Crnogorski klanovi koji krijumčare kokain, organizuju ubistva, špijuniraju i korumpiraju državne službenike, tokom posljednjih nekoliko godina postali su veoma ozbiljan bezbjednosni rizik za države Evrope. Kriminalne grupe u Crnoj Gori raspolažu najsavremenijom komunikacionom opremom, sa visokim nivoom kriptozaštite, a sprovode sofisticirane mjere kontranadzora

Još od hapšenja Darka Šarića postalo je jasno da su crnogorske kriminalne grupe u vrhu evropskog, ali i svjetskog podzemlja. Crna Gora je  zvanično priznala uticaj i opasnost ovih grupa u dokumentu koji je sačinio Nacionalni međuresorski tim u kom su predstavnici Uprave policije, Agencije za nacionalnu bezbjednost, Uprave prihoda i carina, Vrhovnog i Specijalnog državnog tužilaštva. Riječ je o Procjeni opasnosti od teškog i organizovanog kriminala (SOCTA 2021). Oni su registrovali deset visokorizičnih organizovanih kriminalnih grupa.

Crnogorski klanovi koji krijumčare kokain, organizuju ubistva, špijuniraju i korumpiraju državne službenike, tokom posljednjih nekoliko godina postali su veoma ozbiljan bezbjednosni rizik i za veliki broj evropskih država. Obračunavaju  se sa svima koji im se ,,umiješaju” u posao. Na meti su bili i službenici organa za sprovođenja zakona.

Kokain nabavljaju u zemljama Južne Amerike – Brazilu, Argentini, Peruu, Kolumbiji i Boliviji. Krijumčarske rute podrazumijevaju direktno krijumčarenje ka zemljama Zapadne i Centralne Evrope, dok se značajne količine švercuju iz Južne ka Centralnoj Americi. U najvećoj mogućoj mjeri koristi se ruta kojom iz Centralne Amerike drogu prebacuju prekookeanskim putem ka zemljama Zapadne i Centralne Evrope, a da se u manjem obimu koristi ruta koja podrazumijeva krijumčarenje kokaina iz zemalja Južne Amerike preko Zapadne i Centralne Afrike prema Evropi.

U dokumentu piše da su značajne promjene na kriminalnom tržištu Kolumbije uslovile uspostavljanje novih saradničkih mreža: ,,Što je omogućilo kriminalnim grupama sa područja Zapadnog Balkana kao i kriminalnim grupama sa albanskog govornog područja, da učvrste svoje pozicije i potisnu posrednike iz ove aktivnosti. Navedene promjene značajno su uticale i na poziciju nekad veoma jakih kriminalnih mreža koje su kontrolisale krijumčarenje preko Atlantika, poput italijanske N Dangrete, pa je kroz angažovanje drugih kriminalnih struktura došlo i do povećanja dostupnosti kokaina na evropskom tržištu”.

Crnogorske organizovane kriminalne grupe godinama se bave transnacionalnim krijumčarenjem kokaina. Za njih rade kriminalci iz Bosne i Hercegovine, Slovenije, Hrvatske. Zajedno su dio širih kriminalnih mreža sastavljenih od struktura koje  porijeklo vode iz zemalja Zapadnog Balkana. Zauzele su veoma značajnu poziciju na transnacionalnom kriminalnom tržištu.

,,Pri čemu kontrolišu sve faze procesa krijumčarenja, počev od nabavke i ukrcaja kokaina u zemljama Južne Amerike, preko organizacije transporta i isporuke u zemljama Evrope, ali i u značajnoj mjeri su razvijene mreže zadužene za distribuciju na lokalnom nivou u zemljama Zapadne Evrope”, piše u SOCTA 2021.

Crnogorski zatvori ključni su ,,regrutni centri” klanova – vođe organizovanih kriminalnih grupa u njima nalaze nove ,,vojnike”, plaćajući im advokate i pružajući zaštitu. Jezgro organizacija čvrsto je povezano, najčešće porodičnim, prijateljskim ili kumovskim vezama. Nadležni objašnjavaju da su registrovali trend konstantnog jačanja njihove unutrašnje strukture i pored  hapšenja vođa i visokopozicioniranih članova organizovanih kriminalnih grupa.

U javnoj verziji dokumenta SOCTA, nadležni navode i da su sukobi između klanova uzročno-posljedično  povezani sa sukobima na teritorijama zemalja regiona, ali i pojedinih zemalja Evrope i svijeta. Procjenjuju da je u međusobnim sukobima izvršeno više od 60 ubistava.

Registrovano je da kriminalci prljavi novac ulažu u građevinske djelatnosti, kupovinu nekretnina, turističke komplekse, ugostiteljstvo, organizaciju igara na sreću na području Crne Gore, kao i na području drugih zemalja. Za navedene aktivnosti često se koriste privatne firme koje postoje dugi niz godina, a koje su angažovane na prethodno navedenim poslovima.

Kriminalne grupe koje djeluju u Crnoj Gori raspolažu najsavremenijom komunikacionom opremom, sa visokim nivoom kriptozaštite, a  sprovode i sofisticirane mjera kontranadzora. Registrovano je da su članovi pojedinih organizovanih kriminalnih grupa na ključnim lokacijama u gradovima u kojima djeluju, instalirali savremene sisteme video nadzora, što im je omogućavalo konstantno praćenje svih dešavanja na javnim mjestima, kao i planiranje izvršenja teških krivičnih djela. Razbijanjem kriptovanih komunikacija, EUROPOL je zadao snažan udarac organizovanim kriminalnim grupama Balkana.

Iskustvo je pokazalo je da je svaka veća akcija razbijanja kriminalnih grupa rađena na osnovu podataka koje su Crnoj Gori dostavile međunarodne bezbjednosne službe. Ovih dana gledamo da kriminalni klanovi stanuju u ključnim državnim institucijama. Teško da će izrada  dokumenata pomoći u borbi protiv organizovanog kriminala, dok u institucijama  sjede ljudi ispred čijeg nosa su stvoreni kriminalni klanovi.

Očekuje se jačanje kriminalnih grupa

Moć kriminalnih struktura i njihov uticaj značajno povećavaju akumulacijom kapitala koji se kroz brojne ekonomsko-poslovne transakcije i privredne grane plasira u legalne tokove, piše u najnovijoj procjeni. Rekordne zapljene kokaina i višegodišnji sukob između dva crnogorska klana, nije, kažu, oslabio te organizovane kriminalne grupe.

,,Iako se može zaključiti da su organizovane kriminalne grupe oslabljene usljed značajnih aktivnosti organa za sprovođenje zakona koje su rezultirale rekordnim zapljenama kokaina, kao i usljed međusobnih dugogodišnjih sukoba, a analizirajući dosadašnje trendove djelovanja organizovanih kriminalnih grupa iz Crne Gore i sa njima povezanih struktura iz zemalja regiona, može se očekivati njihovo dalje jačanje, posebno zbog činjenice da su tokom izvještajnog perioda dostigli značajan nivo organizacione i finansijske stabilnosti, kao i uspostavljanje veoma čvrstih konekcija sa kriminalnim strukturama u zemljama Južne Amerike”, navodi se u dokumentu SOCTA 2021.

Šarić iz zatvora organizovao ubistva

Darko Šarić je uhapšen u Beogradu zbog sumnje da je organizovao ubistva na teritoriji Crne Gore i Srbije. Navodno, Šarić je tokom boravka u pritvoru obavljao poslove sa telefonima, od koga su dva bila satelitska i preko aplikacije sa koje je skinuta cijela komunikacija.

Pljevljak Darko Šarić navodno je iz beogradskog zatvora organizovao ubistvo svog nasljednika na čelu klana koji je djelovao na međunarodnom nivou, zbog čega su ga pripadnici srpske policije juče ponovo uhapsili. Iz vrha crnogorske policije, Vijestima je rečeno da njihove informacije, dobijene od partnerskih službi, govore da se Šarićeva grupa sumnjiči za ubistvo Milana Milovca, zvanog Cigla, u januaru prošle godine u Ekvadoru.

Mediji su juče spekulisali da srpski istražitelji Šarića dovode u vezu i sa ubistvima nekoliko visokopozicioniranih članova škaljarskog kriminalnog klana, odnosno, da je iz beogradskog zatvora naručio te likvidacije, za koje se sumnjiče kavčani.

U Srbiji su, osim Šarića, uhapšeni i njegov advokat Dejan Lazarević, pripadnik srpskog MUP-a Milutin Mika Radovanović. Uhapšen je i nekadašnji crnogorski policajac, koji je bio zadužen za Šarićevo obezbjeđenje – Danilo Odović, zatim Duško Mirković i osuđivani kriminalac Uroš Mišić. Danilo Dača Stojanović, pripadnik srbijanske policije za kojim tamošnje kolege tragaju zbog sumnje da je član kriminalne grupe Darka Šarića, iz Crne Gore pobjegao u Albaniju, pišu Vijesti. Navodno je pobjegao crnogorskoj policiji koja je pokušala da ga kontroliše na graničnom prelazu Grnčar.

Ivan ČAĐENOVIĆ