Povežite se sa nama

OKO NAS

EKSPANZIJA DIVLJE GRADNJE NA BJELASICI I SINJAVINI: Je li kasno?

Objavljeno prije

na

Ekspanziju divlje gradnje na kolašinskim planinama i još nekoliko atraktivnih lokacija, čija turistička valorizacija, prema strateškim planovima, treba da uslijedi, minulih sedmica zvanično su priznali i u kolašinskoj lokalnoj upravi. Bar deklarativno, pokazali su i spremnost da takvo stanje mijenjaju. Međutim, tvrde da bez snage države neće moći sami zaustaviti devastaciju prostora

 

Primjera za devastaciju prostora širom kolašinske opštine je mnogo. Najproblematičnije je na Kapetanovom jezeru, Bjelasici, Sinjavini, u Parku prirode Komovi. U NVO Svetigora tvrde da je prostor oko Kapetanovog jezera toliko devastiran da je, možda, za intervencije nadležnih kasno.

„U okolini Kapetanovog jezera izgrađen je veliki broj kuća. Terase se nadvijaju nad vodom, kanalizacija ide u jezero. Izgrađeni su restorani, kafane, ambijent je ugrožen. Kuće se prave od betonskih blokova, a kamen i drvo bi bili jedino prihvatljivi. Stanje je alarmantno. Naročito, s obzirom na činjenicu da je taj prostor planiran za park prirode. Uništena je i riba u jezeru, ubacivane su druge neautohtone vrste, ogroman je mulj u vodi…“, kaže Dragoljub Bukilić iz te NVO.

Park prirode Komovi odavno je „napadnut“ objektima koji se ne uklapaju u ambijent, ali ni u zakone i propise. Neujednačenost izgleda objekata, izgrađenih od raznovrsnih meterijala, odavno, tvrde, mještani narušava prostorne vrijednosti tog prirodnog dragulja. Slično je i na Sinjavini, ali na katunima na Bjelasici je alarmantno.

Novogradnja već nekoliko godina mijenja izgled bjelasičkog tradicionalnog katuna Vranjak,  u neposrednoj blizini Ski centra Kolašin 1600. Taj katun, star preko 150 godina, bio je prepoznatljivi simbol Kolašina. Novoizgrađene vikend kuće, kolibe, pa čak i privremeni ugostiteljski objekti, ozbiljno su narušili autentičnost, ali i zakon. Iz Direktorata za inspekcijske poslove, prije dvije godine,  najavljeno je uklanjanje više objekata u tom dijelu kolašinske opštine. Međutim, poslije burnih reakcija vlasnika, nadležni su ućutali, pa, ne samo da nije srušen nijedan od spornih objekta, već je, u međuvremenu, niklo nekoliko novih.

Iz Direktorata su u jesen 2019. godine kazali da će „objekti, izgrađeni bez odgovarajućeg odobrenja za gradnju ili izgrađeni suprotno važećem planskom dokumentu biti porušeni ili uklonjeni po utvrđenoj dinamici“. To se, objasnili su tada, odnosi i na one objekte „koji se ne nalaze na orto-foto snimku“.

„Postupajući inspektori izvršili su inspekcijski nadzor za 48 objekata i započeli inspekcijski postupak za još 11 objekata na kat. parcelama 900/6, 900/8, 900/10 KO Smrčje, na lokaciji Skijališta Kolašin 1600. Oko 50 prisutnih vlasnika objekata bilo je na licu mjesta prilikom inspekcijske kontrole i upoznati su sa predmetom vršenja inspekcijskog nadzora. Upravni postupak je u toku”, saopštili su, prije dvije godine, iz Direktorata.

Iz državnog preduzeća Skijališta Crne Gore, rekli su tada da su „identifikovali više nelegalno izgrađenih objekata na i oko trase budućih ski staza“. Njihova dužnost, kao korisnika prostora,  Prostornim planom posebne namjene za područje (PPP) Bjelasice i Komova, bila je da  obavijeste nadležne institucije o svim promjenama u prostoru, koje su suprotne zakonu.

Mještani sela u Parku prirode Komovi tvrde da kod njih nikad nijedan inspektor, koji bi kontrolisao divlju gradnju, „nije nogom kročio“. Inspektori lokalne uprave, kao ni zaposleni u Sekretarijatu za zaštitu životne sredine, takođe, ne brinu o devastaciji prostora u tom Parku, čijim dijelom formalno upravljaju.

Sadašnje stanje je neodrživo i mora se pod hitno zaustaviti divlja gradnja na kolašinskim planinama, kaže za Monitor predsjednik Skupštine opštine (SO) Milan Đukić.

Prema njegovim riječima, neodgovornost nadležnih i nesprovođenja zakona u turistički najatraktivnijim djelovima Kolašina i susjednih opština, može dalekosežno uticati na dalji razvoj turizma. Državni i lokalni organi, sugeriše Đukić, prije svih Vlada, Ministarstvo urbanizma i ekologije, građevinska i komunalna inspekcija, Skijališta  Crne Gore „treba odmah da počnu da rade svoj posao i zaustave uništavanje prostora nelegalnim objektima“. To se odnosi, objašnjava, i na sekretarijate za urbanizam i imovinu opština koje obuhvataju teritorije planina i jezera. Đukić predlaže konkretne aktivnosti.

„Nadležni sa državnog i lokalnog nivoa, prije nego padne snijeg, treba da izađu  iz udobnih kancelarija, obiđu gradnjom napadnute lokalitete i utvrde trenutno stanje. Nova Vlada, kao i jedan dio skupštinske većine, promovisali su „zelene politike“ i obećali primjenu evropskih standarda u zaštiti prostora. Svakako da je obavezni dio primjene evropskih standarda i zaštita prirodnog i kulturnog pejzaža, koji su trenutno ugroženi na kolašinskim  planinama. Ukoliko se pod hitno ne reaguje, ova pojava neće samo svjedočiti o slabosti institucija, već i o očiglednom zaustavljanju razvoja i primjene viših standarda u najperspektivnijoj djelatnosti za kolašinsku zajednicu – planinskom turizmu“, upozorava predsjednik SO.

Đukić upozorava i na zaloupotrebu, takozvanog, običajnog prava na kolašinskim planinama. Pod izgovorom izdiga na planinama, tvrdi,  grade se čitava naselja od objekata koji ne služe stočarstvu, već brojem, materijalima i izgledom potpuno devastiraju prirodni i kulturni pejzaž.

„Običajno  pravo“ ne poznaje ni domaće ni evropsko zakonodavstvo. Sada se pod tim izgovorom  grade  čitava naselja od objekata koji ne služe stočarstvu i devastiraju prirodni i kulturni pejzaž. Katuni i katunsko stočarenje su pejzažna i kulturna vrijednost opštine Kolašin i Crne Gore, ali su i oni „napadnuti“ novim objektima koji imaju drugu svrhu i namjenu. Tradicionalno stočarstvo i tradicionalno graditeljstvo i zanatstvo naših katuna nije samo poljoprivredna aktivnost već još jedna izuzetna turistička vrijednost i kulturno nasljeđe“, kaže sagovornik Monitora.

On podsjeća da kolašinsko područje „sadrži veliki broj turističkih vrijednosti od kojih su najznačajnije očuvana priroda i planinski pejzaž“. Loše planiranje, nestručno upravljanje i nekontrolisana izgradnja objekata u turizmu, kaže predsjednik SO, za posljedicu imaju brojne negativne efekte i pojave, koji, vremenom, postaju trajna ograničenja održivom turizmu i turističkom prometu.

Sve negativne pojave koje dolaze sa razvojem turizma, tvrdi on, više ili manje, povezane su sa pojavom divlje gradnje u turističkim regijama, pa i planinskom dijelu opštine Kolašin.

Đukić pojašnjava da divlja gradnja u planinskom prostoru izuzetne prirodne i turističke vrijednosti ima nešto drugačije korijene, motive i posljedice od divlje gradnje u gradskim i prigradskim naseljima. U planinama, kaže on, sve je više neplanskog i nezakonitog pozicioniranja turističkih i ugostiteljskih objekata, kapaciteta za smještaj i ishranu. S druge strane, tvrdi, u slučaju gradskih i prigradskih naselja takva gradnja je često motivisana egzistencijalnim rješavanjem stambenog pitanja.

                                                                                                Dragana ŠĆEPANOVIĆ

Komentari

Izdvojeno

SVJEDOČENJA O SEKSUALNOM UZNEMIRAVANJU U GIMNAZIJI SLOBODAN ŠKEROVIĆ U SJENCI POLITIKE: Obeshrabrivanje žrtvi

Objavljeno prije

na

Objavio:

Aktuelizovani primjeri seksualnog uznemiravanja u Gimnaziji, ali i drugim školama trebali bi biti poziv da institucije bolje rade svoj posao, a da društvo otvori ozbiljan  dijalog na ovu inače tabu temu. Za sada, međutim, to ometa politizacija slučaja, koja je žrtve seksualnog uznemiravanja potisnula u drugi plan. Obeshrabrujući tako žrtve koje još ćute da o svojim iskustvima progovore

 

Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija proslijedilo je ove sedmice tužiocima obavještenje o još jednom navodnom slučaju neprimjerenog ponašanja nastavnika prema učenicima podgoričke Gimnazije ,,Slobodan Škerović”. Ovo je treći prijavljeni nastavnik u toj ustanovi.

Prema saznanjima Monitora iz Akcija za ljudska prava (HRA) uputili su pismo jednog bivšeg učenika Gimnazije ministarki prosvjete, nauke i inovacija Anđeli Jakšić-Stojanović, koje se odnosi na neprimjereno ponašanje nastavnika od prije četiri godine. Cilj je provjeriti da li se isti nastavnik i dalje ponaša na isti ili sličan način prema učenicima kojima sad predaje.

Pored Radomana Čečovića, još jedan profesor Gimnazije je suspendovan, nakon što je otkrivena mejl prepiska sa učenikom trećeg razreda te škole. Ministarstvo je proslijedilo Osnovnom državnom tužilaštvu dopunu prijave koja se odnosi na tog nastavnika.

Iz Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija za Monitor su kazali da su do sada uputili tužilaštvu u Podgorici dokumentaciju za četiri slučaja zbog sumnji da se radi o seksualnom uznemiravanju i drugom obliku neprimjerenog ponašanja prema učenicima.

,,Konačnu kvalifikaciju  po podnijetim prijavama, odrediće nadležno tuzilaštvo. U tri od četiri slučaja, radi se o slučajevima koji su se desili u periodu od 2018. do 2023. godine. Svi predmeti su dostavljeni i Prosvjetnoj inspekciji, kao i Zavodu za školstvo kako bi se izvršio vanredni nadzor povodom konkretnih slučajeva”, naveli su iz Ministarstva.

Ministarstvo je u jednom slučaju tražilo od Vrhovnog tužilaštva Crne Gore da preispita odluku osnovnog tužilaštva. Radi se o predmetu u kome je kotorsko tužilaštvo odbacilo prijavu protiv lica zaposlenog u jednoj obrazovnoj ustanovi u Budvi. On je prijavljen da je telefonom  snimao maloljetnice u julu ove godine, na šetalištu u Budvi.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 20. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvojeno

RASULO U TURISTIČKOJ PRESTONICI: Budva  izvan zakona, Vlada ne reaguje

Objavljeno prije

na

Objavio:

Izvršna vlast u Budvi trenutno funkcioniše izvan svih zakona. Nijedan sekretarijat nema starješinu, rukovodioca u punom mandatu, odgovornog i ovlašćenog za vođenje organa lokalne uprave. Većina kadrova koji rukovode poslovima u sekretarijatima nalaze se u v.d. statusu koji im je odavno istekao. Nekima rukovode zamjenici ili pomoćnici sekretara kojih duži period nema, dok su neke od službi u potpunosti bez odgovornih osoba

 

Dvije godine nakon  što je na lokalnim izborima u oktobru 2022. godine, Demokratski front na čelu sa Milom Božovićem, osvojio apsolutnu većinu glasova građana Budve, najrazvijenija turistička opština našla se u rasulu i anarhiji, u kojoj se ne zna ko vrši vlast i ko je za šta odgovoran.

Raspad poslije izbornog trijumfa počeo je hapšenjem Božovića u martu 2023, koga Specijalno državno tužilaštvo tereti za organizovani kriminal i šverc narkotika. Viši sud u Podgorici potvrdio je krajem novembra ove godine optužnicu protiv Božovića, koji se nalazi u pritvorskoj jedinici u Spužu.

I pored optužbe za kriminalno udruživanje i šverc tona kokaina, on i dalje, iz Spuža, sa funkcije predsjednika opštine rukovodi Budvom.

Nastavio je da upravlja političkim procesima, imenovanjima, milionskim poslovima, smjenjivanjem i postavljanjem opštinskih funkcionera preko Nikole Jovanovića, lidera  grupe građana Budva naš grad, kojeg je nedavno ukazom iz pritvora postavio za potpredsjednika opštine.

Po odobrenju suda, Božoviću  se u zatvor duže od godinu i po nose povjerljiva opštinska dokumenta na potpis. O izboru najboljih ponuđača putem ugovora o javnim nabavkama i trošenju desetina miliona eura odlučuje čovjek pod optužbom za najteži kriminal. Iz zatvora postavlja i smjenjue kadrove.  Na taj način  on i saradnici doveli su Budvu u stanje haosa i neodgovornosti na svim nivoima odlučivanja.

Izvršna vlast u Budvi trenutno funkcioniše izvan svih zakona. Nijedan sekretarijat nema starješinu, rukovodioca u punom mandatu, odgovornog i ovlašćenog za rad određenog opštinskog organa. Većina kadrova koji rukovode poslovima u sekretarijatima nalaze se u v.d. statusu koji je odavno istekao. Nekima rukovode zamjenici ili pomoćnici sekretara kojih duži period nema, dok su neke od službi u potpunosti bez odgovornih osoba.

Branka PLAMENAC
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od 20. decembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

OKO NAS

ŠUMARSTVO I DRVOPRERADA: Obilje šume i patosa iz Austrije  

Objavljeno prije

na

Objavio:

Crna Gora pored ogromnog šumskog bogatstva i dalje ne čini ništa da razvije finalnu proizvodnju, već se njenim građanima u prodavnicama nudi patos uvezen iz Austrije

 

 

Dok u šumama na sjeveru Crne Gore nesavjesnim radom propadaju ogromne količine drveta, ili se drvo skoro nekrontrolisano sječe i kao polufabrikat prodaje u okruženju, naša država uvozi patos iz Austrije, koji se može naći u svakoj specijalizovanoj prodavnici u Beranama ili bilo kojem drugom gradu.

„Kvadrat patosa iz Austrije u Crnoj Gori je 12 eura, a desetinama malih privrednika u ovoj oblasti koji bi mogli da ga proizvode mašine stoje neupošljene, jer nemaju sirovinu“ – kaže za Monitor jedan od drvoprerađivača iz Plava, Nedžad Cecunjanin..

On je podsjetio da je godišnji etat, odnosno količina drveta koja se legalno doznači za sječu na državnom nivou oko 600 hiljada kubika, ali da se sasvim sigurno posječe i do milion kubika.

„I sva ta građa završi u izvozu kao daska, umjesto da se uposle naši mali privrednici koji imaju mašine za proizvodnju patosa, i da ga sami proizvodimo, i da ga mi izvozimo, jer je to očigledno vrlo unosno“ – objašnjava Cecunjanin.

Osim drveta koje se sječe još uvijek kroz koncesioni način gazdovanja šumama, ovaj mali drvoprerađivač podsjeća na činjenicu da se na području toga i drugih gradova ne vrši sanitarna sječa i da propada ogromna količina vrijedne drvne mase.

„Samo da se očisti sanitarno šuma u Nacionalnom parku Prokletije, bilo bi drveta da pravimo patos i za potrebe Crne Gore, kao i da ga izvozimo, a ne šume na čitavom sjeveru“ – smatra Cecunjan.

Prema njegovim riječima, za to bi bila potrebno da se otvori samo jedna fabrika sa finalnom proizvodnjom patosa, i sa ne tako velikim brojem zaposlenih

„Zamislite taj apsurd. Nama drvo propada koliko ga imamo, a nismo u stanju da razvijemo makar proizvodnju patosa, ako ništa drugo“.

I drvoprerađivači iz Rožaja pričaju o tome kako mahinacije sa drvetom i drvnom građom u tom gradu nisu zaustavljene, i da se prema Kosovu  u svakom trenutku izveze mnogo više nego što je doznačeno za sječu na teritoriji te sjeverne opštine.

Oni  objašnjavaju da kubik prerađene daske u Crnoj Gori košta 190 eura, dok se na Kosovu prodaje za 270 eura.

„Postoji firma u Rožajama koja završava papire za izvoz i onima koji nisu koncesionari i koji nemaju ulaz ili dokaz o porijeklu drveta, a bez problema ga izvoze i prodaju na području Kosova po toj cijeni. To je već posao za carinu i policiju“ – kaže jedan od njih za Monitor.

Prema njegovim riječima vlasnici pogona na Kosovu mogu i legalno doći u Rožaje i kupiti drvo, odnosno dasku za 190 eura.

„To je legalan način, ali budite sigurni da hiljade kubika izađe ilegalno, odnosno putem kupljenih papira i bez ikakvog dokaza o porijeklu drveta“ – tvrdi taj sagovornik.

On kaže da fabrike na Kosovu, koje nema drveta i zavisi isključivo od drvne građe iz Crne Gore, najviše to drvo prerađuju u lamperiju i patos, i dalje izvoze za Grčku“ – tvrdi taj drvoprerađivač.

Prema njegovim riječima, kubik lamperije ili patosa u Crnoj Gori košta 280 eura, ali i on ukazuje na problem da u našoj državi finalna proizvodnja nije razvijena.

„Osim toga, kosovski privrednici su mnogo agilniji i prodorniji. I to je pravo pitanje, zašto se u Crnoj Gori ne razvija finalna proizvodnja drveta? Crna Gora bi mnogo više imala koristi da razvija finalnu proizvodnju makar u vidu lamperije ili patosa, nego da ovako pojedinci nekotrolisano izvoze dasku na Kosovo“ – kaže ovaj preduzetnik.

Sagovornik Monitora iz Rožaja dodaje da je posao sa drvetom unosan koliko i posao sa nekretninama koji cvjeta u Crnoj Gori, ali da postoji bitna razlika.

„U poslu sa nekretninama bilo je rizika. U crnogorskom šumarstvu nema rizika. To je najsigurniji biznis. Uložiš dvadeset-trideset eura dobiješ preko sto. I tu je otvoren prostor za podmićivanje i korupciju do neviđenih razmjera, da bi se došlo do šume“ – kaže taj rožajski registrovani drvoprerađivač.

Drvoprerađivači sa sjevera Crne Gore smatraju da šumarska mafija nije zaustavljena.

»Neko će vam reći da ne postoji. Naravno da postoji, samo su njene metode djelovanja danas perfidnije. U šumarstvu su potrebne, prije svega, korjenite kadrovske promjene. Ne mogu isti ljudi koji su pravili taj koncesioni sistem gazdovanja koji je trajao dvije ili dvije i po decenije, sada da ga mijenjaju« – smatraju oni.

Drvoprerađivači iz Rožaja ističu da je osim kadrovskih promjena u šumarstvu, potrebno još pooštriti finasijske kotrole u svim područnim jedinicama Uprave za šume, pooštriti kontrole na granicama, i što je najvažnije, razvijati finalnu proizvodnju u Crnoj Gori i truditi se da se što više drveta finalno preradi u našoj državi.

»Zašto bi mi izvozili dasku na Kosovo, a kosovski privrednici je samo prerađivali u patos i lamperiju i dalje izvozili za Grčku? Zašto ne bismo mi   izvozili lamperiju i patos u Grčku? Država Crna Gora bi bila mnogo više na dobitku, ali bi zato izgubili oni koji sada koriste to i bogate se preko noći« – tvrde drvoprerađivači sa sjevera.

Tokom proteklog ljeta mali drvoprerađivači sa sjevera organizovali su proteste i u nekoliko navrata blokirali puteve zbog činjenice da sistem koncesionog gazdovanja nije prekinut i da su najkvalitetnije šume dobili isti ljudi koji su bili tajkuni bivših crnogorskih vlasti.

Malo se zatalasalo pa se stišalo. Neshvatljivo je da, kako kažu sagovornici Monitora,  Crna Gora pored tolikog šumskog bogatsva i dalje ne čini ništa da razvije finalnu proizvodnju, već se njenim građanima u prodavnicama nudi patos uvezen iz Austrije. Dali je patos u Crnoj Gori tako teško napraviti? Ili se sistem sporo mijenja, a uvoznički lobi i dalje radi na štetu države.

                           Tufik SOFTIĆ

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo