Berane, Andrijevica i Plav, trebale su da dijele deset odsto dobiti preduzeća koje je gazdovalo malim elektranama na njihovoj teritoriji. Ispostavilo se, međutim, da nikada nijesu upisane kao suvlasnici preduzeća Hidroenergija Montenegro
Slučaj Plantaže, uz pominjanje Olega Obradovića i njegove fabrike za proizvodnju briketa, podsjetio je na još jedan posao u koji je Obradović ušao u Beranama, osnivajući firmu za izgradnju malih elektrana (MHE) pod nazivom Hidroenergija Montenegro.
Desetak godina ranije, u Beranama je grupa entuzijasta osnovala Udruženje za male elektrane, zagovarajući izgradnju pravih protočnih hidroelektrana, ali im nikada nije pošlo za rukom da odu dalje od idejnih projekata. Već tada je bilo jasno da su tadašnje crnogorske vlasti taj posao prećutno čuvale za nekog drugog.
U Beranama, kako će se ispostaviti 2007. godine, za Obradovića. Te godine Obradović je osnovao Hidroenergija Montenegro preko svoje firme Hamera Capital. On je tada napravio dogovor sa tri opštine na sjeveroistoku Crne Gore o davanju koncesija za izgradnju malih hidrolektrana na njihovim teritorijama, ponudivši im zauzvrat dio akcija u zajedničkoj firmi.
Odluka o osnivanju preduzeća i upisu udjela Opštine Berane u d.o.o Hidroenergija Montenegro donijeta je u lokalnom parlamentu krajem oktobra te godine. U njoj je definisano da će Opština kao svoj osnivački ulog unijeti „nenovčana sredstva u iznosu od 5.023 eura shodno procjeni ovlašćenog procjenjivača“ i na osnovu ovog uloga postati vlasnik 3,33 procenta kapitala novoosnovane firme. Tom odlukom je definisano i da sjedište firme bude u Beranama, sa osnovnom djelatnošću „izgradnja objekata za proizvodnju i distribuciju električne energije“.
Prema toj odluci, tri opštine, Berane, Andrijevica i Plav, trebale su da dijele deset odsto dobiti od deset odsto u zavisnosti od količine proizvedene i prodate električne energije sa teritorije pojedinačne opštine. Kasnije se, međutim, ispostavilo da, prema pregledu u CRPS-u, tri opštine nikada nijesu upisane kao suvlasnici Hidroenergije Montenegro.
U Centralnom registru su kao osnivači najprije upisani Hamera Capital sa sedamdeset odsto i beranska firma Fortis d.o.o sa trideset procenata. U novembru 2008. CRPS registruje novog suosnivača – Miodraga Ivanovića, sa 25 odsto vlasništva. Nepunu godinu kasnije, 8. juna 2009. Ivanović istupa iz vlasništva, ali se zato uvećava vlasništvo Hamera Capital, odnosno Olega Obradovića na 68,06 odsto. Tako je bilo sve do maja 2012., kada je zabilježeno da se vlasništvo Hamera Capitala smanjilo na 40 odsto, dok je većinski vlasnik sa 60 odsto postala kompanija Bemaks, a izvršni direktor Ranko Radović. Mjesec kasnije kao ovlašćeni zastupnici Hidroenergije Montenegro upisani su Oleg Obradović i Veselin Kovačević.
U septembru 2013. godine firmi su kao osnovači pristupili Aleksandar Mijajlović i Ranko Ubović sa po 25 procenata. Bemaxu je ostalo deset odsto, dok se udio Hamera Capitala nije promijenio. Prema evidenciji iz januara 2015. godine firma se i dalje zove d.o.o Hidroenergija Montenegro – Berane. Iz vlasništva je istupio Bemax, tako da su osnivači ostali Mijajlović i Ubović sa po trideset procenata i Hamera Capital sa 40 odsto vlasništva. Posljednja promjena se bilježi u skorije vrijeme, kada su Mijajalović i Ubović prodali svoj udio Ranku Radoviću, koji je do tada bio njihov izvršni direktor u Hidroenergiji. Obradović je i dalje vlasnik četrdeset odsto akcija u firmi.
Plan je prvobitno bio da Hidroenergije Montenegro izgradi ukupno 13 mini hidroelektrana na području beranske opštine, u vrijednosti od dvadeset osam milione eura. Koncesije su dobili na 27 godina. Sve lokacije su u slivu Lima. Pet u području Šekularske rijeke, i osam na beranskoj Bistrici. Tri male hidroelektrane planirano je da se izgrade na području plavske opštine, i još četiri u Andrijevici.
Obradović i Bemaks su najprije izgradili jednu MHE na rijeci Jezerštici, na Bjelasici, koja se uliva u Bistricu, na teritoriji Berana. Zatim su uporedo počeli da grade na Bistirci i Šekularskoj rijeci. Na drugoj su najprije završili četiri male hidroelektrane, a rijeku u potpunosti uništili. Sa Jezeršticom, na Bistirici su izgradili do sada šest elektrana.
Kada su trebali da grade u mjestu Banjevac, pobunili su se mještani sela Buče, i tu je posao zapeo.
Valja se podsjetiti da su MHE na Bistrici građene uporedo sa gradnjom regionalnog puta Berane – Kolašin, sa tunelom kroz Bjelasicu. Put je gradio Bemaks, državnim novcem, i to do nekoliko kilometara iznad sela Lubnice, taman do mjesta gdje počinju hidroelektrane. Dalje im, valjda, nije trebalo, pa su dionicu od mjesta blizu tunela do Kolašina, preuzeli Bosanci sa kontroverznom firmom Euroasfalt.
Onda se doznalo da su Obradović i društvo dobili i koncesije za izgradnju sedam MHE na trećoj rijeci u Beranama, Kaludarskoj, u selu Kaludra. Tamo su naišli na veliki otpor mještana, tako da do sada nijesu započeli da grade nijednu. Hoće li, ostaje da se vidi.
Sve u svemu, struja i novac su odavno potekli, a to kako su tri opštine ostale bez akcija i dobiti, nikoga ne interesuje. Najveći gubitnik je, očigledno, Opština Berane na čijoj teritoriji su izgrađene sve dosadašnje hidroelektrane preduzeća Hidroenergija. Prihodi ovog preduzeća su milionski, što kroz proizvedenu električnu energiju, što kroz novac koji vlasnici dobijaju od građana kroz račune za struju, pod stavkom podsticaj za obnovljive izvore energije.
Pa ipak, niko u Beranama nije postavio pitanje ko je kriv što je Opština ostala bez akcija. Na koji način se to odigralo? Tužilaštvo se ovim poslom, do sada, nije bavilo.
Tufik SOFTIĆ
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
FOKUS3 sedmice