Udajom za inžinjera Borivoja Cika Homena, Dušanka je ” došla” u familiju, a sa njom velika imena likovne scene. Svake godine, uvijek osmog avgusta, skoro dvije decenije, u Kotoru, Kod Homena su održavane izložbe, a vrata njihovog doma širom su otvarana za brojne posjetioce. Za ljubitelje lijepe umjetnosti, ali i za one koji su na ove manifestacije dolazili tek radi ukusnog posluženja
U prijatnoj hladovini kotorskog doma porodice Homen, na pjaci, blizu bivšeg zatvora, dočekala nas je Dušanka Subotić Homen. Vrelina julskog dana ne osjeća se u ovoj kući, omedjenoj teškim kamenim zidovima, i dekorisanoj komadima antičkog namještaja, tanjirima i posudama. U vlasništvu porodice je i prostor dugo poznat kao galerija Kod Homena.
Udajom za inžinjera Borivoja Cika Homena, Dušanka je ” došla” u familiju, a sa njom velika imena likovne scene. Svake godine, uvijek osmog avgusta, skoro dvije decenije, Kod Homena su održavane izložbe, a vrata njihovog doma širom su otvarana za brojne posjetioce. Za ljubitelje lijepe umjetnosti, ali i za one koji su na ove tradicionalne manifestacije dolazili tek radi ukusnog posluženja. A bilo ga je uvijek tokom prigode otvaranja izlozbe…
” U mojoj advokatskoj kancalariji i kroz moj posao imala sam puno susreta sa vrhunskim umjetnicima, Mićom Popovićem, Oljom Ivanjicki, Kostom Bradićem, slikarima Medijale…” priča Dušanka Subotić Homen. Kao advokatica upoznala je princezu Jelisavetu Karadjordjević.” Branila sam i odbranila zahtjev koji je princeza pokrenula za rehabilitaciju njenog oca kneza Pavla i povrat oduzete mu imovine…” Poslovna saradnja, prerasla je u blisko prijateljstvo.
Tokom prve posjete princeze Jelisavete domu Homena davne 2001.godine, začeta je ideja koja će se već sledeće godine realizovati, izložbom slika Olje Ivanjicki.
” Olja je došla u naš dom da pozdravi princezu i oduševila se ambijentom galerijskog prostora. Dogovorile smo se da sledeće godine tu napravimo njenu izložbu. U organizaciji udruženja Umjetnost bez granica koje smo registrovali, i uz neophodne saglasnosti, uvezli smo Oljine slike i crteže…”
Izložbu Olje Ivanjicki otvorila je princeza Jelisaveta Karadjordjević u intimnoj porodičnoj galeriji porodice Subotić Homen. Skoro dvije decenije ova praksa nastaviće se sa nekim drugim značajnim imenima, koja su kvalitetom izloženih slika obogaćivala kulturnu ponuda Kotora i cijele Boke. Olja će ostati prijatelj i stalni gost porodice, ali i dragocjena pomoć u pisanju kataloga. Prijateljica sa kojom su se domaćini dogovarali o tome šta izlagati i umjetnica koja je prisustvom u Kotoru plijenila na samo njoj znan način.
U galeriji Kod Homena izlagali su slikari Mediale, Miro Glavurtić, Kosta Bradić, Milić od Mačve…Prikazani su ovdje i radovi Miće Popovića.” Slike mi je pozajmio Mićin i Verin sin, Jovan.” Prvi put javno su prikazane i slike Milića od Mačve za koje je autor mislio da su uništene, jer su ostale u posjedu kod žene od koje se ne baš prijateljski rastao.” Optuživao je bivšu suprugu da je spalila njegova prva djela, ali ona mi ih je posudila za izložbu”, sjeća se Dušanka.
Prvi put je u ovoj galeriji, na kolektivnoj izložbi 2004 . godine, a pod nazivom Novi život Mediale prikazana slika, zajedničko djelo svih članova grupe . Godinama je tu sliku uradjenu 1969., urolanu i spakovanu, čuvala Olja Ivanjicki. Nakon ove izložbe slika je odnesena u Beogarad, i dio je stalne postavke Salona Mediale, oformljenog te godine kao dio Istorijskog muzeja Srbije.
I 2009. godine, Homeni su zajedno sa Oljom pripremali nešto ” medialno” . Osmog avgusta, planirano je da se održi izložba Leonida Šejke pod nazivom Destrukcijama i intervencijama. Slike i crteži koje je Šejka radio za jedan naučni časopis i koje je Olja Ivanjicki čuvala poslije njegove smrti. Ali, u junu te godine Olja je umrla, a Dušanka Subotić Homen 2010, u znak sjećanja na svoju veliku prijateljicu, priredjuje izložbu radova – Šejki i Olji. ” Ideja je bila da ovom izlozbom napravim omaž ovim velikim slikarima. Do Šejkinih slika je bilo teško doći. Skupila sam one njegove slike koje su bile kod Olje, poneku posudila iz muzeja …Dvije slike su bile tako karakteristične za njihov način rada. Sa jedne strane je slikao Šejka, a sa druge bio je Oljin rad. Jer faktički Olju je Šejka naučio da slika. Ona je bila vajar…” priča naša sagovornica.
Izložbe Kod Homena, koje Kotorani dobro pamte, bile su prestižne a opet intimne. ” Neko je dolazio da vidi princezu ili ambasadore Amerike i Rusije koji su otvarali izložbe, drugi opet jer vole umjetnost…”, priča Dušanka. Ona i njen suprug sve su sami radili bez pomoći Opštine ili državnih organa. Ceremoniju otvaranja pratila je Gradska muzika i solo pjevačice Muzičke akademije. Zapjevali bi i članovi grupe Karampana u kojoj je bio Dušankin muž Ciko i njegovi kotorski drugovi. Pomoć su svesrdno pružali i domaći umjetnici. Poput slikara Milenka Premovića, danas galeriste u Gradskoj galeriji Kotor.
Kod Homena je izlagao i kotorski slikar Jovo Abramović. Radovi ovog ” samoukog ali genijalnog slikara”, kako ga opisuje Dušanka Homen, dekorišu i danas zidove trpezarije u njenoj kući. Šarmantno se smiješeći, priča kako je na otvaranju Abramovićeve izložbe neka žena, aludirajući na činjenicu da je Jovo ” liberal”, doviknula : ” E moj Jovo šta si dočekao da ti četnikuša pravi izložbu. Ja nikad nisam bila četnikuša, a nije mi ni u porodici niko bio četnik. Srpkinja sam iz Beograda i tu činjenicu ne mogu promijeniti…”
Dušanka Subotić Homen ćerka je uglednog beogradskog advokata Slobodana Subotića , unuka Dušana Subotića sveštenika Srpske pravoslavne crkve u Banja Luci i u pet navrata narodnog poslanika u Skupštini Kraljevine Jugoslavije . ” Deda je ubijen 5. maja 1941. godine kao prva žrtva ustaškog terora u Banja Luci zajedno sa vladikom Platonom Jovanovićem. SPC ga je uvrstila u red sveštenomučenika.”
I o ocu Slobodanu, Dušanka govori sa neskrivenim ponosom. Bio je jedan od advokata u procesu protiv generala Dragoljuba Mihajlovića, kasnije i Milovana Djilasa. Branio je autora knjige Krajina i Krajišnici, profesora Jovana Zubovića.” Ova knjiga je procesuirana u smederevskom sudu i ocijenjeno je da ne sadrži nikakve elemente protiv države i sistema. Nedugo poslije, 1971. godine, moj otac je okrivljen da nije prijavio sadržaj knjige i odgovarao je kao saučesnik na izradi knjige Zubovića. Umro je 1975. Dušanka nam je ” otkrila” da je datum izložbe 8. avgust, izabran jer je to datum rodjenja njenog oca.
Djeca, sin i ćerka, oboje advokati, ljeta provode u porodičnoj kući Homena u Rovinju. Galerije više nema, ali žive brojne anegdote sa izložbi Kod Homena. Danas je ovdje antikvarnica i vrijedni raritetni predmeti.
Lidija KOJAŠEVIĆ SOLDO
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO2 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice