Ovo pomalo djeluje kao kad bi Fracuzi sa Menhetna ponovo vratili kući Kip slobode. U Njujork se, bivši direktor Međunarodnog monetarnog fonda Dominik Stros-Kan vratio oslobođen. Odbrana je iznijela dokaze i tako opovrgla optužbe da je Stros-Kan sredinom maja, u svojoj sobi u hotelu Sofitel na Menhetnu silovao sobaricu, pa čak i nagovijestila da se radi o iznudi i ucjeni. Svjedok optužbe je izgubila svu vjerodostojnost poslije javnog priznanja da je lagala pred porotom o događajima u vezi s navodnim napadom, lagala je i u prošlosti u vezi s jednom drugom optužbom za silovanje, a razgovarala je sa svojim dečkom, uhapšenim trgovcem droge, o mogućnostima finansijske dobiti od slučaja Stros-Kan. Pitanje je da li će optužba da je Stros-Kan seksualno napao sobaricu ikada doći do suda.
Da li ovaj slučaj ima međunarodnu političku pozadinu, ili su u igri švercerski narko krugovi, ili je možda u pitanju obična “zavjera”, što su od početka ovog slučaja tvrdili mnogi, uglavnom pristalice francuske ljevice? A možda će afera prosto potvrditi da moćan čovjek lako može biti ucijenjen ukoliko su javnosti poznati njegovi poroci!
Da bi izašao iz zatvora i na slobodi sačekao suđenje, Stros-Kan je platio kauciju od milion dolara, a dodatno je založio i kuću čija je vrijednost 5 miliona dolara, što će mu biti vraćeno. Međutim, neće mu biti vraćen čelni položaj u MMF, koga je silom prilika morao da se odrekne, pa je na njegovo mjesto nedavno imenovana ponovo Francuskinja, donedavno ministarka finansija Kristin Legard.
Niti će Stros-Kan moći da povrati svoju neukaljanu sliku, prvo zbog optužbi za silovanje, a onda i zbog toga što se po štampi provlačila slika njegovog američkog hapšenja, na kojoj mu kao u nekom filmu policajci na aerodromu stavljaju lisice, što su dobro iskoristili fotografi.
Od trenutka kada je Stros-Kan uhapšen, postojali su razlozi za sumnju u vezi procesa koji se vodio u Njujorku. Hapšenje je pratila mahnita medijska kampanja s ciljem da Stros-Kan bude proglašen krivim, u čemu je prednjačio Njujork Tajms, čija je kolumnistkinja Morin Daud opisala uhapšenog čovjeka kao “izluđenog, uspaljenog, satira punog bora”. U kancelariji tužilaštva grada Njujorka su požurili da pribave optužnicu prije sprovođenja ozbiljnijeg utvrđivanja činjenica.
Stros-Kan je bio na jednom od najprobitačnijih položaja za kapitalistički svijet, generalni direktor MMF, i kao takav je, prema nekim analitičarima, došao u sukob s ekonomskom politikom vlade SAD. Očekivalo se da će biti kandidat Francuske socijalističke partije (PSF) na predsjedničkim izborima krajem godine, i smatralo se da ima dobre šanse da pobijedi Nikolu Sarkozija. U roku od pet dana od hapšenja, Stros-Kan je pod jakim pritiskom SAD, bio primoran da podnese ostavku na položaj u MMF, gdje ga je zamijenio njegov prvi pomoćnik Amerikanac.
Mediji sad pišu kako „udruženje onih koji optužuju” Stros-Kana uključuje „vjerenika”, „oštećene”, trgovca drogom, te neimenovane „prijatelje” koji su uplatili više od 100.000 dolara gotovog novca na bankovne račune ove žene u četiri američke savezne države. Neki mediji pišu kako bi tokom dalje istrage moglo da na svjetlo izađe više dokaza o vezama između ovih „ortaka” i vladinih agencija u SAD i u Francuskoj.
Postoji indikacija da su politički neprijatelji Dominik Stros-Kana umiješani u cio slučaj. Francuska štampa piše da je politički tim predsjednika Sarkozija u Francuskoj je znao o Stros-Kanovom hapšenju prije nego što je njujorška policija to objavila.
Time što je uništio Stros-Kanovu reputaciju i izbacio ga iz francuskih predsjedničkih izbora, kao i iz MMF, gdje je počeo da postavlja pitanja o establišmentu koji koristi Fond da bi se pomoglo bogatim bankarima na račun siromašnih u zemljama u razvoju, “sistem pravde” je obavio svoj posao. Sada je sigurnije za vlasti da ga puste nego da rizikuju na suđenju.
Po svojoj klasnoj poziciji, privilegijama i socijalnoj pojavi, Stros-Kan je pripadnik elitnih grupa koje se sastaju iza zatvorenih vrata. On pripada čuvenoj grupi Bilderberg, za koju se smatra da upravlja čovječanstvom. Svrstan u jednu od najuticajnijih ličnosti u svijetu, on je univerzitetski profesor i političar, prije nego bankar. No, nasuprot svojm prethodnicima u MMF, on nije direktono povezan sa bankarstvom ili finansijskim institucijama.
“Greška” mu je bila što se suprotstavio tzv. Vašingstonskom konsenzusu o ničim sputanom liberalnom kapitalizmu i Vol stritu, i založio se za reforme u MMF koje su dovele u pitanje prevashodnu ulogu SAD u toj organizaciji koja je sa Svjetskom bankom (čiji je predsjednik, po tradiciji, Amerikanac) glavna finansijska institucija u svijetu.
Kako piše kanadski profesor ekonomije Majkl Čosudovski na internet stranici “Global Riserč”, odlazak Stros-Kana bi, potencijalno, mogao da posluži jačanju hegemonije SAD i njihove kontrole nad MMF na račun onoga što neki u Vašingtonu zovu “Stara Evropa,” a to je osovina Berlin-Pariz. Naime, u protekloj deceniji se dogodila velika promjena u evropskom političkom reljefu. Poslije poraza Gerharda Šredera i povlačenja Žaka Širaka, proameričke vlade su izabrane u Njemačkoj i Francuskoj. Socijaldemokratija u Evropi je oslabljena.
Naročito to važi za Francusku u kojoj su odnosi s Vašingtonom redefinisani, a ta zemlja prvi put od generala Šarla de Gola iz sredine 1960-ih postala operativni dio NATO. Po Čosudovskom, nema sumnje da predsjednik Sarkozi podržavava korporativne interese SAD u Evropskoj uniji i da je tijesno povezan sa spoljnom politikom Vašingtona. I sve to se događa u vrijeme kada se, po mišljenju kanadskog profesora, sukobljavaju ekonomski interesi SAD i EU, uključujući i pitanje ko će kontrolisati evrozonu.
Da je Stros-Kan postao predsjednik Francuske, smatra Čosudovski, “socijalistička vlada” bi bila ozbiljan udarac za Vašington i dovela bi do velikog zaokreta u francusko-američkim odnosima. To bi doprinijelo slabljenju uloge Vašingtona na šahovskoj tabli evropske politike i preraspodjele moći između SAD i “Stare Evrope.” To bi, dalje, uticalo na odnose u NATO i na evrozonu u kojoj je Vol strit riješen, po Kanađaninu ruskog porijekla, da ima odlučujući uticaj na evropski monetarni sistem.
Opet, MMF je, po Čosudovskom, mada u teoriji međuvladina organizacija, istorijski bila pod kontrolom Vol strita i američkog sekretarijata za finansije. “Gorka medecin MMF”, tzv. programi za strukturno prilagođavanje (SAP) koji su bili nametnuti mnogim zemljama u razvoju, u suštini su služili interesima banaka kreditora i multinacionalnim korporacijama.
Stros-Kanove predložene reforme trebalo je da daju “ljudsko lice” MMF, ali ne i suštinsku promjenu pravca. One su bile formulisane u okviru neoliberalnog učenja. One su promijenile, ali nisu potkopale centralnu ulogu Fondove “ekonomske medicine.” Razorni socijalno ekonomski uticaji “šok terapije” MMF – koji su doveli do socijalnog bunta u Tunisu i Egiptu, uglavnom su po Stros-Kanu preovladavale.
Oni koji stvarno mare za pravdu, smatraju da je Stros-Kan kada je počeo da razgovara sa dobitnikom Nobelove nagrade za ekonomiju Jozefom Štiglicem o humanijem i demokratskom načinu da se riješe dužničke krize država u Evropi od onog koji nameću privatne kreditne banke, poslao uznemirujuće znake krupnom kapitalu. Jasno je da nekoga ko se konsultuje sa Štiglicem, bogati i moćni vide kao prijetnju njihovim interesima.
Porodične veze
Po Majklu Čosudovskom, kanadskom profesoru ekonomije, hapšenje Stros-Kana imalo je sve odlike “opkoljavanja” koje su naložili moćni članovi finansijskog establišmenta u saradnji sa predsjednikom Sarkozijem. Kao ličnosti koje su uticale na Stros-Kanovu sudbinu, Čosudovski pominje prije svega administraciju američkog predsjednika Baraka Obame koja je zahtijevala poslušnijeg čovjeka na čelu MMF. U tome je najglasniji bio sekretar za finansije Timoti Gajtner, nekadašnji direktor Federalne rezervne banke Njujorka, jedne od 12 takvih institucija u SAD. Prvi Stros-Kanov zahtjev za jemstvo odmah po hapšenju, odbila je sudija Melisa Džekson, koju je imenovao i služi joj kao zaštitnik, Makl Blumberg, gradonačelnik Njujorka, milioner i moćna ličnost na Vol stritu. Tužilac okruga Menhetn koji je Stros Kana, sada se pokazuje sa “tankim” dokazima optužio za sedam zlodjela, uključujući pokušaj silovanja je Sajrus Vens Mlađi. On je sin Sajrusa Vensa Starijeg (1917-2002), koji je bio državni sekretar u administraciji predsjednika Kartera iz Demokratske stranke i mirovni posrednik u bivšoj Jugoslaviji. Očuh Nikole Sarkozija je Frenk Visner, nekadašnji istaknuti funkcioner američke centralne obavještajne agencije (CIA) i funkcioner stejt departmenta u vrijeme Sajrusa Vensa Starijeg. Frenk Visner je 1977. oženio Sarkozijevu maćehu Kristinu de Ganaj. Porodice Vens i Visner imaju, po Čosudovskom tijesne veze. Za uzvrat Nikola Sarkozi ima tijesne porodične veze sa očuhom Frenkom Visnerom (Polubraća i polusestre Nikole Sarkozija u SAD, kao i jedan član Visnerove porodice bili su uključeni u predizbornu kampanju njihovog rođaka za predsjednika Francuske). Opet otac Frenka Visnera, Frenk Gardiner Visner (1909-1965), bio je jedan od osnivača CIA i najpoznatijih američkih špijuna, planer državnog udara kojim je 1953. u Iranu zbačen sa vlasti premijer Mohamed Mosadek, smatran jednim od prvih lidera zemalja Trećeg svijeta. Visner Mlađi je jedan od članova upravnog odbora Zadužbine Braće Rokfeler.
Milan BOŠKOVIĆ
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
FOKUS4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
INTERVJU4 sedmice