Promjena vlasti u Budvi i ranije u Kotoru preuzimanjem odborničkih mandata dobila je odgovor građana na biračkim mjestima. To je i opomena svim strankama, odbornicima i poslanicima, da je trgovanje mandatima javnosti neprihvatljivo
Najpoznatija turistička opština bila je u protekloj godini u fokusu političkih zbivanja izvođenjem političko-policijskog udara Demokratske partije socijalista na Budvu radi preuzimanja vlasti, dva mjeseca uoči izbora, usred epidemije korona virusa i turističke sezone. Bio je to nastavak prakse preotimanja vlasti u opštinama u kojima DPS izgubi na izborima, poput Nikšića i Kotora, preuzimanjem odbornika iz redova pobjedničkih stranaka i koalicija. Imena odbornika koji su promjenom partijskog dresa nakon izbora predavali vlast u ruke DPS-a, postala su sinonim za političku korupciju.
U projekat nasilnog preuzimanja lokalne uprave u Budvi krenulo se Inicijativom o smjeni predsjednika Opštine Marka – Bata Carevića i predsjednika Skupštine Krsta Radovića, koju su početkom aprila potpisali odbornici DPS-a, Crnogorske i SD-a, kojima se pridružio nezavisni odbornik Stevan Džaković, sa mandatom koji je dobio na listi DF-a. Džaković je postao maskota budvanskog majskog prevrata, koji je obilježio crnogorsku političku scenu tokom proteklog ljeta.
Nelegalno preuzimanje vlasti u Budvi planirano je mjesecima. Preuzimanje vrijedne budvanske infrastrukture uoči izbora zakazanih za 30. avgust bilo je u interesu građevinskog lobija, velikog broja investitora i hotelijera koji su decenijama unazad svoje poslove realizovali uz pomoć DPS-a. U smjenu vlasti u Budvi uključene su brojne državne institucije, ministarstva, policija, tužilaštvo, sudovi.
Budva je prvo finansijski blokirana po instrukcijama ministra finansija, Darka Radunovića. On je dao nalog Privrednom sudu da blokira sve račune Opštine Budva u bankama, na iznos od 29,3 miliona eura. Radi se o iznosu koji je nekoliko mjeseci ranije Ministarstvo finansija isplatilo njemačko-austrijskom konzrocijumu WTE/EVN, investitoru postrojenja za preradu otpadnih voda u Bečićima. Njemci su aktivirali državne garancije u tom iznosu, naplatili ih bez problema i neslavno napustili Bečiće, ostavljajući projekat nezavršen i postrojenje u neispravnom stanju.
Sjednica SO Budva na kojoj je razmatrana inicjativa za smjenu budvanskih funkcionera zakazana krajem maja, organizovana je pod potpunom policijskom blokadom grada. Dramatične scene iz Budve sa zasjedanja u razapetom šatoru ispred zgrade Opštine, izazvale su veliku pažnju javnosti. Tok burnih sjednica koje je prenosila TV Budva preko You Tube kanala, pratili su građani Budve, Crne Gore i svijeta. Imali su rijetku priliku da uživo prate kako se političkom trgovinom i brutalnim gaženjem izborne volje građana, zakonskih normi i opštinskih propisa otima lokalna vlast.
Predsjednici Carević i Radović smijenjeni su nekoliko dana kasnije na „hotelskoj“ sjednici Skupštine, koju je organizovala novoformirana odbornička većina stranaka DPS-a, Crnogorske, SD-a i Stevana Džakovića u sali Turističkog naselja Slovenska plaža. Nakon čega je nastupilo utjerivanje vlasti golom policijskom silom, pendrecima i suzavcem. Naoružani specijalci upotrebom hemijskih sredstava i upadom u prostorije zgrade Opštine, su sa radnih mjesta izbacili opštinske funkcionere i sve zaposlene, kako bi na sporedna vrata uveli nove, proglašene u Hotelu Slovenska plaža.
Jake policijske snage blokirale su Opštinu i prilaze gradu. Slijedile su mučne scene brutalne policijske torture. Budva je doživjela policijsko nasilje kakvo drevni grad ne pamti. U haosu koji je nastao uhapšena je 21 osoba, među kojima su bili predsjednici Carević i Radović, prethodni predsjednik Opštine Dragan Krapović, mnogi odbornici i gradski sekretari… Grupe policajaca hvatale su i prebijale građane po ulicama.
Preuzimanjem vlasti u Budvi koordinirao je poslanik DPS-a Andrija Nikolić i ministarka Ministarstva javne uprave, Suzana Pribilović, protiv koje su podnijete krivične prijave za zloupotrebu službenog položaja. Ipak, ključna uloga pripala je direktoru Službenog lista, Momčilu Vujoševiću koji pomaže prevrat uvažavanjem rješenja nenadležne upravne inspekcije i objavljuje nepotpisane i nepečatirane odluke o razrješenju Carevića i Radovića i imenovanju kadrova DPS-a i Crnogorske na njihova mjesta.
Tako je realizovano obećanje tadašnjeg premijera Duška Markovića o načinu okončanja protesta građana, „da če u Budvi važiti zakoni ove države, a ne zakon organizovane rulje, a ako ne bude mjesta razumu, država će to riješiti za 15 minuta“
Za novog predsjednika Opštine imenovan je Nikola Divanović dok je poziciju predsjednika parlamenta zauzela liderka Crnogorske, Anđela Ivanović. Njihov kratkotrajni boravak na funkcijama obezbjeđivali su policijski kordoni koji su zajedno sa pripadnicima privatnog obezbjeđenja u naredna dva mjeseca branili ulazak zaposlenima na radna mjesta. Opština je bila blokirana i zatvorena za rad sa građanima na duži rok.
Punih 70 dana smijenjeni Carević i Radović, zajedno sa odbornicima DF-a i Demokrata dolazili su svakog radnog dana na posao i naguravali se sa policijom i bezbjednjacima koji im nisu dozvoljavali ulaz u zgradu Opštine. Bila je to najbolja, neplaćena, dvomjesečna izborna kampanja za njih, medijski dobro ispraćena, koja je dala rezultate na zborima.
Protesti protiv dešavanja u Budvi prenijeli su se i u ostale gradove u Crnoj Gori u kojima su se građani okupljali ispred policisjkih stanica u Podgorici, Nikšiću, Bijelom Polju, Beranama, Baru…
Akteri budvanskog udara na izbornu volju građana, koji su okupirali Opštinu, hapsili i prebijali građane i njihove predstavnike u Skupštini, blokirali opštinske finansije, zabranili zaposlenima dolazak na posao i uskratili im plate tri mjeseca, dobili su oreol „heroja budvanskog proljeća“, kojim ih je unaprijedio premijer Marković.
„U vrijeme kada smo se širom Crne Gore solidarno i odgovorno borili za živote i zdravlje građana, porodica i nacije, imali smo ovdje u Budvi suprotnu priliku da se gaze država i pojedinac, kultura i dostojanstvo. Vidjeli smo vulgarizaciju politike i spuštanje svih standarda….Vi ste izašli iz toga kao pobjednici, čestitam svima pojedinačno na ličnoj hrabrosti i dostojanstvu koje ste iskazali ne samo kao političari i kao profesionalci, nego i kao građani. Zato ste vi za mene heroji ovog proljeća u Crnoj Gori“, kazao je Marković tokom predizborne posjete Budvi, predstavnicima nove vlasti.
Na izborima 30. avgusta građani su žestoko kaznili ovakvu politiku i poslali DPS i partnere u opoziciju. Heroji budvanskog proljeća ostvarili su najgori izborni rezultat u svojoj istoriji. Prvi put ova partija svedena je na jednocifreni broj odborničkih mandata, ukupno 9. DPS je na izbore izašao sa listom Koalicija za Budvu! Za Crnu Goru! Milo Đukanović – DPS, SD, Crnogorska, LP, sa strankama sa kojima je dva mjeseca ranije izveden prevrat u Budvi.
Neshvatljivi i uzaludni udar na Budvu donio je ovoj partiji ogromnu političku štetu. Ljetošnji događaji u turističkom centru, prema mišljenju mnogih analitičara, značajno su, uticali na rezultate avgustovskih parlamentarnih i lokalnih izbora. Pogotovu u gradovima na primorju, u Budvi, Kotoru i Tivtu, u kojima su održani lokalni izbori.
Najveći poraz na izborima DPS je ostvario upravo u Budvi u kojoj je izborna lista Marko Bato Carević – Za budućnost Budve osvojila 41,2 odsto glasova, odnosno 14 odborničkih mandata od 33 koliko ima lokalna skupština. Upravo su postupci DPS-a i heroja proljeća, Nikolića, Divanovića i ostalih, doprinijeli usponu Carevića, kome je malo nedostajalo za osvajanje apsolutne vlasti u Budvi.
Slično se dogodilo i u Kotoru u kome je lista smijenjenog predsjednika Opštine Kotor, Vladimira Jokića Demokrate – Kotor je naša nacija, osvojila 29,4 odsto glasova Kotorana ili 9 odborničkih mandata, što mu je omogućilo da se uz podršku koalicionih partnera vrati u fotelju gradonačelnika iz koje je nasilno izbačen.
Najveći poraz DPS ostvarila je u Tivtu kojim je upravljala 24 godine. Tivat je bila sigurna politička baza predsjednika partije i države Mila Đukanovića i destinacija u kojoj su relizovani veliki investicioni poduhvati. U Tivtu je pobjedu odnijela građanska lista Narod pobjeđuje, kojoj su Tivćani dali više glasova nego DPS-u.
Promjena vlasti u Budvi i ranije u Kotoru pruzimanjem odborničkih mandata dobila je odgovor građana na biralištima. To je i opomena svim strankama, odbornicima i poslanicima, da je trgovanje mandatima javnosti neprihvatljivo.
Branka PLAMENAC