Abazović Demokratama nema šta da zamjeri, kada je u pitanju njihovo sadestvo sa DPS-om u njegovoj smjeni sa premijerske funcije. On je otvorio sezonu saradnje sa DPS-om. Bečić nema šta da zamjeri premijeru kad su u pitanju identitetska pitanja i podjele. On ih je zbog SPC-a posebno tokom i nakon inauguracije Joankija za mitropolita, podgrijavao
Pala je i 43. manjinska Vlada. Iako je bilo očekivanja da će se njen opstanak prolongirati još neko vrijeme, svakako je bilo jasno da Abazovićeva Vlada, koja je izgubila podršku u parlamentu, u kom je 68 poslanika od 81 tražilo njen pad, neće dugo trajati. U petak, 19. oktobra, gotovo u ponoć nepovjerenje je i izglasano.
Za smjenu Vlade glasalo je 50 prisutnih poslanika. Protiv je bila predsjednica Skupštine Danijela Đurović (SNP), a poslanik Force Genci Nimanbegu se nije izjasnio. Poslanici DF-a, SNP-a, koalicije Crno na bijelo i poslanik Demosa Miodrag Lekić nijesu prisustvovali glasanju.
Za smjenu Abazovićeve manjinske Vlade glasali su poslanici DPS-a, Demokrata, SDP-a, SD-a, LP-a, Bošnjačke stranke (BS), Demokratske unije Albanaca, Prave i Ujedinjene Crne Gore. BS i SDP imaju ministre u Vladi koja je oborena.
Modeli za izlazak iz krize nakon pada Vlade koji se trenutno pominju su: rekonstrukcija vlade u okviru avgustovske većine, tehnička vlada, i očito najnepoželjnija partijama – izbori. Predsjednik države Milo Đukanović mandatara za sastav nove vlade trebao bi da predloži najkasnije do 18. septembra. Ukoliko se to ne desi i parlamentarne partije ne pronađu model, svakako slijede vanredni izbori.
Nakon izglasavanje nepovjerenja Abazovićevoj Vladi politička scena je dodatno zaoštrena, pa je teško očekivati rekonstrukciju vlade u okviru avgustovske većine ( Za budućnost Crne Gore, Demokrate, Crno na bijelo) što je bio jedan od predloga za izlazak iz političke krize.
U agresivnoj retorici prednjače URA i Demokrate, koji danima ratuju saopštenjima optužujući jedni druge za pakt za Đukanovićem, da su kriminalci, izdajnici… Za obračun služi sve, od vijesti o hapšenju Verice Maraš, preko kadrovske politike.
Nakon što je izglasano nepovjerenje manjinskoj Vladi, premijer Abazović čestitao je novu „koaliciju Bečića i Đukanovića“, i optužio Demokrate za „pobjedu DPS-a“, kako je okarakterisao pad njegove Vlade. Abazović je, u istoj takvoj situaciji, kada je obarao Vladu Zdravka Krivokapića uz podršku DPS-a, imao sasvim drugačiji stav. Ubjeđivao je i parlament i javnost da podrška DPS-a, ne znači i njihovu pobjedu. Za razliku od Demokrata, koji tvrde da neće praviti vladu koju će podržavati u parlamentu DPS, Abazović je tvrdio da podrška DPS-a u parlamentu manjinskoj Vladi, ne znači da je ta partija i kontroliše. Principijelno, tu, oko saradnje sa DPS-om, Dritan Abazović Demokratama ne bi imao šta da zamjeri. Osim da su ga lišili funkcije premijera.
Ocjena premijera, da je njegova Vlada trajala najmanje ali da je imala najveće rezulatate, ne stoji. On je, kada je formirao manjinsku Vladu, obećao političku stabilnost i deblokadu evropskog puta, i to naveo i kao razlog formiranja vlade. Mandat je trošio na priču o Otvorenom Balkanu i Temeljnom ugovoru. Nedostatak rezultata kada su u pitanju reforme, zamjeraju mu i strani mediji (vidi box).
Demokrate se danas predstavljaju kao jedina snaga koja može biti partner međunarodnoj zajednici, na putu evropskih integracija i pomiriti Crnu Goru. Njihova je odgovornost, međutim, to što je u vrijeme Vlade Zdravka Krivokapića, prolongiran izbor Tužilačkog savjeta, što je bio jedan od najvažnijih evropskih zadataka za Crnu Goru u to doba. Teško da se time mogu pohvaliti kao glavni reformatori.
Aleksa Bečić, lider Demokrata, nakon pada manjinske Vlade, predstavljajući se za najboljeg partnera međunarodne zajednice, koja ne samo da pomno prati dešavanja u Crnoj Gori nego očito i utiče na modele izlaska iz krize, saopštio je da će se ta partija u budućem poličkom preraspoređivanju, u kom se očekuje i da bi Bečić mogao biti mandatar, zalagati za reforme i ekonomski prosperitet. U drugi plan će, kažu, gurnuti identitetska pitanja koja produbljuju podjele.
Bečićeve Demokrate su tu priliku imale i u doba Krivokapićeve Vlade. U vrijeme ustoličenja mitropolita Joanikija na Cetinju, stavovima i retorikom skupa sa DF-om, zdušno su doprinosili podizanju nacionalne temperature i podjelama. Bečić je, takođe, zaboravio da pomene, da mu je sada, lagodnija pozicija, imajući u vidu da je Abazović potpisao Temeljni ugovor sa SPC-om, zbog čega je izgubio podršku DPS- a, njegovih tradicionalnih sljedbenika i SDP-a. To je bio jedan od prioriteta Demokrata. Potpis ispod ovakvog Temeljnog ugovora, bi, po svemu što se vidi metnuo i Bečić da je bio na Abazovićevom mjestu.
Bečić otuda nema šta Abazoviću da prigovori kad su u pitanju „pomirenja“ i podjele. I jedan i drugi u ključnim trenucima postizali su autogolove.
Dok se lideri URA-e i Demokrata i ostatali iz avgustovske većine, nadgornjavaju, DPS vreba priliku. Umjesto da nakon avgusta ozbiljno slabi, Đukanovićeva partija uspješno kontroliše gubitke. I sprema se za dugu bitku i povratak. Ove sedmice guraju medijsku priču da se MPC naoružavala uoči avgustovskih izbora. Opet se predstavljajući kao jedini garant stabilnosti i mira.
Pošto Abazović sada ne želi rekonstrukciju, a Bečić ne želi model manjinske vlade sa podrškom DPS-a, čini se izvjesnija opcija tehničke vlade. Pogotovu, imajući u vidu i to da je međunarodna zajednica, posebno SAD, bila jasna da DF ne vide kao partnera Zapada.
DF, takođe, ima političke ambicije, da „vodi Crnu Goru“, kako su nedavno saopštili iz tog saveza. Ipak, teško, bez blagonaklonosti međunarodne zajednice.
„Crnoj Gori potrebna je stabilna, funkcionalna i sposobna vlada sposobna da sprovede reforme kako bi država napredovala na putu ka Evropskoj uniji (EU)“, ocijenila je, nakon pada 43. Vlade portparolka Evropske komisije Ana Hernandez Pisonero.
U medijima se spekulisalo da bi na čelu tehničke vlade mogla biti nestranačka ličnost, pa i pominjalo ime direktorice Centra za građansko obrazovanje Daliborke Uljarević. – Ona je to kategorički demantovala.
„Tehnička vlada najbolje je rješenje za izlazak iz krize pod uslovom da je vode političari iz stranaka koje je podržavaju“, saopštila je, navodeći da se njenim imenom kao potencijalnom premijerkom neodgovorno i nekorektno manipulisalo.
Do novog rješenja, Abazovićeva Vlada nastavlja rad u tehničkom mandatu. Nadležnosti vlade u tehničkom mandatu trebalo bi da budu ograničene, u smislu da ne mogu donositi važne odluke, ni voditi kadrovsku politiku. Budući da Crna Gora nema još zakon o Vladi, dosadašnje vlade u tehničkom mandatu su to pravilo kršile, koristeći produžene funkcije uglavnom za jačanje svojih političkih pozicija, i obračun sa konkurencijom. Čini se da i ova vlada kreće tim stopama, nastavljajući kadrovanje.
Sve u svemu, vraćamo se na početak.To, u najkreativnoj mogućoj interpretaciji, može biti prilika da oni koji odlučuju o sudbini zemlje, ne ponove iste greške.
STRANI MEDIJI I PAD VLADE
Izgubljena šansa
Pad manjinske Vlade Dritana Abazovića u crnogorskom parlamentu, u petak 19. avgusta, bio je tema brojnih stranih medija. Većina konstatuje, da je Abazović propustio šansu da Crnu Goru uvede u EU.
Ruski Komersant tako piše da je „Abazovićeva Vlada smijenjena zbog loše politike kretanja ka EU“.
„Vlada na čelu s Dritanom Abazovićem je smijenjena jer je njen predsjednik propustio jedinstvenu šansu koja se pojavila u Crnoj Gori u uslovima ukrajinske krize, da do 2025. godine postane jedina nova članica Evropske unije“, piše taj list, navodeći da su „lideri EU tokom posjete Podgorici ovog ljeta, jasno stavili do znanja da, ako Crna Gora završi svoju pravnu reformu u narednim mjesecima, kad će popuniti sve najviše pravosudne organe, može da završi pristupne pregovore sa EU na jesen i da se pridruži EU za dvije-tri godine“.
List navodi da je sam premijer otvoreno forsirao ne proces integracije u EU, ,,već potpisivanje tzv. Temeljnog ugovora sa Srpskom pravoslavnom crkvom (SPC)”, uprkos bojazni da će to produbiti raskol u crnogorskom društvu i dovesti do gubitka šanse za rani ulazak u EU.
,,Abazović je čak ignorisao direktna upozorenja ambasadora zemalja EU u vezi sa tim i poziv predsjednika republike da se potpisivanje crkvenog sporazuma odloži do jeseni kako bi se izvršila stručna procjena i provjera usaglašenosti sa Ustavom Crne Gore“, konstatuje moskovski list.
Dojče vele takođe piše da je u središtu krze „kontroverzni novi sporazum koji je Vlada nedavno potpisala sa Srpskom pravoslavnom crkvom (SPC)“.
„U Crnoj Gori tinjaju političke napetosti s predsjednikom Milom Đukanovićem, žestokim protivnikom SPC-a, koji koristi sporazum za destabilizaciju koalicijske vlade i poticanje prijevremenih izbora“, navodi.
Tirana Times takođe navodi da je Abazovićevo dostignuće „razotkrivanje i prekidanje nekih starih korumpiranih mreža moći“. Ali napominje da „nema mnogo drugih Vladinih postignuća za pokazati, ali ima gafova i gafova na pretek“.
List napominje da je manjinska Vlada trebalo da „stabilizuje nestabilnu političku situaciju i pripremi se za nove izbore, uključujući sporazumnu izbornu reformu i reviziju biračkih popisa“, te da je trebalo napraviti ,,stvarne reforme koje zahtijeva proces pristupanja EU“.
„Abazović nije učinio ni jedno ni drugo. Umjesto toga, odlučio je bocnuti u oko najvećeg nositelja svoje Vlade: stranku predsjednika. Najprije izjavom o namjeri da se pridruži inicijativi Otvoreni Balkan. Drugo, potpisivanjem ugovora sa Srpskom pravoslavnom crkvom. Možete staviti veto na stvari koje stariji partner želi progurati. Ali ne možete nametnuti svoju politiku većem partneru. To je sigurno kao gravitacija“.
Milena PEROVIĆ
DRUŠTVO4 sedmice
DANAS, SJUTRA4 sedmice
INTERVJU4 sedmice
U SJEĆANJU3 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice
INTERVJU3 sedmice