Nepunih šest godina nakon osvajanja lokalne vlasti u Budvi koalicija DPS-SDP preživljava tešku političku i moralnu krizu sa krajnje neizvjesnim epilogom.

Poznata turistička opština prva je u istoriji Crne Gore čiji su čelnici uhapšeni i nalaze se u zatvoru zbog sumnje za zloupotrebu službenog položaja. Podizanje optužnice ili oslobađanje zbog navodne umiješanosti u nelegalnu gradnju stambenog naselja na rtu Zavala, u Spužu čekaju predsjednik Opštine Rajko Kuljača, potpredsjednik Dragan Marović, brat bivšeg vicepremijera i potpredsjednika vladajućeg DPS-a Svetozara Marovića. U pritvoru je poslanik i odbornik DPS-a Đorđije Pinjatić i više njihovih saradnika i poslovnih partnera.

Krivične prijave protiv odgovornih u Budvi i dalje pljušte jedna za drugom. Pokretanje istrage za zloupotrebe službenog položaja visi nad glavama i drugog potpredsjednika Budve Lazara Rađenovića, pa čak i šefa budvanskog DPS-a Bora Lazovića.

Mreža za afirmaciju nevladinog sektora, (MANS) čije su krivične prijave protiv budvanskih glavara prethodile istrazi i decembarskom hapšenju, podnijela je nedavno nove. Prema posljednjoj prijavi upućenoj Vrhovnom državnom tužilaštvu, Rađenović i Lazović sumnjiče se da su zloupotrijebili službeni položaj i falsifikovali završne račune opštinskog preduzeća Budva holding. Rađenović obavlja funkciju direktora Budva holdinga, dok je Lazović predsjednik Upravnog odbora firme koja gazduje zemljištem u vlasništvu Opštine. Predmet prijave je i aranžman oko gradnje apartmanskog naselja na lokaciji Galije kod Svetog Stefana u kome je Budva holding u zajednički posao sa kompanijom DC Invest ušla sa 67.000 kvadrata opštinske zemlje, dok je osnivački kapital partnera svega jedan euro. Iza ovog projekta, o kome je Monitor pisao, navodno stoji kapital vlade Kuvajta.

To je druga krivična prijava koju MANS podnosi protiv Lazara Rađenovića, nakon prijave iz decembra prošle godine zbog zloupotrebe službenog položaja i neovlašćenog izdavanja građevinskih dozvola.

Za šefa budvanskog DPS-a i predsjednika fudbalskog kluba Mogren ovo je drugi postupak koji se vodi pred Vrhovnim državnim tužilaštvu. Specijalno tužilaštvo za organizovani kriminal počelo je istragu oko spornog ustupanja 12.000 kvadrata opštinske zemlje na stadionu Lugovi jednom kiparskom preduzeću. Sumnja se da je rukovodstvo kluba Mogren neovlašćeno, bez saglasnosti SO Budva, otuđilo opštinsku zemlju koja je prema podacima Uprave za nekretnine uknjižena na ime firme Novostar Investment Doo. Na toj parceli, koja se nalazi pored turističkog kompleksa Slovenska plaža, pomenuti akteri planirali su gradnju stambeno-poslovno-sportskog objekta za potrebe fudbalskog kluba.

U pripremi je podizanje optužnice protiv većeg broja učesnika u aferi Auto moto iz Budve, mahom članova DPS-a i odbornika u lokalnom parlamentu, koji su pokušali da prisvoje preko 4.000 kvadrata opštinske zemlje.

Vrhovno državno tužilaštvo, pored navedenih slučajeva, ispituje takođe i okolnosti oko gradnje lukskuznog budvanskog tržnog centra TQ Plaza, nelegalne gradnje hotela Avala i sve ugovore koje je opštinska vlast DPSDP sklapala tokom svog mandata.

Ukoliko se sumnje o malverzacijama u ovim poslovima potvrde i navedeni primjeri procesuiraju, samo za pripadnike budvanske vlasti bila bi potrebna posebna zgrada za privođenje i izdržavanje eventualnih kazni.

Za nezakonite radnje sumnjiči se kompletna politička elita Budve. Sa izuzetkom članova SDP-a kojih nema među uhapšenim i osumnjičenim, ali su svojim djelovanjem u lokalnom parlamentu doprinijeli bolesnom stanju u kome se Budva trenutno nalazi.

Kadrovi SDP skoncentrisani su na pozicijama u Javnom preduzeću Morsko dobro, pa osim sekretara za finansije Mihaila Đurovića nemaju svojih članova na izvršnim funkcijama u lokalnoj upravi.

Koalicija demokratskih socijalista i socijaldemokrata na lokalnim izborima u maju 2005, pod nazivom „Koalicija za evropsku Crnu Goru”, sa 19 osvojenih mandata preuzela je vlast koja je bila u rukama prosrpskih stranaka okupljenih oko SNP i Liberalne partije.

Na prijevremenim lokalnim izborima održanim u martu 2009. godine, vlast DPSDP u Budvi potvrđena je sa nevjerovatnih 72,8 odsto glasova.

Sa tako ubjedljivom podrškom, budvanskim socijalistima u vlasti, po njihovim riječima, samo nebo bilo je granica! Tako su se i ponašali. Sa sigurnom glasačkom mašinom u lokalnom parlamentu, sa odbornicima koji su izglasavali sve što treba, uz opaske kako se „zbog glasanja ne ide u zatvor”, sve je bilo dozvoljeno.

Šestogodišnja vladavina koalicije DPSDP došla je poput elementarne nepogode, koja je poznati turistički centar od jedne od najbogatijih opština u Crnoj Gori pretvorila u sirotinjski grad, koji grca u milionskim dugovima i davi se u brojnim aferama u kojima su akteri vodeći funkcioneri grada.

Budva je postala sinonim bespravne gradnje, poligon za nesmetano plasiranje kapitala moćnog graditeljskog lobija. Urbanistička mafija oličena u sprezi državne i lokalne vlasti, korumpiranih planera i revizornih komisija, novobogataša i tajkuna, zagospodarila je gradom koji je zahvatila, na sreću, kratka groznica velikog ruskog investicionog talasa. Bio je to susret enormnog kapitala i kriminala koji ga po pravilu prati.

Primorske ulice, diskoteke i kafei mjesta su sve češćih žestokih obračuna ljudi iz podzemlja koji imaju aktivnu ulogu u urbanizaciji obale. Nije poznato da je na nekom manjem prostoru uletjelo toliko para, a da se ništa pametno ni vrijedno nije napravilo. Budvani nisu imali viziju razvoja svoga grada u skladu sa potrebama građana i turista koji ga posjećuju. Osnovna ideja vodilja bila je svojevrsna privatizacija neizgrađenog prostora koji je na razne domišljate načine sa državnog prelazio u privatno vlasništvo.

Izazov da se mediteranski ambijent grada, njegove zelene površine i atraktivno zaleđe obale pretvore u robu, bio je za lokalni DPSDP zaista prevelik. Nisu odoljeli, naprotiv, svi su u tome učestvovali. I vlast i građani. Kvadrati su ucrtavani svima, linearno, kako bi ključni projekti, stambeni blokovi, soliteri i kule političkih prvaka i tajkuna iz Podgorice i Budve lakše prošli. Ni čelnici SDP-a na kvadrate i nebodere nisu bili gadljivi. Gotovo da nema značajnijeg funkcionera republičkog ili lokalnog nivoa koji nema građevine u pojasu od Jaza do Buljarice.

Zato je u pravu Boro Lazović, prvi čovjek budvanskog DPS-a, koji traži odgovor od vrha svoje partije za razloge pokretanja serije istraga u Budvi, kada se zna da su zajedno bili u poslu preraspodjele opštinske zemlje i betoniranja njene obale. Zar posljednja riječ u oba slučaja nije bila na nadležnim resorima Vlade, Ministarstvu finansija, odnosno Zaštitniku imovinsko-pravnih interesa i Ministarstvu uređenja i planiranja prostora. Da su ministri Igor Lukšić i Branimir Gvozdenović radili svoj posao ni ovakva Budva ne bi bila moguća. Nije fer da za sve nezakonite radnje odgovaraju samo Budvani koji su poslušno servisirali moćnike iz centrale i usput opošljavali pomalo i za sebe.

Branka PLAMENAC