Italijanske mafijaške organizacije uz dobro naplaćenu logistiku crnogorskih vlasti, pojedinih preduzeća i pojedinaca, odigrale su najznačajniju ulogu u švercu cigareta kroz našu državu polovinom devedesetih godina. Dobro obaviješteni Monitorov izvor iz crnogorske policije podsjeća da su u švercu cigareta kroz Crnu Goru sudjelovale italijanske mafijaške skupine „Kamora” iz Napulja, „Tarda” iz Kalabrije, i po svemu najjača „Sakra korone unita”, ili u slobodnom prevodu „Udruženje sveta kruna”, koje su činili mafijaški klanovi iz Bara, Barija, Brindizija i Pulje.
„Ovi mafijaški klanovi su se često i ovdje borili za prevlast. Tako je, na primjer, „Sakra korone unita” protjerala iz Zelenike kod Herceg Novog kalabrijsku „Tardu”, odnosno njihov klan „Larasepta”. Njih je lično protjerao Frančesko Prudentini, zvani Ćićo Kesa koji je u Crnoj Gori predvodio „Sakra koronu unitu”. On je bio glavna veza Italijanima sa crnogorskim vlastima. Bio je poznat po tome što je mnogim uglednicima u Crnoj Gori poklanjao skupe satove”, priča naš izvor.
Klan „Larasepta” ime je dobio po braći Larasepta, Rafaelu, Tomasu i Donatu. Za vrijeme njihovog boravka u Herceg Novom zabilježeno je ubistvo policijskog doušnika.
„To se dogodilo 13. decembra 1995. u mjestu Poda, u hercegnovskoj opštini. Likvidaciju su izvršili mafijaši iz Barija, Franćesko Belviso, Vito Antonis i Vito Rosini. Informacija ds se u mafijaškim redovima nalazi doušnik do Italijana je došla iz crnogorske policije”, tvrdi Monitorov izvor.
Mafijaškim organizacijama iz Italije glavnu logistiku u Crnoj Gori u poslu sa cigaretama pružalo je preduzeće Admiral iz Herceg Novog, koje je imalo monopol na prodaju goriva italijanskim gliserima.
„Vlasnik ovog preduzeća bio je u stvari samo izvršilac posla i radio je direktno za jednog vrlo poznatog Crnogorca. Za skladištenje cigareta u Crnoj Gori korišćeni su objekti Zetatransa, tvrdi policijski izvor.
U posao tranzita cigareta preko Crne Gore bila je uključena i firma Karo, prijavljena na adresi Ulica Rada Končara broj 65 u Beogradu.
„Ova firma je bila zadužena da uvozi cigarete iz Bugarske, iz Dimitrovgrada. Tamo su imali jako dobru logistiku, tako da su šlepere smještali u bescarinsku zonu, gdje cigarete ne bi podlijegale carinjenju. Cigarete su prebacivane do Srbije, a zatim u Crnu Goru. Njihovo odredište u našoj državi je bila Zelenika, odnosno skladište Zetatransa u carinskom terminalu u Zelenici. Neocarinjene cigarete su prebacivane u glisere, da bi nastavljele put prema Italiji”, kaže naš izvor.
Među Italijanima, glavnim nosiocima šverca cigara, bili su Napolitanac Gerardo Koumo, član „Kamore” , kao i Stano Bendeto, koji je 1996. godine uhapšen u Italiji i postao svjedok saradnik, odnosno pokajnik. Bendeto je u prisluškivanim razgovorima koristio pseudonim Andrijano.
„Značajan učesnik šverca bio je i Santo Ventađo, zvani Santini. Svi oni su bili članovi „Sakra korona unite”. Značajni članovi ove mafijaške organizacije, koji su boravili u Crnoj Gori i bili uključeni u šverc cigara bili su Franćesko Sparko i Đuzepe Gelamare, zvani Penućo. Gelamare je imao status bosa u četvrti Karasi u Bariju. Kasnije je uhapšen i takođe je postao svjedok saradnik”, objašnjava naš izvor.
Sa statusom dona, kao jedan od osnivača „Sakra korone unite”, u Crnoj Gori je boravio i Pino Rogolijo. Alfredo Bosera je bio finansijski mentor i rukovodio je pranjem novca stečenog od šverca cigareta preko Crne Gore. Jedan od glavnih uvoznika cigareta koje su iz naše države stizale u Italiju bio je Serano Konstanto.
„Glavni izvoznici iz Bara bili su Adrijan Korti, Stano Sarina i Đela Mare. Oni su imali konekciju sa državnim vlastima preko jednog od tadašnjih direktora carine u Baru, kasnijeg visokog službenika ANB, danas penzionera. Prljave poslove potkupljivanja obavljali su Anđelo Nanoni i Neda Kaneva”, otkriva policijski izvor.
Prema njegovim riječima u Crnoj Gori je u švercu cigara učestvovao Armento Ćira, iz klana „Sarino Konstanto”, kao dijela „Sakra Korona unite”. Njegova kodna imena u presretnutim telefonskim razgovorima bila su Đovani Tamaro i Vinćenco. Zatim Mauricio Nikastra koji je u klanu Gerarda Kouma imao čin kapetana „Sakra korona unite”. Jedan od mafijaških bosova koji se nesmetano kretao po Crnoj Gori bio je Nikel Varno, zatim Aljano Đuzepe, Alfonso Macarela, Bobo Prudentini, rođak Ćića Kese.
„Nosilac dozvole za uvoz cigareta koju su izdale crnogorske vlasti bio je Franko Delatore. Samo ta dozvola njega je koštala oko trista miliona dolara”, tvrdi naš policijski izvor.
Cigarete iz Zetatatransovih skladišta išle su u skladišta u Italiji i Švajcarskoj – „Duberina”, „Santa Monika”, „La Menor”, „La aval-trejding”.
Monitorov izvor kaže da je pokojni Goran Žugić, biši načelnik hercegnovskog Centra bezbjednosti, u svojim spisima ostavio precizno razrađenu i razobličenu drugu rutu nabavke cigareta, odnosno šverca cigara kroz Crnu Goru.
„Prema tim spisima drugi kanal šverca cigara tekao je preko aerodroma Podgorica gdje je samo registrovanih i policijski zabilježenih bilo 433 kargo letova. Korišteni su avioni „Iljušin 76″, kao i „Antonov 12″ i „Antonov 124″”, objašnjava naš izvor.
On kaže da su ovi avioni stizali iz Ukrajine, Češke, Bugarske, Rumunije i Rusije. „Iljušin 76″ nosio je u jednom letu četrdeset tona cigareta, „Antonov 12″ sedam tona, dok je avion „Antonov 124″ u jednoj turi nosio sto pedeset tona cigara.
„Iz Podgorice cigari su šleperima prebacivani do Bara i smještani u magacine „Zetatransa”, da bi odatle bili prebacivani u glisere i švercovani u Italiju”, priča naš izvor.
U to vrijeme vodili su se i veliki obračuni unutar mafije. Tako je 16. septembra 1998. godine na periferiji Bara ubijen Santo Vantađo, zvani Santini. Njega su zbog prevlasti unutar mafijaške grupe oko švercerskih poslova, uglavnom sa cigaretama, ali i sa drogom, oružjem i bijelim robljem, ubili Vito Bulone, Antonio Ruso, Antonio Ajače, Di Đorđi Lorenco, svi iz „Sakra Korone Unite”.
„Bulone je bio i švercer bijelim robljem. Treba se prisjetiti slučaja kada su stradali Romi koji su pokušavali da se prebace ilegalno u Italiju. Taj brod je bio Bulonijev. Bio je jaka veza između italijanskih i crnogorskih mafijaša”, kaže Monitorov policijski izvor.
Sukoba zbog šverca cigareta preko Crne Gore nije bilo samo među mafijašima. Eksplicitan sukob oko dijeljenja profita tih godina izbio je između crnogorske službe Državne bezbjednosti i tadašnjeg saveznog DB-a. U kontekstu sukoba dvije službe, tvrdi ovaj izvor, ubijeni su Barani Vaso Pavićević i Joco Vujičić, na Paštrovačkoj gori.
O razmjerama šverca svjedoči dokumentarni film koji je snimila britanska obavještajan služba MI 6, u kojem se govori o najvećim ilegalnim fabrikama duvana u Bugarskoj, Rumuniji, Ukrajini, Moldaviji, Rusiji. U tim fabrikama kontejner cigareta šverceri nabavljaju po cijeni od svega dvjesta hiljada eura, dok na tržištu Velike Britanije dostiže cijenu od dva miliona.
Zbog šverca cigareta preko Crne Gore devedesetih godina Evropska unija je bila oštećana za deset milijardi eura. Najveći broj italijanskih mafijaša o kojima govori naš izvor našli su se kasnije pred licem pravde, neki su postali svjedoci saradnici, a rijetki su i dalje na slobodi. U Crnoj Gori zbog šverca cigara još niko nije odgovarao.
Tufik SOFTIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
U SJEĆANJU4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice