksi. Izborni uslovi su čak i lošiji nego na prošlim izborima, jer sada postoje dodatni problemi sa novim AFIS sistemom, kapcitetima organa za sprovođenje izbora, zarobljena je Državna izborna komisija, a značajno je veće, direktno i otvoreno, ponekad brutalno angažovanje režimskih medija na diskreditaciji opozicije.

Pripremio: Veseljko KOPRIVICA

Komentari

POVEZANE VIJESTI:

Izdvojeno

POLITIČKA KRIZA JOŠ BEZ RJEŠENJA: Blokadom na blokadu

Objavljeno prije

1 dan

na

31 Januara, 2025

Objavio:

Dok obesmišljavaju demokratske principe i institucije, neko na državnom nivou, neko u lokalu, zavisno od interesa, partije se spremaju za izbore u Nikšiću koji su zakazani za 13. april.  Za još jedan, što bi rekli, „praznik demokratije“

 

 

“Parlamentarce koji vole podijum i blokade – da pošaljemo na par dana nezasluženog odmora. Mi jesmo za dijalog i kompromis – ali zbog prestanka mandata sutkinje Dragane Đuranović (koja je pritom uzela pozamašnu naknadu) ostaće na hiljade penzionera koji nemaju novca za grijanje i hranu i ne mogu više da čekaju njihovu milost kao fatamorganu”, tvitnuo je krajem sedmice premijer Milojko Spajić. Nije pojasnio šta konkretno znači mjera “par dana nezasluženog odmora” za opoziciju, koja blokira rad parlamenta otkako je penzionisana sutkinja Ustavnog suda Dragana Đurović. Opozicija tvrdi da je na djelu  “ustavni puč”.  U pozadini bojkota, ali i penzionisanja sutkinje Đuranović, o čemu je Monitor već više puta pisao,  priča je o političkoj borbi za prevlast u Ustavnom sudu, tokom koje Ustav i vlast i opozicija tumače kako im kad odgovara. DPS želi da stvari vrati u pređašnje stanje kada su tri njihova partijska vojnika u Ustavnom sudu mogla da blokiraju sve.

Predsjednik parlamenta Andrija Mandić još nije pojasnio koju je kaznu namijenio poslanicima opozicije koji su prethodne sedmice blokadom Skupštine blokirali i usvajanje budžeta. Mandićevi partijski saborci smatraju da je “previše tolerantan”, kako je to ove sedmice kazao poslanik Jovan Vučurović. Prema poslovniku, predsjednik parlamenta može poslaniku koji ometa rad plenarne sjednice oduzeti riječ, izreći opomenu i udaljiti ga iz plenarne sale na 15 dana. Moguće da je Spajić  mislio na udaljenje poslanika na 15 dana.

Mandić još nije zakazao nastavak sjednice Skupštine na kojoj bi trebalo da se raspravlja o budžetu.  U video obraćanju saopštio je da će Skupština  odluku o rješenju blokade parlamenta donijeti kroz dijalog parlamentarne većine i opozicije.

Milena PEROVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 31. januara ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

KRIZA U BUDVI: Sjednica parlamenta pod znakom pitanja

Objavljeno prije

1 dan

na

31 Januara, 2025

Objavio:

Rok za konstitusanje skupštine opštine Budva ističe 12. februara. Održavanje nove sjednice na kojoj se do ponoći  toga dana mora izabrati predsjednik parlamenta, trenutno je krajnje neizvjesno

 

 

Na vanrednoj elektronskoj sjednici Vlade u kasnim večernjim satima 27. januara, pred isticanje zakonskog roka, zakazana je nova sjednica budvanskog parlamenta za 11. februar ove godine, sa početkom u 9 časova. Već sjutradan, 12. februara, ističe rok za konstitusanje skupštine opštine Budva, kojim je propisano da ukoliko se do tog dana parlament ne uspostavi, na redu je raspisivanje novih, trećih lokalnih izbora u ovoj  opštini za manje od  godinu dana.

Održavanje  sjednice na kojoj se do ponoći  toga dana mora izabrati predsjednik parlamenta, krajnje je neizvjesno.

Iz koalicije Za budućnost Budve, lidera Mladena Mikelja, pozvali su nadležne da smijene Nikolu Jovanovića sa mjesta potpredsjednika Opštine. Kao uslov za održavanje sjednice traže od  Ministarstva javne uprave da sprovede svoj nalaz iz decembra prošle godine, po kojem je Jovanović nezakonito imenovan na potpredsjedničku funkciju, bez obavezujuće saglasnosti Skupštine .

Jovanovića je na mjesto potpredsjednika opštine Budva imenovao predsjednik Milo Božović iz pritvora u Spužu, smijenivši prethodno potpredsjednicu Jasnu Dokić. Ministar Ministarstva javne uprave (MJU) Maraš Dukaj donio je rješenje po kojem je imenovanje Jovanovića nezakonito, ali se na tome sve završilo. Nijesu preduzeti naredni koraci.  Ministar je takođe tražio razješenje Božovića u martu prošle godine, ali se ni po tom pitanju nije ništa desilo.

Iz koalicije Za budućnost Budve  mogu se čuti optužbe da ministar Dukaj potezima u poslednja dva mjeseca, odrađuje posao za povratak DPS-a na vlast u Budvi nakon osam godina.

Nemoć ili opstrukcija Ministarstva javne uprave u slučaju Budve, doveli su do toga da Budvom danas upravljaju osobe koje u uređenom društvu to nikako ne bi mogle. U aprilu se navršavaju dvije godine od kada se opštinom rukovodi iz Spuža. Predsjedniku najpoznatije crnogorske turističke opštine potvrđena je optužnica za teška krivična djela, kriminalno udruživanje i trgovina narkoticima.

Drugi uslov Mikeljeve koalicije da se sjednica uopšte održi jeste da njoj prisustvuju isključivo odbornici. Ukoliko bi se ispunio zahtjev da Jovanović bude smijenjen, on neće moći prisustvovati odlučujućoj sjednici, jer nije odbornik, što može pokolebati njegove sledbenike u namjeri da glasaju za opciju vraćanja DPS-a na vlast.

Branka PLAMENAC
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 31. januara ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

DRŽAVNA KASA I POLITIČKE IGRE: Budžet za potkusurivanje

Objavljeno prije

1 sedmica

na

24 Januara, 2025

Objavio:

Za razliku od nekih drugih zemalja, Crna Gora nema propis koji predviđa pad vlade ukoliko budžet ne bude usvojen u nekom propisanom roku. Isto važi i za parlament. Bez zakona o vladi i Skupštini, političarima je sve dato na volju. Građanima preostaje da se uzdaju u njihov zdrav razum i strah od budućih izbora

 

Propao je još jedan pokušaj skupštinske većine da usvoji predloženi Zakon o budžetu za 2025. godinu. Opozicione  snage predvođenje DPS-om onemogućile su održavanje zasijedanja. Utisak je da se vladajuće partije  nijesu zbog toga baš potresle. Politika, izgleda, ima primat nad ekonomijom, posebno pred lokalne izbore u Nikšiću i Herceg Novom koji će se održati 13. aprila. Neki skeptici sumnjaju da neusvajanje budžeta može vlastima  poslužiti kao pokriće za dolazeće probleme u crnogorskoj ekonomiji.

Uglavnom,  u Vladi je usvojena Odluka o privremenom finansiranju. I njena primjena je započela, uz već poslovično kašnjenje od nekoliko dana. Zbog toga  su kasnile isplate takozvanih socijalnih davanja (penzije to nijesu).

Ministar finansija Novica Vuković poručuje kako njih u Ministarstvu “vrlo uznemirava” iščekivanje da predloženi budžet bude usvojen. I naglašava kako su oni dali sve od sebe da budžet bude usvojen u redovnoj proceduri, krajem prošle godine.

To i nije sasvim tačno.  Zakon o budžetu i fiskalnoj odgovornosti  (član 33) propisuje da “predlog zakona o budžetu države utvrđuje Vlada i do 15. novembra ga dostavlja Skupštini”, Vlada Milojka Spajića nije obavezu obavila u propisanom roku. Zakasnili su tri dana i nijesu se, ni riječju, potrudili da to kašnjanje obrazlože. Da je Vlada svoj posao završila na vrijeme  postojala je mogućnost da ovogodišnji budžet bude usvojen prije decembarskog sukoba vlasti i opozicije. I blokade parlamenta.

Susjedne Srbija i Hrvatska ovogodišnje budžete usvojili su u novembru. Istog mjeseca je i EU dobila zajednički budžet za 2025. godinu. U Crnoj Gori to se tradicionalno obavi zadnjih dana decembra. Na brzinu. Naknadno, građani i njihovi narodni predstavnici čude se stavkama koje su našle svoje mjesto u budžetu. Ili nijesu.

Sad smo se uvjerili kako uvijek može gore. Odnosno, da je možda bolje imati bilo kakav budžet nego nemati nikakav. Možda.

Privremeno finasiranje ima ograničene domete. Prema pomenutom Zakonu o budžetu i fiskalnoj odgovornosti ovako je:  “Ako se zakon o budžetu države ne donese do 31. decembra tekuće, za narednu fiskalnu godinu, Ministarstvo finansija, do njegovog donošenja, potrošačkim jedinicama mjesečno odobrava sredstva do iznosa 1/12 (jedne dvanaestine) stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini”. To znači da Vlada može imati tehnički/administrativni problem sa budućom isplatom plata i penzija. Novac, trenutno, nije problem. Ali jeste to što su potrebni iznosi, nakon primjene programa Evropa sad 2 i očekivanog redovnog januarskog usklađivanja penzija, veći od prošlogodišnjeg prosjeka.

“Vlada sve finansijske obaveze može servisirati bez problema do kraja prvog kvartala ove godine”, smatra ekonomski analitičar Mirza Mulešković, uz ocjenu da bi se problemi mogli pojaviti krajem prvog kvartala (april) kada državu očekuje otplata dijela duga u iznosu od 500 miliona. “Mi nemamo taj novac. To znači da bismo morali da se zadužimo novim kreditom, kako bi pokrili, to jest refinansirali stari”.

Problem je dvostruk. Prije nego Skupština odobri njen plan zaduženja u 2025., Vlada ne može tražiti nove kredite. Pride, i sama činjenica da budžet i paket pratećih zakona nijesu usvojeni u redovnom roku, državu dovodi u cajtnot i utiče na cijenu neophodnih zaduženja (veća kamata).

Na taj dio priče fokusira se Miloš Vuković, izvršni direktor Fideliti konsaltinga. Po njegovom mišljenju, država će teško održati obećanje da novim kreditima neće finansirati tekuće rashode i rashode fondova zdravstva i penziono-invalidskog osiguranja. Oni su značajno uvećani nakon odluke Vlade da značajno smanji, odnosno ukine, doprinose za PiO i zdravstveno osiguranje. I to već stvara ozbiljan deficit u državnoj kasi.

„Predloženo zaduženje Crne Gore, gdje je plan da se u naredne tri godine zadužimo tri milijarde, od čega dvije milijarde za vraćanje starih dugova, zapravo znači da su se stare prakse nastavile”, kazao je Miloš Vuković.

Ministar finansija reaguje na takve analize. “Da bi se davali komentari, mora se poznavati dinamika isplata po mjesecima. Da su došle na naplatu obveznice u januaru pitam analitičare kako bi se to servisiralo. Proces servisiranje duga je sada zaustavljen i neizvjesno je servisiranje tih obaveza u narednom periodu. Mogu se servisirati iz depozita, a prioritet su mandatorni troškovi (plate, penzije, socijalna davanja)”, objašnjavao je Novica Vuković u parlamentu, ne baveći se onim što se podrazumijeva – da država, bez novih zaduženja, nema novca za redovne troškove i otplatu/refinansiranje dugova koji dospijevaju za vraćanje. Samo je upozorio: “Ako se ne plati jedna rata, sve dospijeva na otplatu. Recimo, ako ne platimo ratu za autoput dospjelo bi 650 miliona eura”.

Treba primijetiti da su se analitičari bavili realnim podacima o očekivanim prihodima i rashodima državne kase, a ne hipotetičkim šta bi bilo da je bilo. Otuda i njihova ocjena da, ukoliko su vladini podaci o postojećim depozitima i očekivanim budžetskim prihodima tačni, Vlada do proljeća – i u modu prvremenog finansiranja – neće imati problema sa izmirenjem svojih obaveza. Ukoliko bi, međutim, u privremenom stanju  dočekali kraj marta i april, državi bi zaprijetio bankrot.

Političari su se radije fokusirali na ono što bi im kod glasača moglo donijeti  poene, prije svega na (ne)mogućnost uredne isplate penzija i plata. I najavljene povišice koje, dijelom, zavise i od usvajanja paketa zakona koji čekaju normalizaciju stanja u državnom parlamentu.

Prije svega to se odnosi na izmjene Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO). Bez njega, potvrdio je ministar socijalnog staranja, brige o porodici i demografiji Damir Gutić nema obećanih penzija od 450 eura za blizu četiri hiljade srazmjernih penzionera. Mada smo , između redova, shvatili i da novac potreban za tu namjenu nije precizno opredijeljen u predloženom budžetu za ovu godinu. “Da bi se isplatile minimalne penzije za srazmjerne penzionere, potrebno je da se zakon usvoji u Skupštini. Budžet je takođe ograničavajući faktor, ali bi se novac za isplatu našao kada bi Zakon o PIO bio usvojen u Skupštini, uprkos privremenom finansiranju”, konstatovao je ministar Gutić.

Redovna povišica penzionerima koji imaju penzije veće od 450 eura ne bi trebala doći u pitanje. Očekuje se da će ona biti realizovana već uz februarske isplate, nakon što Monstat zvanično saopšti  podatke o rastu zarada i inflaciji, na osnovu kojih će se izvršiti redovno januarsko usklađivanje penzija. Tu bi problem mogao biti političke, a ne finansijske prirode, ukoliko se obistine pesimističke prognoze da će očekivano povećanje biti manje od najavljenih 50-60 eura za svakog penzionera koje je obećavao premijer Spajić. Te računice biće poznate najkasnije do kraja naredne nedjelje.

Dodatno pitanje glasi: treba li predloženi budžet da, prije usvajanja, pretrpi izmjene koje nijesu samo kozmetičke prirode? Recimo, u prijedlogu ovogodišnjeg budžeta za rad MUP-a i Uprave policije predviđeno je blizu četiri miliona manje nego za 2024. godinu. To, kazao je  tadašnji direktor UP Zoran Brđanin, znači da neće biti novca za angažovanje novih policajaca, pa čak ni za zapošljavanje svršenih polaznika policijske akademije (nezvanično, riječ je o približno 200 osoba). „To nam je nekih milion i po“, rekao  je Brđanin. Vlada  je, u međuvremenu, pokrenula proceduru zapošljavanja više od 800 policajaca. Njima, kada budu primljeni u policiju, treba dati platu, uniformu, opremu i naoružanje… Obučiti neobučene. Tih para, a riječ je o makar 500 hiljada eura mjesečno samo za plate, u ovom budžetu nema.

Budžetskih stavki koje će, vjerovatno, zahtijevati više novca od planiranog ima još. Kao i onih, na strani prihoda, gdje bi priliv novca mogao biti manji od očekivanog. Najvažnije je ipak  pitanje:  šta ako ovogodišnji budžet ne bude usvojen u, sve kraćem, periodu koji će državi omogućiti relativno normalno funkcionisanje?

Za razliku od nekih drugih zemalja, Crna Gora nema propis koji predviđa pad vlade ukoliko budžet ne bude usvojen u nekom propisanom roku. Isto važi i za parlament. Bez zakona o vladi i Skupštini, političarima je sve dato na volju. Građanima preostaje da se uzdaju u njihov zdrav razum i strah od budućih izbora.

Zoran RADULOVIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo