I ovog ljeta ista pjesma. Muzika na hercegnovskoj rivijeri šiba sa svih strana do duboko u noć. Komunalni inspektori tvrde da rade svoj posao. Mještani preporučuju zatvaranje očiju i ušiju, da nam i ono malo turista ne okrene leđa. Za one što idu umorni na jutarnje radne obaveze, niko ne haje. U doba kada je stereo uređaj predstavljao luksuz a kafići bili rijetka pojava duž naše obale, muzika koja se mogla čuti po izboru vlasnika predstavljala je pravu blagodet za uši. Slušati zvuk talasa u to doba nije bila rijetkost već pravilo. Treba reći da su u današnjem vremenu, talasoterapija i velnes vid turističke ponude vrlo tražene na svjetskom tržištu. No, na veliko čuđenje naših domaćih turističkih djelatnika, to podrazumijeva i mogućnost uživanja u šumu talasa.
UZALUDNA BORBA: ,,U današnje vrijeme muzika puštana s računara i stereo uređaja može se čuti ne samo iz kafića i restorana nego i prodavnica, kioska za brzu hranu, štandova kraj mora i drugih privremenih i trajnih objekata različite namjene. Zbog konfiguracije terena u formi lijevka ono što se u Herceg Novom događa uz more, stiže i do građevina na znatnoj udaljenosti, izlažući buci veći broj stanovnika nego što je to slučaj u gradovima u ravnici”, komentariše Valentina Kolman, ispred grupe nezadovoljnih građana Herceg Novog.
Valentina Kolman se skoro godinu dana bezuspješno bori s raznim nadležnostima u gradu i državi, tražeći pravdu za račun svih. Peticiju s potpisima građana Herceg Novog, dostavila je avgusta 2010. Opštini. Nakon toga je pisala komunalnoj policiji Opštine Herceg Novi, predsjedniku Opštine Herceg Novi, načelniku Centra bezbjednosti Herceg Novi, Zdravstveno–sanitarnoj inspekciji Doma Zdravlja Herceg Novi, zdravstveno–sanitarnoj inspekciji pri Ministarstvu zdravlja Crne Gore, Agenciji za zaštitu životne sredine – Odjeljenje za inspekcijske poslove, ministru zdravlja Crne Gore, ministru unutrašnjih poslova i javne uprave Crne Gore, Ministarstvu održivog razvoja i turizma, premijeru Igoru Lukšiću, turističkoj inspekciji Crne Gore, MANS-u, Upravi za antikorupcijsku inicijativu, Evrope Direct centralnoj službi informacija, Delegaciji Evropske unije u Crnoj Gori, ombudsmanu Crne Gore. Usmeno se obraćala i crnogorskoj turističkoj organizaciji preko kol centra.
BEZ ODGOVORA: Većina nije odgovorila. Oni koji jesu, kao tačnu adresu za prosljeđivanje ovakvih prigovora označili su komunalnu inspekciju Herceg Novog. Od gradske komunalne policije dobili smo informaciju da nijedan dopis na njihovu adresu nije stigao. Usput smo saznali da je za noćne klubove koji rade i nakon jedan sat zadužena – sanitarna inspekcija, dok je glavni i odgovorni za izdavanje ovih dozvola – Stevo Cvetković iz Sekretarijata za ekonomski razvoj Opštine. Kuriozitet je da se ove dozvole obnavljaju svaki mjesec, te da se nakon dvije zaslužene kazne, lokalu koji je napravio prekršaj, ne bi trebala produžiti dozvola.
Malo ko zna da se psihoakustika, kao grana psihofizike, bavi proučavanjem složenih fizioloških i psiholoških mehanizama koji učestvuju u percepciji zvuka. Slušanjem Tehno/Rave muzike, istraživanja su pokazala, više nego tokom izlaganja drugim vrstama muzike, ubrzava se ritam rada srca, organizam drži u napetosti, podstiče reakcija stresa.
I u Zakonu o zaštiti od buke u životnoj sredini, koji je u Crnoj Gori na snazi od ljeta 2006. godine, stoji da je buka u životnoj sredini nepoželjna i štetna po ljudsko zdravlje pa su stoga utvrđene mjere zaštite. Tako lokali u naseljenim mjestima, koji nemaju zvučnu izolaciju, ne mogu dobiti dozvolu za korišćenje elektroakustičnih uređaja nakon jedan sat noću, a oni do jedan sat, samo pod uslovom da muzika koju emituju ne prelazi granične vrijednosti.
NA POČETNOJ POZICIJI: Obaveza je nadležnog inspektora da zabrani upotrebu izvora buke dok se ne preduzmu mjere zaštite. U slučaju muzike, ovo se odnosi na pravna lica i preduzetnike koji je emituju nakon jedan sat. Po načinu na koji je osmišljena upotreba izvora buke, može se zaključiti da ovaj zakon u suštini predviđa upotrebnu dozvolu za korišćenje elektroakustičnih uređaja kao poseban dokument, koji nije zavisan od dozvole za rad lokala, iako to nije eksplicitno navedeno. Ovim zakonom predviđeno je i mišljenje nadležne zdravstvene ustanove o uticaju buke na zdravlje ljudi i životnu sredinu.
Kao pozitivan primjer regiona uzima se Dubrovnik, koji svoju buku izmješta po čukama. Gradski oci su dubrovačke diskoteke smjestili u zaleđe, pa nesmetano i nikog ne ugrožavajući, rade do samog jutra. U nas je pokušaj takve diskoteke na brdu – Disco Top Hill u Budvi. Samo Kotor, pod budnim okom gradonačelnice Maje Ćatović, jedini u nas poštuje propise. Sve ostalo je galama i ,,igranka bez prestanka”.
Ko koga kontroliše i na koji način, teško je reći. Dok se komunalni policajci pravdaju da nijesu dobili dopis, državni činovnici nas vraćaju u početnu poziciju – niđe; sanitarni inspektori mudro odmahuju glavom. Niđe reakcije. Samo buka.
Smjernice
U WHO Smjernicama za noćnu buku u Evropi iz 2009. opisano je na koji način se ostvaruje štetan uticaj buke na ljudski organizam. Osim promjena u brzini srčanog rada i sistolnog krvnog pritiska, kod akutnog izlaganja buci primijećene su promjene u nivou kortizola i negativan uticaj na imuni sistem. Posebno opasan negativan uticaj koji buka izaziva su nesanica, razdražljivost, smanjena sposobnost koncentracije, tjeskobno-depresivni sindrom, visoki krvni pritisak, probavni problemi, gastritis ili čir, poremećaji rada tiroidne žlijezde, menstrualni poremećaji, i sl. Posljedice noćnog izlaganja akustičnom zagađenju su i teškoće pri uspavljivanju, noćne more i snovi s komponentom anksioznosti, buđenje tokom noći, vremensko smanjenje određenih stadijuma sna, gubitak kvaliteta sna zbog zamjene stadija dubljeg, sa onima plićeg sna, dnevna somnolencija.
Marija ČOLPA
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
U SJEĆANJU4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
INTERVJU3 sedmice