Satirična drama Alehanda Gonzalesa Injaritua Čovjek ptica najbolje je ostvarenje u prošloj godini, odlučila je Američka filmska akademija. Nakon dodjele Oskara, komentari su ipak bili da je i očekivano, jer je film primorao Holivud da se pogleda u ogledalo, a glumci koji čine najveći broj članova Akademije odužili su se dodjelom ove najprestižnije filmske nagrade. Ova drama o glumcu čija su vremena slave prošla i koji se traži u predstavi koju režira za Brodvej, pokupila je još tri Oskara – za režiju, originalni scenario i kameru – potukavši favorita, dramu Odrastanje Ričarda Linklejtera, koja je dobila nagradu samo za sporednu glumicu – Patrišu Arket. Ipak, svaki od nominovanih filmova (osim Divljine) otišao je kući makar sa jednim Oskarom.
,,Oskari su na kraju podijeljeni između tri filma – Čovjek ptica, Grand Budapest hotel i Ritam ludila, što znači da niko u punoj mjeri nije dominirao kao što je to bio slučaj nekih prethodnih godina”, istakao je za Monitor Vuk Perović, umjetnički direktor filmskog festivala UnderhillFest i filmski urednik RTCG, dodajući da sami nominovani filmovi pokazuju i da se ukus Akademije polako mijenja.
,,I logično je da to ide sporo. Igra kodova i donekle Teorija svega i Američki snajperista su klasični oskarovski filmovi, a mislim da bi se ovih ostalih pet, prije nekih desetak godina, vrlo teško našlo na tim pozicijama”, ističe Perović.
Prof. dr Maja Bogojević, dekanka Fakulteta vizuelnih umjetnosti Univerziteta Mediteran, smatra da u poređenju sa prošlogodišnjim kandidatima za Oskare, kada su dominirale teme prevare, uglavnom finansijske (u skladu sa globalnom finansijskom krizom), iluzije, samo-obmane i ropstva – u svemiru ili na Zemlji u ne tako davnoj prošlosti – na kraju, pobijedio je film o 12 godina ropstva – svijet se ove godine, izgleda, smirio, izašao iz krize i okrenuo se sudbinama pojedinca, malog čovjeka ili velike istorijske ličnosti ili pak naučnika.
,,Prilično razvodnjene muške priče, što je očigledno i u samim naslovima filmova (u originalu) – Čovjek ptica, Boyhood (Odrastanje), Američki snajperista. Pravo je čudo što je u ovo društvo zalutao dokumentaristički, art-film bez emotivnog ekscesa (tako dragog Holivudu), Linklaterov Boyhood, koji mediji uveliko obilježavaju kao najvećeg gubitnika, a zapravo smatram da je najveći dobitnik od svih, jer mu tamo nije ni bilo mjesto”, naglašava Bogojević.
Godinama unazad sama dodjela i nije toliko zanimljiva, jer se dobitnici kao i naslućuju i nema nekih velikih iznenađenja.
Maju Bogojević jedino je iznenadio pobjednik u kategoriji ,,tuđih” filmova, ali ne zbog izbora glasača, već zbog naslova filma sa ženskim imenom – Ida.
Za Vuka Perovića najprijatnije iznenađenje bili su govori pojedinih dobitnika.
,,To je negdje znak da je među nominacijama bilo dosta autora koji na svaki način žele nešto da kažu i imaju o čemu. Od sjajne Patriše Arket i njenog protesta zbog pozicije žene u filmskoj industriji, ali ne samo tamo, Alehandra Honzaleasa Injaritua sa vrlo zanimljivom političkom porukom upućenoj njegovoj domovini Meksiku, kao i Sjedinjenim Američkim Državama, scenariste Grejema Mura o tome koliko je važno da budeš ono što jesi, do Džej Kej Simons koji je rekao par lijepi riječi o porodici”, kaže Perović.
I definitivno, četvoročasovna dodjela nagrada ostaće upamćena mahom u duhu apela za rasnu, polnu i seksualnu jednakost. Ipak na samom kraju ceremonije, pri dodjeli nagrade Injarituu za najbolji film, Šon Pen je izazvao skandal komentarom – ko mu dade zelenu kartu. Iako mu je Pen srdačno čestitao, a Injaritu prihvatio šalu i prokomentarisao da će sledeće godine Vlada možda nametnuti nove imigracione zakone za Akademiju, osvrnuvši se i na prošlogodišnji trijumf Meksikanca Alfonsa Kuarona – sve je to ipak ostavilo pomalo gorak utisak.
Domaćin večeri Nil Patrik Haris dobio je uglavnom negativne kritike, čak su mnogi komentarisali da je bio dosadan. Ipak i on je zasmijavao publiku po kojom rasnom šalom… Kontroverza oko bijele liste nominovanih glumaca bila je danima u centru pažnje, a Nil Patrik Haris je otvorio ceremoniju – ,,danas slavimo holivudske najbolje i najbjelje, pardon najsjajnije”. Tema rasizma ponovo je iskočila kada su Komon i Džon Ledžend dobili ovacije i rasplakali mnoge pjesmom Glory iz filma Selma koja je i dobila Oskara za najbolju pjesmu i to je jedina nagrada za priču o Martinu Luteru Kingu.
Veteranka Džulijen Mur, koja je pet puta bila nominovana za Oskara, dobila je svoju prvu nagradu za ulogu žene koja boluje od Alcajmera u filmu I dalje Alis. Oskara za najbolju mušku ulogu dobio je Edi Redmejn za film Teorija svega. Njegov portret Stivena Hokinga očarao je publiku, a najbolju mušku epizodu ostvario je sjajni Džej Kej Simons za ulogu ekscentričnog profesora u filmu Ritam ludila.
Sve u svemu, ova dodjela bila je veliko razočaranje za Odrastanje – dramu o životu jednog dječaka koju je Linklejter snimao 12 godina sa istom glumačkom ekipom. Iako je osim Čovjeka ptice na neki način trijumfovala sjajna komedija The grand Budapest hotel Vesa Andersona, može se i ona smatrati gubitnikom večeri. Film je dobio četiri oskara, ali sve su bile u tehničkim kategorijama – muzika, šminka, kostimografija i scenografija.
Vuku Peroviću je konkurencija bila izuzetno zanimljiva, mada smatra da mu nije baš najjasnije zašto se Foxcatcher nije našao među nominovanima za najbolji filma, imajući u vidu njegovih pet drugih nominacija u vrlo bitnim kategorijama.
,,Negdje nije bilo ni očekivano da Američka akademija za film, kao prilično konzervativna institucija, u punoj mjeri prepozna ono što je donosi film Odrastanje. Iako jeste iznenađenje da su ostali samo na jednom Oskaru. To na kraju nije učinio ni Berlinski filmski festival kao mjesto gdje bi trebalo da se pod obavezno prepozna novi jezik, pristup i nove ideje. Čovjek ptica kao ostvarenje o samoj filmskoj umjetnosti, mnogo je više film koji odgovara članovima Akademije”, smatra Perović. Za njega iznenađenje je to što je taj film dobio Oskara za najbolji scenario u konkurencija maestralno izmaštane priče Vesa Andersona ili vješto napisane kritike današnjeg društva Denija Gilroja u Nightcrawleru.
Ceremonija ostaće upamćena i po govoru Lore Poitre, koja je iskoristila svog Oskara za dokumentarni film – Citizenfour da kaže da otkrića Edvarda Snoudena ne samo da pokazuju prijetnje našoj privatnosti već i demokratiji. Oskara za strani film osvojila je Ida, pobijedivši favorizovanog antiputinovskog Levijatana. U euforiji proslave i čestitanja zbog Oskara u Poljskoj su krenuli napadi konzervativne nacionalističke i ultrakatoličke desnice koji ponovo zahtijevaju da se na početku ili na kraju snimka pojavi objašnjenje istorijskog konteksta, da strani gledaoci ne bi pomislili da su Poljaci pobili milione Jevreja tokom Drugog svjetskog rata.
Miroslav MINIĆ
IN ENGLISH4 sedmice
IN ENGLISH4 sedmice
INTERVJU2 sedmice
DRUŠTVO3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
INTERVJU3 sedmice
HORIZONTI2 sedmice
Izdvojeno2 sedmice