Izgradnja kolektora godinama je goruća tema u Danilovgradu koji nema riješeno pitanje prečišćavanja otpadnih voda. Kanalizacija se izliva direktno u rijeku Zetu, iako je ona 2019. godine proglašena Parkom prirode. Građani Danilovgrada koji se protive odluci lokalne vlasti da na meandru Landža, gotovo u centru te opštine, bude izgrađeno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda, ponovo se bore da ostvare svoje ustavno pravo – na zdravu životnu sredinu
,,Ne želimo da nam se ponavlja scenario Nikšića, Budve ili Pljevalja. Ne želimo neprijatne mirise i da dvorište grada bude WC šolja. Landža je jedino mjesto u krugu od 500 metara od centra grada gdje se može napraviti prvi gradski park i sportska i rekreativna zona Danilovgrada”, kaže za Monitor Danilovgrađanin Darko Zarubica. Jedan od mnogih stanovnika Danilovgrada koji se protive odluci lokalne vlasti da na meandru Landža bude izgrađeno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda.
Izgradnja kolektora godinama je goruća tema u Danilovgradu koji nema riješeno pitanje prečišćavanja otpadnih voda. Kanalizacija se u toj opštini izliva direktno u Zetu, iako je rijeka 2019. godine, odlukom tadašnje Vlade Crne Gore, proglašena Parkom prirode.
Zbog toga su Danilovgrađani i Danilovgrađanke pokrenuli inicijativu pod nazivom Stop izgradnji kolektora u centru Danilovgrada, u okviru koje je napravljena i grupa na društvenoj mreži Fejsbuk. Nedavno je otpočelo i ponovno prikupljanje potpisa za peticiju, kojom traže da se odustane od izgradnje kolektora, jer su prve kuće, vrtići, osnovne škole, gimnazije, kao i Dom zdravlja udaljeni svega par stotina metara od mjesta na kom je planirano postavljanje tog postrojenja. Slične peticije, koje su ranije pokretane, nijesu urodile plodom.
,,Građani okupljeni oko ideje o promjeni lokacije na kojoj se planira gradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (PPOV) u Danilovgradu izražavaju nezadovoljstvo namjerama lokalne samouprave da jedinu rekreativnu zonu, prostor koji je prirodno dat da bude gradski park, trajno degradira”, navodi se u peticiji koja ovih dana kruži društvenim mrežama, a koju potpisuje Milan Mijajlović. U njoj je, sem promjene mjesta izgradnje kolektora, istaknut još niz zahtjeva. Građani traže da meandar Landža, u odnosu na planske dokumente, služi kao rekreativna zona i gradski park, kao i da se na PPOV, koji bi se izgradio na nekom drugom mjestu, priključe danilovgradska industrija, farme i ostali zagađivači. ,,Zahtijevamo da se redovno vrše biohemijske i fizičke, fizičko-hemijske i hemijske analize vode i vazduha u Danilovgradu, kao i da se vrši redovno informisanje građana o stanju životne sredine, kvaliteta vazduha i vode iz rijeke Zete. Posebno apelujemo na čelnike ministarstava, Vlade i Skupštine Crne Gore i Opštine Danilovgrad, čiji građani polažu prava na korišćenje Landže, da ne daju podršku izgradnji kolektora”, napominje se još u pomenutoj peticiji.
Za izvođača radova na kolektoru lokalna vlast odabrala je grčku firmu Karkanias. U danilovgradskom Centru za kulturu prije par dana održana je i prezentacija o spornom projektu koju je predstavila ta firma. Skup, na kom se razgovaralo o dosadašnjem toku projekta, potrajao je čak četiri sata. Pored građana, odbornika i predstavnika lokalne uprave njemu su prisustvovali i predstavnici Kabineta premijera Zdravka Krivokapića, resornog ministarstva, predstavnik izabranog konsultanta na tom projektu, predstavnik Agencije za zaštitu životne sredine, predstavnici Vladine firme Procon, jedinica za implementaciju projekta, kao i više osoba sa ekspertskim referencama vezano za tu oblast.
Iz Opštine Danilovgrad tom su prilikom kazali da je ugovor sa izvođačem već potpisan i da bi promjena lokacije mogla dovesti do međunarodne arbitraže, a time i štete po državu. Iz Evropske banke za rekonstrukciju i razvoj (EBRD), koja novčano učestvuje u projektu, saoštili su da su sredstva blokirana već nekoliko mjeseci.
Ekolog i građanski aktivista Vuk Iković, koji je zastupao interese okupljenih građana, upozorio je da ekološka saglasnost za novi projekat izgradnje postrojenja ne postoji, i ukazao na problem novog zaduživanja u svrhe ugradnje dodatnih filtera. On je istakao i to da je prostor Landže idealan za druge namjene.
I pojedini odbornici u lokalnom parlamentu protive se izgradnji kolektora u Landži. Prema riječima Duška Stjepovića iz Demokratske Crne Gore, iz Opštine se nijesu ni potrudili da pregovaraju sa izvođačem radova o izgradnji PPOV-a na drugoj lokaciji, već, kako je kazao, ,,samo sjede i čekaju da Vodovod plaća kamatu na novac koji je ni u šta potrošen”. ,,Plaše nas milionskim penalima u slučaju raskida ugovora. Direktor Karkaniasa je istakao da su oni voljni da pregovoraju o tome da se ugovor izmijeni i da se kolektor izgradi negdje drugo”, tvrdnje su Stjepovića.
,,Rukovodstvo je slavilo odobravanje kredita i pri tome su se laktali ko će zakučiti veći dio kolača dok su im građani bili posljednja rupa na svirali. Zanemarili su i struku i građane i sada tvrde da su to sve odluke EBRD-a, kao da ne postoje nacionalni zakoni koje su dužni primjenjivati”, smatra Zarubica.
Kako tvrdi sagovornik Monitora, lokalni funkcioneri se sada, umjesto da prihvate greške i snose posljedice, kriju iza Vlade i upiru prstom na funkcionere nadležnih ministarstava.
,,Još nijesam upoznao stanovnika moje opštine da je protiv kolektora. Svi smo svjesni zagađenosti rijeke Zete i brojnih ispusta koji ubijaju sve živo u njoj. Ovdje je samo problem lokacije kolektora i obuhvata otpadnih voda koje prečišćava”, kaže za Monitor ornitolog Darko Saveljić.
On smatra da bi jedino dobro rješenje za Danilovgrad i Park prirode Dolina rijeke Zete bilo izgradnja kolektora između Spuža i Danilovgrada koji bi pokupio sve vode ZIKS-a, Spuža, Grada i svih naselja između. ,,Time bi se trajno riješio ovaj problem i pokrio najveći dio naselja u opštini Danilovgrad. Ovako, praviti kolektor blizu centra grada, koji prečišćava vode samo grada, ali ne i okolnih naselja i Spuža, kao ništa manjeg centra, ne završava posao. Spuž je već toliko naseljen da mu treba kolektor. Za par godina će to morati da se radi u Spužu, pa će se opet tražiti kredit, opet će se morati organizovati javne rasprave i opet će biti nekoga da se buni… i priči neće biti kraja. Uradi jednom, ali uradi da valja. Ništa više od toga”, objašnjava Saveljić.
Monitor se sa pitanjima u vezi sa kolektorom u Landži obratio i nadležnom Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma na čijem je čelu Ratko Mitrović. Do zaključenja ovog broja odgovori nijesu stigli.
,,Tražimo promjenu urbanističkog plana i da se u njemu definiše novo mjesto za tretiranje fekalnih voda. Landža treba da služi isključivo kao sportsko-rekreativna zona. A građani treba da budu dio tima koji će raditi na promjeni plana”, zaključuje Zarubica.
Slučaj izgradnje kolektora u Landži školski je primjer kakve sve nedaće, ekološki osviješćenom svijetu, može da stvori neodgovornost lokalne, ali i državne vlasti.
Andrea JELIĆ
INTERVJU4 sedmice
DANAS, SJUTRA1 sedmica
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
FOKUS4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice