Brojne saobraćajne izazove koji očekuju Kolašin, nakon završteka dionice  auto-puta i rekonstrukcije puta  prema Beranama, u ID PUP-a riješili su zaobilaznicom. Za taj budući projekat, za sada postoji samo idejno rješenje, ali i mnoga otvorena pitanja i zamjerke

Nova kolašinska zaobilaznice trebalo bi  da rastereti gradsku saobraćajnu infrastrukturu  od velikog broja automobila sa auto-puta,  prema ski centrima. Takođe i od očekivanog velikog broja vozila, tokom ljeta, koji će, na putu od Berana prema Podgorici i primorju, koristiti tunel ispod Bjelasice.

Prema nacrtu Izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana (ID PUP),   trasa TE zaobilaznice trebalo bi da  počinje u naselju Vladoš i prelazi preko brda na kojem je tvđava Barutana. Zatim da prolazi uzvišenjima iznad naselja Gornji Pažanj, sve do Željezničke stanice. Od Željezničke stanice nastavlja iznad i  uporedo sa prugom, duž naselja Drpe. Završava se do željezničkog mosta na rijeci Svinjači, neposredno prije restorana Savardak.

Dajući primjedbe na taj dokument građevinski inženjer Simeun Matović, primjećuje da je, za nekog,  ko iz Podgorice ide na skijališta,  kraći put ako koristi postojeću gradsku saobraćajnu  infrastrukturu, nego  što bi bilo korišćenje zaobilaznice,  onako kako je zamišljena.

Zaobilaznica nije kolašinski  saobraćajni infrastrukturni prioritet  smatra i predsjednik Skupštine opštine (SO ) Milan Đukić. Projektu zaobilaznice, treba, kaže on, pristupiti odgovorno i promišljeno, jer je unapređenje saobraćajne infrastrukture, jedan od osnovnih preduslova razvoja opštine.

,,Završetak prve dionice auto-puta, izgradnja Ski-centra 1600, završetak tunela ispod Bjelasice i puta Kolašin – Berane i novi hotelski kapaciteti, već nameću brojne izazove pred lokalnu samoupravu i Vladu Crne Gore. Jasno je da će se značajno uvećati turistički i saobraćajni promet u Kolašinu i da će to stvoriti veliki pritisak na postojeće saobraćajnice na prilazu i u samom gradu”, kaže Đukić za Monitor.

Saobraćajnica od Mateševa do Kolašina, objašnjava,  ne zadovoljava parametre pristupne saobraćajnice auto-putu. ,,Ni gradske saobraćajnice kroz Kolašin trenutno ne mogu prihvatiti veliki broj automobila i autobusa sa auto-puta prema Bjelasici i ski-centru”, kaže Đukić.  On upozorava da gradska saobraćajna infrastruktura, nije spremna da prihvati očekivano veliki broj automobila iz pravca Berana kroz novi tunel ispod Bjelasice prema auto-putu i Primorju.

,,Sve ovo ukazuje da nas vrlo brzo u Kolašinu očekuju saobraćajni izazovi u zimskoj i ljetnjoj sezoni. Zbog toga se rodila ideja da se u ID PUP Kolašin, između ostalog, uvrsti i zaobilaznica oko Kolašina. Smatram da se projektu zaobilaznice treba pristupiti mnogo kvalitetnije i odgovornije u budućem periodu”, zaključuje  Đukić.   „   Nije dovoljno ucrtati trasu zaobilaznice na osnovu idejnog rješenja”.

Za tako velike i skupe projekte, smatra, potrebna je sveobuvatna analiza, integralan pristup, bliska saradnja lokalnih i državnih organa i aktivno učešće građana i javnosti. ,,Faktori koji će uticati na unapređenje saobraćajne infrastrukture u Kolašinu su i finansijska kriza i očigledan nedostatka sredstava u državnom budžetu za kapitalne projekte. Smatram da je prioritet unapređenje saobraćajnice, od raskrsnice u naselju Polje do ski-centra. Kružni tok umjesto raskrsnice u Polju, proširenje saobraćajnice i izgradnja trotoara do Mušovića Rijeke, transformisali bi tu ulicu u tranzitnu saobraćajnicu i ubrzali saobraćaj kroz naselje Polje. Treća traka od Mušovića Rijeke do ski-centra rasteretila bi i grad i planinu. Tada bi vrlo brzo mogla da se analizira i potreba za višestruko skupljom zaobilaznicom”, kaže sagovornik Monitora.

Dosta rezervi oko idejnog rješenja zaobilaznice ima i ekološki aktivista Janko  Šćepanović. On kaže da su minulih decenija kapitalni projekti u Kolašinu izvođeni sa naduvanim budžetima, nejasnim planovima, namještenim tenderima, katastrofalnim kvalitetom radova…“ Često, i bez kvalitenog nadozora i  sa slabom ili nikakvom funkcionalnošću ili upotrebnom vrijednošću”.

Šćepanović podsjeća na prvu kolašinsku zabilaznicu. Ta skupa saobraćajnica građena 1996. godine, trebalo je da teretni saobraćaj izmjesti sa gradskih ulica. Pokazalo se  da je jedina korist od tog prjekta bila  ta što su mještani jednog prigradskog naselja dobili asfalt, nakon više decenije čekanja.  ,,Postojeće idejno rješenje zaobilaznice liči na vještačko guranje još jednog projekta, koji bi koštao  desetine milona, bez jasne ideje o neophodnosti”.

On upozorava da bi projekt mogao imati  ogromne posljedice po budžet i okolinu grada,  koji pokušava da se nametne kao turističko mjesto. „U idejnom rješenju zaobilaznice sve je problematicno –  ekonomska opravdanost statistike koja se navodi kao jedan od razloga,  opravdanosti prethodne zaobilaznice… Takođe, problemtična je i dužina zaobilaznice, u odnosu na osnovni put, tipa saobraćaja koji bi se odvijao njome”, kaže Šćepanović.

On kaže da bi, eventualno favorizovanje projekta zaobilaznice u odnosu na druge  za opštinu potrebnije projekte, bilo zabrinjavajuće.  „Naročito što bi taj projekat uzrokovao potpunu devastaciju pejzaža  u neposrednom zaleđu Kolašina“.

U teškoj ekonomskoj situaciji u  Crnoj Gori, kapitalne prioritete, tvrdi Đukić, treba da utvrđuju institucije, struka i javni interes. Sve to treba da se odvija, kaže on,  bez uticaja građevinskih lobija iz zemlje ili okruženja.

,,Istovremeno, izvođače građevinskih radova ne smijemo vezati samo za jednu političku strukturu.  Dokazano da su oni „raznovrsno“ zastupljeni u gotovo svim opštinama, od Budve i Podgorice do Bijelog Polja i Rožaja, kao i u svim susjednim državama.  Zbog svega toga, ja lobiram za građane i njihov interes, koji mora biti važniji od desetina neuposlenih kamiona i bagera”, poručuje predsjednik kolašinskog lokalnog parlamenta.

On smatra da bi  decentralizacija i transparentnost procesa planiranja i odlučivanja, smanjile rizike „pogrešnih“ ili „skupih“ projekata. Skupi su, objašnjava Đukić,  i oni finansijski neodrživi i neisplativi, ali i oni koji su ekološki neprihvatljivi. ,,Kod nas u Kolašinu,  brzo će se  uvidjeti korist tunela kroz Bjelasicu. Već smo se, nažalost, uvjerili u posljedice probijanja novog puta koje je potpuno devastiralo fizionomiju i pejzaž na tom dijelu ove planine”, zaključuje on.

Đukić je i ranije imao brojne primjedbe na rješenja u ID PUP-a. Kako je ocijenio, građani Kolašina nijesu imali kvalitetnu priliku da učestvuju u kreiranju tog dokumenta.

Građani su, tvrdio je on,  nezadovoljni ograničenjima za gradnju objekata van zahvata PUP-a u prigradskim naseljima, predviđenim zelenim površinama na privatnim parcelama u centru. Takođe, i ograničenjima koja će blokirati pokretanje malih porodičnih biznisa, zapošljavanje i podizanje životnog standarda u situaciji ekonomske krize i odseljavanje stanovništva.

Međutim, kako je kazao, u ID PUP-a i te kako se vodilo računa o interesima rupnog kapitala. Prenio je i nezadovoljstvo građana oko betonizacije Bjelasice i divlje gradnje na njoj, te oko  tretmana otpadnih i fekalnih voda sa planine.

                                                                             Dragana ŠĆEPANOVIĆ