Više od dvije stotine građana Budve podržalo je peticiju koju je pokrenula grupa mještana naselja Gospoština i MZ Stari grad, kojom se od Skupštine opštine zahtijeva da uvede moratorijum na primjenu urbanističkog plana DUP Budva – Centar, koji zahvata uži priobalni pojas grada, od Mogrena do Zavale. Stavljanje spornog DUP-a van snage građani traže četiri godine nakon njegovog usvajanja, kada su se uvjerili da priča o gradnji dvadesetak solitera visine od 11 do 24 sprata ucrtanih duž morske obale nisu puke fantazije planera za daleku budućnost, već realnost koja prijeti da ugrozi normalan život u ovom gradu.
DUP Budva-Centar usvojen je 2008. godine kao spisak želja građevinske mafije, čvrste sprege nosioca republičke i lokalne vlasti, tajkuna i korumpiranih planera.
Kontroverzni DUP Budva-Centar autorsko je djelo lokalne uprave i profesora beogradskog Arhitektonskog fakulteta Miodraga Ralevića, sa kojim su se nezadovoljni Budvani i fizički obračunavali u prostorijama gradske uprave.
Potpis na trajno uništenje Budve, na pretvaranje malog mediteranskog grada u grad kula i solitera, u crnogorski Vankuver, kako je navedeno u zvaničnom tekstu plana, dao je tadašnji ministar uređenja prostora Branimir Gvozdenović.
Izmjenama i dopunama plana dvije godine kasnije, urbanistički parametri DUP-a dodatno su uvećani zaslugom ministra Predraga Sekulića, koji se takođe oprobao u ulozi vodećeg državnog urbaniste. Bivši ministar velikodušno je dodavao nove spratove i kvadrate uticajnim tajkunima, kako na plaži Mogren tako i na parcelama u srcu grada i duž Slovenske obale.
Peticija je dostavljena svim parlamentarnim strankama u Budvi, dok je građani mogu potpisivati u nekoliko gradskih kafića i restorana. Potrebno je 300 potpisa kako bi ovaj zahtjev građana bio uvršten u dnevni red skupštinskog zasijedanja, o kome će se odbornici moći izjašnjavati.
„Grad poput Budve koji je živio u kontinuitetu duže od 2.000 godina došao je do ruba propadanja zbog zaduženosti, prodaje u bescjenje svoje prostorne supstance, razorne pohlepe pojedinaca, kratkovidosti uprave i nemara njegovih žitelja. DUP Budva-Centar destruira prirodu, klimu, reljef, geologiju, insolaciju i vjetrove, te izaziva seizmičke rizike i ugrožava bezbjednost svih građana”, upozoravaju nezadovoljni građani.
U peticiji se navodi da razlozi koji idu u prilog predlogu o stavljanju van snage ovog plana, prije svega su „što DUP nije usaglašen sa planovima višeg reda, nije poštovao urbano-planerske norme o naseljenosti stanovnika po hektaru i što je dominantno monostrukturnim planiranjem vikend-apartman stanova obesmislio grad kao multisadržajni i multifunkcionalni urbani prostor”.
Između ostalog se ocjenjuje: „Usvajajući DUP Budva-Centar naša vlast je usvojila plan visokog ličnog i privatnog profita koji će se ostvariti na štetu grada i njegovih stanovnika”.
Organizatori peticije zatražili su stručno mišljenje od dekana Arhitektonskog fakulteta u Podgorici Gorana Radovića i predsjednika Inženjerske komore Crne Gore Branislava Glavatovića. Uzalud.
Dekan Radović je kazao kako nije dovoljno upoznat sa planom DUP Budva-Centar da bi iznio svoj stav i objasnio kako obrazovna institucija kojom rukovodi visokostručna mišljenja daje samo na zahtjev državnih organa i institucija i to uz unaprijed potpisan ugovor o predmetnom poslu.
Od Inženjerske komore Budvani nisu dobili ni toliko.
Lakonski odgovor dekana Radovića ukazuje na indiferentnost koju su vodeće stručne i državne institucije pokazale u slučaju agresivne urbanizacije Crnogorskog primorja, naročito budvanske rivijere. Prema ovom problemu odnose se kao da je u pitanju teritorija neke druge države a ne ekonomski najvredniji prostor Crne Gore.
Dekan Arhitektonskog fakulteta ne zna gotovo ništa o urbanističkom planu koji degradira područje turističkog centra Crne Gore, čije će posljedice – kao što je sam kazao u autorskom tekstu o urbanističkom haosu u crnogorskim gradovima – „kao takve ostati možda i za nekoliko stotina godina”.
Arhitektonski fakultet je prosvjetno-naučna ustanova koja nije spremna da pred javnost iznese stručan stav o dramatičnoj urbanizaciji Budve, dok njeni profesori uz visoke honorare učestvuju u reviziji pomenutog DUP-a ali i drugih planskih dokumenata za teritoriju ove Opštine.
Docent Arhitektonskog fakulteta Svetislav Popović, kao predsjednik Recenzione komisije DUP-a Budva-Centar, dao je zeleno svjetlo budvanskim soliterima i hiljadama novih stanova upravo u zonama koje su strateški opredijeljene za razvoj visokokvalitetnog turizma.
Redovni profesor i bivši dekan podgoričkog fakulteta Aleksandar Keković bio je na čelu revizione komisije za donošenje Prostornog plana Opštine Budva, kojim su urbanizovani prirodni dragulji rivijere poput Miločera, Zavale, plaže Mogren, brda Spas….
Dok je Ralević ucrtavao stambene komplekse i kule u Budvi, Bečićima i Petrovcu, dekani dva fakulteta, beogradskog – koji je dobio visokoprofitne poslove izrade urbanističkih planova Opštine – i podgoričkog, Vladislav Mako i Goran Radović, ukrstili su profesorske angažmane. Mako je honorarni predavač u Podgorici a Radović u Beogradu.
Na zahtjeve građana koji od urbanističke degradacije pokušavaju da zaštite svoju imovinu i pravo na normalan život, oglušile su se i druge državne institucije.
Prije svih Ustavni sud Crne Gore koji je bezrezervno stao u zaštitu interesa građevinskog lobija u Budvi. Što se može reći i za Osnovno državno tužilaštvo u Kotoru koje redovno odbacuje sve krivične prijave građana i dokaze o kršenju zakona od strane obrađivača plana i organa lokalne uprave.
Pojedini građani Budve podnijeli su 2009. godine Ustavnom sudu inicijativu za poništenje odluke SO Budva o usvajanju plana DUP Budva-Centar, sa dokazima o drastičnom nepoštovanju planova višeg reda, Prostornog plana Crne Gore i Opštine, Generalnog plana Budva-Bečići i kršenju zakonskih propisa koji regulišu oblast planiranja prostora i gradnje objekata.
Ustavni sud kojim predsjedava sudija Milan Marković te sudije Miodrag Latković, Desanka Lopičić, Zoran Smolović i Fetija Međedović odbio je inicijative građana iz formalnih, a ne suštinskih razloga, uz obrazloženje da je zakonska procedura donošenja plana ispoštovana. Sud je uvažio stav Ministarstva uređenja prostora i lokalne uprave u Budvi, onih koje su planove na nezakonit način i donijeli.
Građani Budve obratili su se Sudu za ljudska prava u Strazburu od kojeg već četiri godine čekaju odgovor. Kakav će stav zauzeti odbornici SO Budva pokazaće se uskoro.
Nekad i sad
Pojedinačne inicijative građana pred Ustavnim sudom za ocjenu zakonitosti usvojenih planova u ranijem periodu imale su sretniji epilog. Budvani su uspjeli da obore dva plana, GUP dijela Opštine i DUP Sveti Stefan-Šumet upravo zbog nepoštovanja planova višeg reda. Zanimljivo je da je prilikom odlučivanja o planu Sveti Stefan jedan od sudija Ustavnog suda kojim je predsjedavao Blagota Mitrić, bio i sudija Radovan Đukanović.
Sud je jednoglasno uvažio inicijativu jednog građanina Budve na veliko nezadovoljstvo lokalne uprave. Vlast u Budvi bila je i tada u rukama DPS-a, dok je u fotelji premijera Vlade sjedio Milo Đukanović, sin sudije koji je podržao iznijete argumente građana Budve.
Branka PLAMENAC
U SJEĆANJU4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
Izdvojeno3 sedmice
Izdvojeno3 sedmice