Informacija koju su ovih dana prenijeli mediji u Italiji i Crnoj Gori da je eksploziv korišten prilikom ubistva čuvenog italijanskog sudije Paola Borselina na Siciliji prije ravno dvadeset godina stigao iz Crne Gore, nije iznenadila one koji su upućeni u tokove prekograničnog šverca. Posebno u svijetlu dešavanja devedesetih godina prošlog vijeka, kada je Crna Gora u jednom periodu bila utočište za odbjegle italijanske mafijaše. Italijanski list La Gazeta del Mezođorno pozvao se na navode neimenovanog pokajnika iz mafijaških redova Sakre Korone Unite koji je tvrdio da je eksploziv stigao iz bivše Jugoslavije, najvjerovatnije iz Crne Gore.

Ovaj mafijaš pokajnik rekao je da je u to vrijeme u Crnoj Gori boravilo mnogo italijanskih bjegunaca od pravde pod zaštitom vlasti, što je bila usluga za veliku količinu novca koji je u Crnu Goru dospijevao od šverca cigareta.

Monitorov izvor iz crnogorske policije objašnjava da je od 1992. pa sve negdje do 1997. godine u Crnoj Gori boravio veliki broj pripadnika dvije italijanske mafijaške organizacije – Kamore iz Napulja i Sakre Korone Unite (Udruženja Sveti Vijenac ili Sveta Ujedinjena Kruna), koji su predvodili švercerske poslove sa cigaretama, drogom i oružjem. Sakre Korone Unita ima svoje klanove u Bariju, Brindiziju i Pulji.

„Među tim klanovima često se javljaju sukobi oko prevlasti u određenim poslovima. Tako je klan iz Kalabrije Sarasepta ili Tarda protjeran iz Zelenike kod Herceg Novog zbog sukoba oko podjele para od droge. Protjerao ih je klan Brindizi koji je potom preuzeo poslove iz Zelenike i preselio ih u Bar”, kaže naš izvor.

Prema njegovim riječima, na čelu Sakre Korone Unite, kao glavni eksponent, nalazi se Franćesko Prudentini.

„Upravo je Prudentini, zvani Ćićo Kesa, upravljao poslovima u Baru, odnosno Crnoj Gori. U Crnoj Gori boravili su i mnogi drugi pripadnici ove mafijaške porodice, kao što su, na primjer, Stano Bendeto, koji je uhapšen 1996. godine u Italiji i pristao na saradnju s policijom. Kodno ime u švercu mu je bilo Andrijano”, priča Monitorov izvor iz crnogorske policije.

On još navodi imena Franćeska Sparka i Santa Vanćenta, koji je ubijen u septembru 1998. godine. Do Crne Gore je stizao i Đuzepe Galamare.

„Galamare je bio vođa četvrti Karosi u Bariju. Kodno ime mu je bilo Panućo. Uhapšen je i postao pokajnik u procesu protiv mafije”, kaže ovaj policijski izvor.

Finansijski mentor za pranje novca ove mafijaške porodice u Švajcarskoj je Karlo Konstanto. On je, kaže naš izvor, uvoznik i trgovac oružjem.

Važne karike u ovoj mafijaškoj porodici su braća Larasepta – Rafael, Tomas i Donato. Oni su iz Kalabrije. Likvidatori u Sante Korone Unita su Belvisko Franćesko iz Barija, kao i Vito Rosini.

„Jedan od likvidatora je i Vito Dantonis, takođe iz Barija. On je 13. decemra 1995. godine u mjestu Poda kod Herceg Novog ubio jednog policijskog doušnika”, otkriva naš izvor.

Glavni uvoznici cigareta iz Crne Gore u to vrijeme su bili Adrijan Korti, koji je takođe radio i s eksplozivom i drogom, kao i Đela Mare, Stane Bendeto i Sarno Konstanto.

„Glavno skladište cigareta u Crnoj Gori bilo je pri jednoj državnoj firmi, odakle su odvožene u skladišta u Italiji. Glavni nosilac dozvole za izvoz cigareta bio je Franko Delatore, a glavni čovjek u Sakre Korone Unita za potkupljivanje izvršnih vlasti i u Italiji i u Crnoj Gori bio izvjesni Anđelo Nanoni”, tvrdi ovaj policijski izvor.

Veletrgovac oružjem i cigaretama bio je i Alfonso Macarela, dok je s drogama radio Đuzepe Avaljano. Značajna imena iz ove mafijaške porodice koja su imala veze sa Crnom Gorom su i Vito de Emido, Đuzepe Tadesko, Roberto Sanjola, Franćesko Sparćo, Enriko Rispoli, Antonio Paganini, Ćiro Armento, Nikolo Solaka, Antonio Luperti, Salvatore Luperti, Antonio de Nikolo, Anđelo Rogoli, Teodore Vindiće, Đuzepe Masaro, Antonio Anđano, Antonio Taljente, Salvadore Taljente i mnogi, mnogi drugi.

Prema našem policijskom izvoru, glavna veza između Crne Gore i italijanske mafije bio je Vito Bulone.

„U to vrijeme bilo je i velikih obračuna unutar mafije. Tako je 16. septembra 1998. godine na periferiji Bara ubijen Santo Vantađo, zvani Santini. Njega su zbog prevlasti unutar mafijaške grupe oko droge, cigareta i oružja ubili mafijaši iz Sekre Korone Unite”, priča naš izvor.

Prema njegovim riječima, svi ovi italijanski mafijaši i mafijaški bosovi u Crnoj Gori boravili su u periodu od 1992. do 1997. godine, i to uglavnom na području Bara i Herceg Novog. Tada im je iz nekih razoga otkazano „gostoprimstvo” pa su se preselili u Albaniju i druge za šverc pogodne destinacije.

„Znajući sve to, nije uopšte nemoguće da je eksploziv koji je korišten u atentatu na italijanskog sudiju Paola Borsalina stigao iz Crne Gore”, kaže Monitorov policijski izvor.

Sudija Borsalino ubijen je 19. jula 1992. godine sa Siciliji, u stravičnoj eksploziji ispred kuće njegove majke u Palermu. Mediji ovih dana podsjećaju da su tada u atentatu poginuli i njegova supruga i tri člana ličnog obezbjeđenja. Borsalino je zajedno s kolegom Đovanijem Falkoneom, koji je takođe ubijen dva mjeseca ranije, pokrenuo najveći proces u italijanskom sudstvu protiv organizovanog kriminala, tokom kojeg je uhapšen veliki broj mafijaških šefova. Na temeljima Borsalinovog rada, pišu mediji, zasniva se i današnja DIA, Istražna direkcija za borbu protiv mafije.

Da je eksploziv iz Crne Gore vrlo cijenjen na crnom tržištu govori i skoriji slučaj, kada je albanska policija saopštila da je eksplozivna naprava kojom je, u septembru prošle godine, ubijen 33-godišnji sudija Skerdilajd Konomi, takođe najvjerovatnije napravljena u Crnoj Gori.

Konomi je stradao kada je u centru Valone u Albaniji odletio u vazduh njegov mercedes. Policija je tokom uviđaja pronašla djelove mobilnog telefona koji nije bio sudijin, i magnet kojim je plastični eksploziv bio pričvršćen za auto. Predsjednik Albanije Bamir Topi, izjavio je da je Konomi stradao kao žrtva sve jače želje mafije i organizovanog kriminala da utiču na pravosudni sistem te zemlje.

Na osnovu jedinstvenog hemijskog sastava s velikom vjerovatnoćom utvrđeno je da je eksploziv koji je korišćen u atentatu na bivšeg makedonskog predsjednika Kira Gligorova – proizveden u Beranama. Atentat na Gligorova izvršen je oktobra 1995. godine uz pomoć parkiranog auta-bombe, koji je ekslodirao preko puta hotela Bristol u Skoplju, u trenutku kada su pored njega prolazila kola u kojima je bio makedonski predsjednik. On je tada zadobio teške povrede, a njegov vozač i jedan slučajni prolaznik su stradali.

Dnevnik Blic prenio je svojevremeno izjavu bivšeg načelnika za istraživanja eksploziva Milovana Azbejkovića, koji je bio ubijeđen da je i u terorističkim napadima u Londonu 2005. godine korišćen plastični vojni eksploziv iz Crne Gore. Azbejković je rekao da su samo četiri zemlje na svijetu proizvodile plastični eksploziv, ali da je naš bio bolji i od američkog C-4.

On je objasnio da se taj eksploziv proizvodio u vojnoj fabrici u Beranama sve do 1991. godine, odnosno početka ratova, te da se od tada ne proizvodi, ali da ga ima u vojnim magacinima i na crnom tržištu, gdje se može dobiti po cijeni od dvije do pet hiljada dolara, dok je vojna cijena svega 20 dolara po kilogramu. Azbejković je tvrdio da ga je tokom rata bilo „na svakom mjestu, u svačijim rukama i van svake kontrole”. Prema njegovom mišljenju, i sada ga ima, „naročito na Kosovu, gdje je ilegalna trgovina oružjem razvijena u kanalima mafije”.

Monitor je ranije u seriji tekstova o crnom tržištu naoružanja i putevima esploziva na Balkanu, i dalje prema raznim svjetskim odredištima, sklopio mozaik na osnovu vrlo pouzdanih i dobro obaviještenih policijskih izvora, razotkrivajući čitavu mrežu kosovskih švercera i piramidu na čijem je vrhu kosovski Albanac Suma Ermuchi.

Tufik SOFTIĆ