Na djelu je obračun partitokrata nakon iznuđene trgovine u besprizornoj višedecenijskoj partitokratiji koja devastira sve vrijedno u Crnoj Gori pretpostavljajući lične i grupne interese vrhuški tih partijskih preduzeća opštim vrijednostima i interesima
MONITOR: Kako vidite smjenu direktora ANB Sava Kentere, a prethodno Raška Konjevića sa mjesta koordinatora bezbjednosnih službi od strane premijera?
MINIĆ: Jednako kao i njihov izbor na ta mjesta. Kao obračun partitokrata nakon iznuđene trgovine u besprizornoj višedecenijskoj partitokratiji koja devastira sve vrijedno u Crnoj Gori pretpostavljajući lične i grupne interese vrhuški tih partijskih preduzeća opštim vrijednostima i interesima.
Kao neko ko se sa zavidnim rezultatima obrazovao i radio u bezbjednosnom sektoru, znam da taj sektor, koncipiran u prethodne tri decenije za potrebe i interese organizovanog kriminala i korupcije DPS-ove kleptokratije, zahtijeva sistematsko „provjetravanje”, bitno drugačije od načina kako se to radi sa čelnicima ANB- a nakon što je „osvježilo” 30. 08. 2020. godine
MONITOR: A aferu nestanka kamiona sa švercovanim cigaretama?
MINIĆ: Kao samo jednu od ilustracija sveukupnog sunovrata svih institucija provizorijuma tzv. država Crna Gora i vladajuće „etike” „boraca protiv kriminala” u svim strukturama države, zaključno sa pravosuđem. To na ovaj način nijesmo viđali do sada jer se nije diralo u ustaljene tokove šverca rođenog kao „državni posao” i ukorijenjenog u svakom segmentu te države, neuporedivo snažnije od institucija države čiji je posao obračun sa organizovanim kriminalom i korupcijom.
MONITOR: Izvještaj EK za ovu godinu ima negativne tonove. Konstatuje se, između ostalog, da Vlada i Skupština nijesu pokazale posvećenost evropskoj agendi. Slažete li se?
MINIĆ: Saglasan sam. No, ja nijednog trenutka nijesam ni očekivao drukčiji ishod s obzirom na rezultate izbora 30. 08. 2020. godine. Najviše glasova na izborima je dobila politička struktura za koju su vezani naši najveći limiti na evropskom putu. Na suprotnom političkom polu u Crnoj Gori ubjedljivo najjača koalicija je bila ona koja je okrenuta Moskvi i Beogradu i instrukcijama vlasti iz Beograda, što je dovoljno ilustrativno za (ne)opredijeljenost te koalicije Zapadu. Iluzorno je bilo gajiti nadu da će prva struktura biti nosilac borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije, čiji su glavni oslonac kroz decenije za nama, i da će iole iskreno profesionalizovati pravosuđe koje su upravo te strukture profilisale ovakvim kakvo je u državi takođe devastiranoj po mjeri tih političkih i sa njima povezanih drugih struktura.
Kada se ovi ključni limiti za napredak Crne Gore na evropskom putu sagledaju u kontekstu ukorijenjene partitokratije neogovornih političkih elita šarenolikih „pobjednika izbora” iz avgusta 2020. godine i naraslih apetita u poslovičnoj trgovini za što povoljnije pozicije i uticaj u vlasti i pratećeg popilizma za pozicioniranje u biračkom tijelu, naivno je bilo očekivati drugačiji ishod.
Svjesno ne komentarišem „instrukcije” zapadnih činilaca u „strukturiranju” ogleda kako konstituisati najmanje štetnu većinu za evropsku agendu. Ovo su rezultati tog ogleda.
MONITOR: Šta su pokazale vlasti nakon smjene DPS-a u avgustu 2020?
MINIĆ: Pokazale su u kojoj mjeri su ograničene sposobnosti političke elite izabrane da predstavlja svijest i htjenja svojih birača. Pokazale su da su posvećene samo sebi i svojim partijskim interesima. Pri tome, populistički okrenuti onima koje predstavljaju i čiji stvarni opšti interesi ne korespondiraju sa ličnim i grupnim interesima vrhuški partijskih preduzeća koja čine zakonodavnu vlast i koje se međusobno ne razlikuju po metodama vladanja tj. obmane naroda, po nemoralu i neodgovornosti u vođenju povjerenih im poslova i u izigravanju proklamovanih ciljeva. Pokazale su i isprazni verbalizam prema Zapadu u fingiranju ispunjavanja mjerila za pristupanje EU. Ja samo tvrdim da se ne radi o preslikanom „metodu vladanja DPS-a” već o našoj znatno starijoj tradiciji iz vremena prije nastanka DPS-a i o narodu kao „pogodnom tlu” za takvu vladavinu.
MONITOR: Dobili smo kritike i na račun pravosuđa. Kakvo je stanje u pravosuđu danas i zašto?
MINIĆ: Pravosuđe je u suštini isto onako kako je bilo i kada su stizale pohvale iz Evrope koje su trebale da budu podsticaj za suštinske promjene ka nezavisnom i efikasnom pravosuđu ili makar za ispunjenje minimuma uslova koje Zapad traži na tom putu izgradnje svih pa i pravosudnih institucija. To što je „dotaknut vrh ledenog brijega” hapšenjem čelnice sudstva ne znači da je stanje gore od cijelog perioda u kojem je ona „vedrila i oblačila” profilišući najprije tužilaštvo a onda i sudstvo za potrebe organizovanog kriminala i korupcije na najvišim nivoima vlasti. To stanje je, na drugoj strani, u svakom trenutku „višepartijske demokratije” bilo gore od pravosuđa u jednopartizmu koje je, takođe, bilo pod kontrolom partije na vlasti ali sa krupnom razlikom što tadašnja vlast nije bila spregnuta sa kriminalom kao ova višepartijska. Organizovani kriminal je odavno stavio pod potpunu kontrolu sve bitne djelove sistema. Najbitnijim djelovima se OKG posebno posvetio a to je, uz izvršnu vlast, sudska i pravosuđe uopšte.
Još dugo ćemo „ubirati rezultate” nekada „najefikasnijeg sudstva u regionu” iako se, makar u dijelu tužilačke organizacije, pojavljuju pojedinci u donkihotovskim nastojanjima da u postojećim enormno limitirajućim uslovima pokažu profesionalan i odgovoran odnos sa svim neminovnim slabostima koje će pratiti njihov rad do korjenite promjene sistema.
MONITOR: A situaciju sa Ustavnim sudom?
MINIĆ: Još grđa od situacije u sve tri grane vlasti. Tradicionalno, Ustavni sud je bio blamaža te posebne vrste suda koja u svim društvenim sistemima, razvijenim i sličnim našem, odslikavaju stanje društva. Taj sud je decenijama odgledalo zarobljene podaničke svijesti i odsustva etike i odgovornosti u poslovima gdje je to nedopustivo.
To što se među odlazećim pojedincima apostrofira izuzetak-dva koji nijesu pristali da budu dno dna, ne mijenja opšti utisak i spoznaju da daleko odgovornije predstavničko tijelo od postojećeg treba daleko odgovornije da se posveti ovom problemu.
MONITOR: U toku je predizborna kampanja pred lokalne izbore. Kako vidite odluku da se ti izbori održe uprkos blokadi Ustavnog suda?
MINIĆ: Kao ilustraciju neodgovornosti „političke elite” kojoj je narod samoubilački dao da mu uneređuje život.
MONITOR: U izvještaju EK konstatuje se „nedostatak djelotvornog sudskog praćenja važnih starih slučajeva”. Kako čitate tu ocjenu?
MINIĆ: Čitam kao posljedicu sebi poznate činjenice – nemamo izgrađene „pratioce” najvažnijih slučajeva i ne treba da se njima bave ovi koji ne znaju i neće. Znajući minorne kapacitete institucija za njihovo praćenje i posljedice ako bi takvo groblje institucija svojim radom i ishodom onemogućilo pravdu u tim slučajevima, navijam da se ne bave tim slučajevima i da to preuzmu neki budući kredibilni i kompetentni unutar zakonskih rokova.
MONITOR: Kad ćemo u EU?
MINIĆ: Daleko je sunce. Osim ako nam se „Sunce” ne približi kada ocijeni da je bolje imati nas ovakve sa sobom nego u suprotnom taboru.
Milena PEROVIĆ