Gotovo nijedna od najstarijih i najljepših kolašinskih zgrada više nije opštinsko vlasništvo. Objekti, koji bi, da su nadležni bili ažurniji i imali više osjećaja za nasljeđe svoje varoši mogli biti i dio turističke ponude, odavno ili su prodati ili su stavljeni pod hipoteku za neki od kredita, kojima lokalna vlast pokušava da spasi grad od finansijskog kolapsa. Na investitore i dinamiku adaptacije jednog broja tih objekata koji su sada u privatnom vlasništvu ne mogu uticati, kažu u lokalnoj vlasti. Za one pod hipotekom iz Opštine obećavaju da ih neće prepustiti bankama.
Jedna od najstarijih zgrada u Kolašinu nalazi se u Ulici Boška Rašovića, tik pored Trga Vukmana Krušćića. Građena je na samom početku XX vijeka, najvjerovatnije 1901. godine. Pripadala je staroj kolašinskoj trgovačkoj porodici Marića. Kako u knjizi Kulturno nasljeđe Kolašina navodi Draginja Kujović, neki aritektonski elementi na ovoj zgradi dati su u duhu secesije. U kući Marića, nakon što je nacionalizovana, bio je smješten sreski sud, a prije dvije godine je prodata za 120 000 eura podgoričkom preduzeću, čiji je vlasnik Nebojša Bošković. Do sada ništa nije rađeno na toj zgradi, a njen trenutni izgled jasno govori o višedecenijskoj nebrizi i neodgovornosti. Dok Bošković svake godine bar po jednom obeća da će radovi na adaptaciji ruševine „uskoro početi” dotrajala zgrada svakodnevno ugrožava živote prolaznika, a Kolašinci su već zaboravili na obećanja o „savremenom hotelu”, koji na toj lokaciji treba da nikne.
Još više nebrige vidi se na „zgradi Gorštaka”. Vlasnik je, takođe, Bošković a kupio je od Opštine prije osam godina za samo 80 000 eura. Najvjerovatnije da je građena 1920 godine. Prvi put se pominje 1930 godine kao prvi kolašinski hotel Grand, koji je imao sedam soba na spratu, a u prizemlji restoran, kafanu i recepciju. U hotel se ulazilo iz ulice koja se tada zvala Gavrila Principa. Sredinom 30-ih godina prošlog vijeka, Grand hotel postaje Hotel Boškovića. Taj objekat je bio centar života Kolašina između dva svjetska rata, a posjetile su ga i brojne poznate ličnosti tog vremena. Kasnije, u drugoj polovini prošlog vijeka, zgrada je nekoliko puta mijenjala namjenu, a bila je i vlasništvo FK Gorštak. Nekoliko godina u tom periodu predstavljala je centar za okupljanje sportista, ali i mnoga kulturna dešavanja.
Dok za zgradu „starog suda” obećava da će sačuvati njen pređašnji izgled, Bošković tvrdi da se bivši Grand hotel mora rušiti.
„Zgradu Gorštaka, nekadašnji hotel Boškovića, moraćemo srušiti, jer je u vrlo lošem stanju, ali će se graditi zgrada koja izgledom podsjeća na nekadašnji hotel, kako se to vidi na starim fotografijama”, kaže sadašnji vlasnik.
On se u nekoliko navrata žalio novinarima kako je u trgovini sa Opštinom „višestruko štetovao”, jer lokalna uprava dugo nije uspijevala da iseli stanare iz zgrade starog suda, pa je to, kako tvrdi, morao sam da učini i da za to plati.
Bošković je zbog toga svojevremno namjeravao i da tuži kolašinsku lokalnu vlast i traži 200 000 eura zbog štete koju je pretrpio. U međuvremenu je odustao od toga, jer, kako kaže, ima povjerenja u aktuelne opštinske funkcionere.
One objekte koje nije uspjela ili nije mogla, zbog zakonskih propisa da proda, Opština je dala kao zalog bankama za kredite. Tako je prošle godine pod hipoteku stavljen i Dom penzionera. Predsjednik Opštine Darko Brajušković dobio je „zeleno svijetlo” od zakonodavne vlasti da potpiše ugovor o fiducijarnom prenosu prava svojine na Dom penzionera čija je površina 102 m2 i pripadajuću parcelu površine 276 m2 kao garanciju za kratkoročno zaduženje od 70 000 eura kod Atlas banke.
Taj, kao i mnogi drugi krediti davno je iskorišten za isplatu zaostalih zarada za zaposlenih u lokalnoj upravi.
Brajuškovićev prethodnik Mileta Bulatović stavio je pod hipoteku čak i zgradu Centra za kulturu, u kojoj je smješten i Zavičajni muzej i gradska biblioteka. Prošle godine grad je umalo ostao bez zgrade, jer je zbog kašnjenja od skoro 600 dana Crnogorska komercijalna banka (CKB) priprijetila da će biti prinuđena da započne postupak namirenja duga vansudskom prodajom nepokretnosti koje su služile kao zalog.
Pored zgrade Centra za kulturu, pod hipoteku je za kredit od 320 000 eura, koji je uredno vraćan do prije tri godine godine, dato i dvorište od 715 m2.
U kolašinskoj opoziciji kažu da ne mogu da razumiju „opuštenost” lokalne vlasti kada je riječ o vraćanju kredita , gdje je zalog zgrada u samom centru grada. Oni tvrde da je vrijednost tog objekta i pripadajućeg placa oko dva miliona eura, pa je kako kažu prosto neshvatljivo kako je ta vrijednost rizikovana zarad kredita od 300 000 eura, koji je „uludo potrošen”.
„Tačno se vidi da od kako je Brajušković na toj funkciji nije vraćen ni jedan euro kredita uzetog od CKB. Kakve su to kredite oni vraćali kad nijesu uspjeli taj za koji je hipoteka stavljena na jednu od najstarijih zgrada u samom centru grada, gdje su prostorije nekoliko važnih ustanova”, kazao je odbornik te partije Panto Peković.
Kolašinska vlast je uzimala kredite ne vodeći računa o tome šta će ponuditi kao zalog, smatraju u Demokratskom frontu. Prema riječima predsjednika izbornog štaba kolašinskog DF Aleksandra Dožića krediti su korišteni za javnu potrošnju, bez ikakve kontrole i mjere.
„Zbog toga je danas kolašinska Opština najzaduženija u Crnoj Gori. Ono što će ostaviti aktuelna vlast za sobom su posljedice koje će se godinama sanirati”, kazao je Dožić.
Nasuprot tome, Brajušković tvrdi da se drugačije nije moglo. Prema njegovim riječima, do sada Opština nije prepustila bankama ni jedan objekat, pa se to neće dogoditi ni ubuduće.
„Zanemarujete činjenicu da smo više milona duga uspjeli da vratimo u minule dvije –tri godine. Neke od kredita i hipoteka smo naslijedili, kada Demokratska parija socijalista, iako u vladajućoj koaliciji, nije imala realnu moć da utiče na važne odluke. Kolašincima će ostati najstarije zgrade ovog grada, za koje se slažem da imaju značajnu istorijsku i kulturnu vrijednost”, obećava prvi čovjek grada.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
SVIJET3 sedmice