Odlaganje izbora za oktobar posebno pogađa primorske opštine Budvu i Tivat u kojima je raspušten lokalni parlament i uvedena prinudna uprava. Predsjednik Milo Đukanović raspisao je izbore u ovim opštinama za 05. jun. Političke partije već su započele izbornu kampanju. U obavezi su da izborne liste za odbornike u lokalnim parlamentima predaju najkasnije do 11. maja
Da od lošeg može biti gore pokazuje politička situacija u Budvi u kojoj je na snazi prinudna uprava, koja se dodatno usložnjava ukoliko Skupština Crne Gore usvoji predlog za odlaganje lokalnih izbora u većini crnogorskih opština za 30. oktobar.
Odbor za politički sistem, u srijedu 4. maja, predložio je usvajanje Predloga zakona o dopuni Zakona o lokalnoj samoupravi kojim bi se omogućilo odlaganje održavanja izbora u Podgorici i 13 opština u kojima su oni zakazani ili se očekuje njihovo zakazivanje u redovnom zakonskom roku, sa obrazloženjem stvaranja normativnog okvira za održavanje svih lokalnih izbora u jednom danu. Predlog su podržali poslanici partija nove parlamentarne većine, DPS, SDP, URA i SNP.
Pomjeranje lokalnih izbora preko utvrđenog zakonskog roka za njihovo održavanje i određivanje datuma koji odgovaraju partijama koje kroje aktuelnu većinu u parlamentu, predstavlja grubo kršenje izbornog zakonodavstva i pravila fer i poštene izborne utakmice. To je akt samovolje i straha od raspoloženja birača koje pokazuju najnovija istraživanja javnog mnjenja, ocjenjuju predstavnici stranaka koji se tome protive.
Odlaganje izbora za oktobar posebno pogađa primorske opštine Budvu i Tivat u kojima je raspušten lokalni parlament i uvedena prinudna uprava. Predsjednik Milo Đukanović raspisao je vanredne izbore u ovim opštinama za 5. jun. Političke partije već su započele izbornu kampanju. U obavezi su da izborne liste za odbornike u lokalnim parlamentima predaju najkasnije do 11. maja. Očekivalo se da će Odbor za politički sistem napraviti izuzetak za ove dvije opštine i potvrditi zakazani termin izlaska građana na birališta, kako bi u predstojeću turističku sezonu startovale sa novom lokalnom upravom, ali to u predlogu nisu učinili.
Ukoliko se izbori ne održe u zakazanom terminu, dvije turističke opštine ne mogu ostati u rukama povjerenika Vlade duže nego što je Zakonom o izboru odbornika i poslanika predviđeno. A to je najduže do 100 dana od dana raspisivanja izbora. Đukanović je izbore u Tivtu raspisao 12. marta a u Budvi 02. aprila ove godine.
Nakon isteka maksimalnih 100 dana prinudne uprave, opštine Budva i Tivat našle bi se u zoni bezvlašća ili nezakonite i neustavne improvizacije vlasti sa povjerenicima kojima je istekao mandat, tokom trajanja čitave turističke sezone, odnosno punih šest mjeseci.
Solomonsko rješenje za vakum koji bi nastupio u Budvi i Tivtu odlaganjem izbora bez preciziranja datuma održavanja, odnosno najkasnije do 30. oktobra, po ispravljenom predlogu predlagača izmjene Zakona, riješio bi se produženjem mandata povjerenika do konstituisanja nove skupštine, kad god to bilo.
Skupštinu Budve vodi Odbor povjerenika od 5 članova koji trenutno predstavljaju zakonodavnu vlast u najvećoj turističkoj opštini u zemlji. To su pojedinci izabrani na konkursu Ministarstva javne uprave, digitalnog društva i medija, iza kojih ne stoji volja građana. Konkurs je raspisan po kriterijumima koje je odredilo Ministarstvo javne uprave jer Zakon o lokalnoj samoupravi nije propisao način i kriterijume za izbor kandidata za ovo Vladino tijelo kome su data ogromna ovlašćenja.
U fotelji predsjednika Skupštine opštine Budva tako se, putem konkursa, našla Sonja Vukićević, mašinska inženjerka iz Budve, kao predsjednica Odbora povjerenika. Nije ispoštovan uslov konkursa po kome su „prioritet stručne reference iz oblasti prava, ekonomije ili sistema lokalne samouprave“. Odbor povjerenika ima sve nadležnosti lokalnog parlamenta propisane čl 38. Zakona o lokalnoj samoupravi. To u praksi znači da tih pet lica, dva člana iz reda zaposlenih u ministarstvima i tri iz Budve, upravljaju Opštinom čiji je budžet težak oko 40 miliona eura.
Scene iz budvanske skupštinske sale postale su nadrealne. Dok su 33 odbornika budvanskog parlamenta kao predstavnici izborne volje građana Budve izražene na izborima 30. avgusta 2020. raspuštanjem Skupštine poslati kućama, petoro ljudi izabrani putem javnog konkursa sjede u odborničkim klupama i vode grad. Ako im se „rok važnosti“ produži do oktobra, opština Budva ulazi u stanje bezakonja.
Odbor povjerenika može donositi sve pravne akte Opštine, stratešeke planove razvoja, programe uređenja prostora, budžet i završni račun budžeta…Odbor raspolaže nepokretnom imovinom Opštine, odlučuje o finansijskom zaduživanju i davanju garancija, potvrđuje mandate odbornicima, bira i razrješava predsjednika Skupštine i predsjednika Opštine Budva i razmatra i usvaja izvještaj o radu predsjednika. Mogu odlučivati o zaradama lokalnih funkcionera i službenika… Otvorene su im sve mogućnosti, pa i za eventualne zloupotrebe.
Prinudna uprava u Skupštini rezultat je političke nesposobnosti Demokratskog fronta i Demokrata u Budvi. Sa ukupno osvojenih 20 odborničkih mandata imali su lagodnu većinu za formiranje vlasti i podizanje Budve iz pepela koji je ostao iza trodecenijske vlasti DPS-a i njenih satelita. Sada DPS ponovo odlučuje i produžava agoniju lokalne samouprave u Budvi odgađanjem izbora na duži rok.
Bogata turistička metropola nije zaslužila ovakav krah avgustovske izborne pobjede. Lične sujete i pogrešna predstave o sopstvenoj moći pojedinih stranačkih prvaka, bile su preče od poštovanja birača. Nisu bili u stanju da formiraju funkcionalnu vlast u gradu koji raspolaže godišnjim prihodima od nekoliko desetina miliona eura. Duže od godinu i po dana turistički grad je blokiran, bez uticaja javnosti na razvojne, kulturne i društvene procese. Kao da su stanovnici Budve i lokalna uprava dva odvojena svijeta, bez dodirnih tačaka i zajedničkih interesa. Vlast, oličena isključivo u jednoj osobi, predsjedniku Opštine Marku Batu Careviću, postala je dovoljna sama sebi.
Uprkos drugačijim očekivanjima, prinudna uprava nije ugrozila fotelju predsjednika Carevića. Čini se da je njegova pozicija sa povjerenicima jača nego što je bila ranije, sa legitimnim predstavnicima građana, izabranim odbornicima političkih partija. Sada i formalno sam upravlja najvećom turističkom opštinom na Crnogorskom primorju.
Branka PLAMENAC
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
U SJEĆANJU3 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
INTERVJU3 sedmice