Povežite se sa nama

INTERVJU

BUDISLAV MINIĆ, ADVOKAT I GRAĐANSKI AKTIVISTA: Ubili su nadu

Objavljeno prije

na

Napredak je moguć samo objedinjavanjem unutrašnjih i međunarodnih snaga  ka onome što su zajednički ciljevi. Najmoćnijim činiocima prošle i sadašnje vlasti ne odgovara ostvarenje tih ciljeva. Jednima je toplo na kanebeu u Beogradu i zadatim temama koje otuda dovlače, a drugi čuvaju svoje zadnjice od efikasnog pravosuđa i procesuiranja. Treći su preslabi za „treći put”. Zato se vrtimo u krug dok nam „mrči svijest”

 

MONITOR: Politička kriza traje. Nakon pregovora o rekonstrukciji Vlade sada se govori o novoj vladi. Kako vidite ono što se dešava unutar parlamentarne većine?

MINIĆ: Kao logičnu posljedicu nelogičnog koncepta parlamentarne većine sazdane od međusobno nespojivih konstituenata, najvećeg i najmanjeg, a svakog neophodnog da bi opstala parlamentarna većina. „Dirigent” je umro. Veći i najveći subjekti u parlamentarnoj većini soliraju nezavisno od dogovorene „melodije”, tvrdeći da je presudna za scenski uspjeh jačina trube kojom trube, dok se „publici” „diže kosa na glavi”.

MONITOR: A izlaz iz političke krize? Kako će se, po Vašem mišljenju, razvijati akuelna politička situacija, a kako bi trebalo?

MINIĆ: Nastaviće se „natezanje konopca” umjesto objedinjavanja snage i znanja u realizaciji ključnih interesa države i društva. Minimum, iz mnoštva neophodnog, je: 1. evropski put sa jačanjem institucija (pravosuđa prvenstveno) i 2. borba protiv korupcije i organizovanog kriminala. EU, NATO i „strane ambasade” sa DF-om kao najjačim predvodnikom? Borba protiv korupcije i organizovanog kriminala „iznjedrenih” u trodecenijskoj vlasti DPS&co. sa DPS-om kao predvodnikom? Nemoguće, jer bi time „namakli sebi omče” za svoju političku smrt.

Izlaz? Svi očekuju da zapadni partneri naprave pitu od ovog materijala.

MONITOR: Dok se vode maratonski pregovori o ministarskim mjestima i modelu Vlade, iako je on preciziran Sporazumom u septembru prošle godine, reforme čekaju. Kako komentarišete činjenicu da još nema Tužilačkog savjeta?

MINIĆ: Sporazum je nametnut vanstranačkim autoritetom (koji sada nije među živima) a koji je bio „sputan” rezultatima izbora i nužnošću da se u vlasti nađe „URAŠ Nejaki” koji je podvukao crvenu crtu ispod koje nema vlasti triju koalicija. Sporazum je u direktnoj suprotnosti ne samo sa voljom i zalaganjem pomenutog nespornog najvećeg autoriteta Srba u Crnoj Gori već i sa političkim konceptom najjačeg konstituenta u vlasti. Najjačem autoritetu se niko nije smio suprotstaviti a ovaj je želio i, za razliku od cjelokupne jalove političke opozicije, znao ostvariti cilj, smjenu DPS-a. Smrću autoriteta koji je presudno uticao na istorijsku smjenu vlasti na izborima u Crnoj Gori, „puštili su se” oni čija je ustavna i moralna obaveza da rade u opštem interesu i otimaju se oko udjela u „biračkom koritu” dok sve oko njih tone.

Tužilački savjet je vrh ledenog brijega. Ništa manji haos je u sudstvu, gdje se uništava sve što su tekovine razvijenih društava u sferi ljudskih prava i osnovnih sloboda i pravičnog suđenja pred nezavisnim i nepristrasnim sudom u razumnom roku – bez trunke ičije odgovornosti. Suvišno je govoriti o DPS-ovoj ekspozituri zvanoj Ustavni sud Crne Gore, o muku u advokaturi kao „najslobodnijoj profesiji” itd?

MONITOR: Ko je, po Vašem mišljenju, najodgovorniji za to što tužilaštvo nije ušlo u reforme i depolitizaciju? 

MINIĆ: Građanin, u konačnom. I ne samo za stanje u u tužilaštvu. Drugo je naša tradicija da odgovornost izmještamo od sebe. I protagonisti „koverti” koji su podigli „Odupri se” i štetočine koje su ugasile „Odupri se” i sada sve drže u blokadi, našli bi se na udaru novog građanskog otpora tom idiotizmu, ali…

MONITOR: Kako vidite situaciju u pravosuđu danas, godinu dana od smjene Demokratske partije socijalista?

MINIĆ: Sada je još lošije jer je i sistemski oslabljeno voluntarizmom nove vlasti. Najodgovorniji za ionako loše stanje nagrađeni su prilikom da izađu iz sudnica i da nastave sa visokim primanjima a da ne rade, dok predmeti miruju a pravda trpi.

MONITOR: A generalno učinak nove vlasti?  

MINIĆ: Ubili su nadu da politička elita na crnogorskog sceni može u dogledno vrijeme biti vodič ka svanuću i kada „osvježi”.

MONITOR: Šta je sa opozicionom scenom?

MINIĆ: U mojoj mladosti je postojala izreka „vojnik o skraćenju i k… o poštenju”. Ovdje ova druga i o poštenju i o skraćenju.

MONITOR: Ove sedmice crnogorskog predsjednika i lidera opozicionog DPS-a posjetiće Gabrijel Eskobar, zamjenik pomoćnika američkog državnog sekretara za Evropu. Kako vidite poziciju Crne Gore na geopolitičkoj karti? Decenijama putujemo u Evropu, ali gdje smo u stvari stigli?  

MINIĆ: Interesi na geopolitičkoj sceni nam daju na značaju daleko više nego što smo stvarno bitni. Za kratko vrijeme, dok sam vjerovao da se nešto može postići sa „Odupri se”, razgovori koje sam imao u Evropskoj komisiji, Britanskoj ambasadi i sa predstavnicima američke ambasade su potvrdili moje uvjerenje da je napredak moguć samo objedinjavanjem unutrašnjih i međunarodnih snaga na podijeljenim poslovima i ulogama ka onome što su zajednički ciljevi. Do nas je i našeg neobavljenog posla jer najmoćnijim činiocima prošle i sadašnje vlasti ne odgovara ostvarenje tih ciljeva. Jednima je toplo na kanebeu u Beogradu i zadatim temama koje otuda dovlače, a drugi čuvaju svoje zadnjice od efikasnog pravosuđa i procesuiranja. Treći su preslabi za „treći put”. Zato se vrtimo u krug dok nam „mrči svijest”.

Milena PEROVIĆ

Komentari

INTERVJU

TEA GORJANC-PRELEVIĆ, IZVRŠNA DIREKTORICA AKCIJE ZA LJUDSKA PRAVA: Nedodgovorno se zapostavlja značaj pomirenja u regionu

Objavljeno prije

na

Objavio:

Politika da se namjerno nanosi šteta Crnoj Gori na njenom putu ka EU je očigledna. Svi pomagači takve politike su protivnici članstva Crne Gore u EU, kako god da se zvanično predstavljaju

 

 

TXT: MONITOR: HRA i Centar za ženska prava osudili su napad Zorana Ćoća Bećirovića na novinarku Pobjede Anu Raičković, kao apsolutno neprihvatljiv čin nasilja.  Kako vidite dosadašnje reakcije nadležnih i šta bi država morala da učini? 

GORJANC-PRELEVIĆ:Reagovanje nadležnih je onakvo kakvo treba da bude. Državni vrh je jednoglasno osudio napad, policija je u saopštenju posebno naglasila da želi da unaprijedi bezbjednost novinara, osumnjičeni su odmah privedeni, zadržani i određen im je pritvor zbog opasnosti od ponavljanja djela, jer su izrečene ozbiljne prijetnje novinarki i njenom sinu, i mogućeg uticaja na svjedoke. Sada je važno da procesuiranje bude efikasno, da se postupak ne razvodnjava godinama kao što se dešava. Krivični zakonik od 2021. propisuje strožije kazne za napade na novinare, ali je važno i da se vidi da pravni sistem funkcioniše i da se postupci vode u razumnom roku. Zabrinjava što je ovo sudeći po Sindikatu medija već 18. incident na štetu novinara ove godine.

Reakcije na ovaj događaj, koji nije smio da se desi, pokazuju i dvije karakteristične pojave. Prvo, u javnosti su prisutne naglašene osude napada na novinarku od strane muškog dijela društva, posebno zbog toga što je sve počelo intenzivnim dobacivanjem uvreda ženi iz mraka od strane trojice muškaraca. Važna je ta osuda, jer se naši dječaci moraju učiti novim i mnogo boljim obrascima ponašanja. U tom smislu je ohrabrujuće i svjedočenje novinarke Raičković da sin Bećirovića ni na koji način nije učestvovao u napadu ili vrijeđanju. Druga, razočaravajuća pojava, je to što iako je bilo očevidaca, niko nije pokušao da se umiješa, zaštiti novinarku i spriječi napad, niti je iko drugi, osim nje, pozvao policiju, a to je najmanje što je moglo da se uradi, makar anonimno.


MONITOR: Promocija mržnje, zajedno s mizoginijom i religijskim fanatizmom, sve je prisutnija u crnogorskom društvu, upozorili ste na Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma. Šta to govori o ovom društvu, njegovim vlastima i institucijama? 

GORJANC-PRELEVIĆ:Uvijek su državni zvaničnici i političari ti koji kreiraju atmosferu, kako mirnodopsku, tako i ratničku. Ova sad nažalost više vuče na ovu drugu. Mislim da se veoma neodgovorno zapostavlja značaj pomirenja u regionu i za crnogorsko društvo i za odnose sa susjedima, a i za učlanjenje Crne Gore u Evropsku uniju. Odnosi sa Hrvatskom su bez ikakve potrebe na najnižem nivou od devedesetih, samo zato što je to odgovaralo vlastima u Srbiji. Sad se ponovo zloupotrebljava slučaj zločinca Balijagića, koji je u bjekstvu, za potpirivanje međuvjerskih i međuetničkih sukoba na sjeveru Crne Gore. Politika da se namjerno nanosi šteta Crnoj Gori na njenom putu ka EU je očigledna. Svi pomagači takve politike su protivnici članstva Crne Gore u EU, kako god da se zvanično predstavljaju. Zanimljivo je i da aktivno bježe od optužbi nadležnih za govor mržnje, bilo tako što se kriju iza imuniteta, kao Marko Kovačević, ili tako što se ne registruju kao mediji u Crnoj Gori, kao portali koji slede politiku srpskih i ruskih vlasti.

Predrag NIKOLIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 15. novembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

INTERVJU

DR DUŠKO LOPANDIĆ, PROFESOR EVROPSKOG PRAVA I PREDSJEDNIK FORUMA ZA MEĐUNARODNE ODNOSE IZ BEOGRADA: Jedino predvidivo u Trampovoj budućoj politici je da je ona nepredvidiva

Objavljeno prije

na

Objavio:

Trampov pristup će ohrabriti „orbanovsku desnicu“ u Evropi- i možda pojačati neslogu. S druge strane, njegov negativni odnos odnosno ignorisanje EU, možda može da proizvede i efekat veće kohezije država članica- kako se to, na primjer, desilo u slučaju „bregzita“

 

 

MONITOR: Nakon pogibije 14-oro ljudi na Željezničkoj stanici u Novom Sadu, organizovani su protesti na koje je vlast reagovala privođenjima i hapšenjima. Mnogima je sve to izgledalo kao repriza događaja iz decembra 2023. Hoće li se, i ovog puta, pokazati da vlast ima uspješan način da suzbije nezadovoljstvo i revolt građanstva?

LOPANDIĆ: Radi se verovatno najvećoj nesreći ovog tipa koja se pamti u Srbiji. Nesreća se desila nakon velike rekonstrukcije stanične zgrade, koju su vlasti dva puta svečano otvarale. Ovo je skandaloznan slučaj, gde se mešaju različiti nivoi odgovornosti javnih vlasti i privatnih firmi uz učešće stranaca, veliki novac i korupcija, kao i drastična nekompetentnost i neodgovornost. Gotovo rendgen slika načina na koji SNS vlada Srbijom. Malo – malo, pa nam se nešto sruši na glavu – bilo fizički ili simbolično. Od nesreće prošlo je već dosta dugo a da još niko od odgovornih investitora, izvođača ili nadležnih za nadzor nije čak ni pritvoren – sa izuzetkom aktivista koji su učestvovali u protestima zbog nesreće. Građani su s razlogom besni, a vlasti su odgovorile uobičajenim manipulacijama i odugovlačenjem. SNS je ubacio svoje ekipe da tokom velikog protesta u Novom Sadu prave štetu, kako bi za to optužili organizatore. Već viđen scenario. Nezadovoljstvo i revolt građana neće stati jer ni vlast neće prestati da proizvodi nepočinstva i skandale u serijama.

MONITOR: U izvještaju EK o napretku Srbije, nije primijećen značajan pomak. Ministarka Tanja Miščević očekuje otvaranje novog klastera do kraja godine, mada je to sasvim neizvjesno…Nakon toga, Aleksandar Vučić u obraćanju na samitu Evropske političke zajednice, više  puta je insistirao na strateškom pristupu u politici proširenja, u kontekstu globalnih promjena. Kako vidite dinamiku Srbija-EU i politiku proširenja?

LOPANDIĆ: Vučićeva politika je -u strateškim pitanjima, Srbiju dovela od parole „i Kosovo i EU“ do rezultata „ni Kosovo, ni EU“. Srbija se od 2021. godine nije pomerila u pregovorima sa EU. Ipak, zapazivši sa kašnjenjem da se geopolitička situacija u Evropi i svetu menja-a da je politika proširenja EU oživela, uključujući vesti o napretku Crne Gore i Albanije, Vučić obnavlja priču o ulasku Srbije u Uniju (ranije je samo ponavljao da smo „na evropskom putu“). Osim toga, već neko vreme je primetno tzv. puzajuće okretanje režima ka „političkom zapadu“, što se objašnjava nastojanjem vlasti u Beogradu da očuvaju zapadnu naklonost popuštanjem u nekim bitnim pitanjima (poput odnosa prema Kosovu u „dijalogu“ Beograd- Priština), kao i angažovanjem ili rasprodajom nacionalnih resursa (koncesija za kopanje litijuma, nabavke vojnih aviona u Francuskoj) i drugim merama, poput pomoći i prodaje oružja Ukrajini, jačanja saradnje sa Izraelom… Najnoviji izveštaj Evropske komisije potvrđuje utisak da u Srbiji nema bitnijeg napretka, što znamo. Geopolitika je bitna ali bitne su i reforme u suštinskim pitanjima demokratije, vladavine prava, slobode medija i sl., a u tome režim neće popustiti osim kada na to bude prisiljen. Sa Planom rasta za Zapadni Balkan EU je uvela jedan novi sistem „štapa i šargarepe“ u vidu direktne veze između obećanih koraka u reformama i isplate finansijske podrške. Videćemo kako će to funkcionisati u praksi.

Nastasja RADOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 15. novembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

INTERVJU

DRAGAN JOVIĆEVIĆ, REDITELJ I TEORETIČAR FILMA: Topli film

Objavljeno prije

na

Objavio:

Topli film je nastao iz ogromne istorijske građe koju sam već posjedovao, i nakon fantastike i žanrova, kvir je bio nekako logičan slijed. Pitao sam se u koliko filmova se prepoznaju kvir osobe, osobine ili ponašanja, koliko se filmova tematski može povesti pod termin kvir

 

Hibridni dokumentarac Topli film Dragana Jovićevića bavi se kvir fenomenom kroz čak 38 naslova iz jugoslovenske i srpske kinematografije. Topli film imao je premijeru u Solunu, a prikazan je na mnogim festivalima – u Splitu, Paliću, Novom Sadu, Bangkoku, Pekingu, Berlinu, Londonu, Tel Avivu, Ljubljani, Sarajevu, Hagu… Podgorička publika mogla je da ga pogleda na UnderhillFestu i na Nedjelji prajda.

Dragan Jovićević je doktorirao na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu iz oblasti teorije filma, a osnovne studije završio i na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Autor je kratkih filmova, video radova i instalacija. Osnivač je nezavisne produkcijske kuće Greifer. Objavio je nekoliko filmskih knjiga, jedan roman, brojne kratke priče, pripovijetke, naučne studije i eseje. Urednik je rubrike Kultura u nedeljniku Radar. Ranije je istu funkciju obavljao u NIN-u, Danasu, a bio je i urednik dokumentarnog programa na TV Avala. Takođe je filmski kritičar Radio televizije Srbije.

MONITOR: U istoriji jugoslovenske i srpske kinematografije pronašli ste 65 filmova sa kvir tematikom. Zanimljiv je podatak, koji je na samom početku „Toplog filma“, da postoji scena poljupca dvojice muškaraca u filmu  Čiča Ilije Stanojevića iz 1911. godine. Šta Vas je inspirisalo da se bavite kvir odnosima kroz istoriju kinematografije?

JOVIĆEVIĆ: Više toga. Prvo, Topli film je logičan produžetak mojih ranijih teorijskih radova u kojima sam se bavio reistorizacijom jugoslovenske i kasnije srpske kinematografije, iz različitih perspektiva. Tako sam 2014. napisao knjigu Izgubljeni svetovi srpskog filma fantastike s Jovanom Ristićem u kojoj smo tražili sve momente gde je fantastika ušla u ovdašnje filmove i otkrili još impozantniji broj od gotovo 250 filmova, što dugih što kratkih. Odmah zatim, doktorirao sam na Fakultetu dramskih umetnosti sa tezom o žanrovima u srpskoj kinematografiji, što je objavljeno i kao knjiga nekoliko godina kasnije. Topli film je nastao iz ogromne istorijske građe koju sam već posedovao, i nakon fantastike i žanrova, kvir je bio nekako logičan sled. Pitao sam se u koliko filmova se prepoznaju kvir osobe, osobine ili ponašanja, koliko se filmova tematski može povesti pod termin kvir. I naravno, sasvim mi je jasno da će to biti film a ne knjiga ili naučna publikacija, jer  su kvir likovi prosto filmičniji. S druge strane, često čujemo priču o cenzuri nekog filmskog sadržaja zbog gej likova, da je neki glumac odbio da igra gej osobu ili da mlade reditelje te tematike, koje su goruće u svetskoj kinematografiji, uopšte ne interesuju. Ili ih interesuju, ali ne dobijaju finansijsku podršku za njihovo nastajanje. To je sve otvorilo pitanje homofobije, kojim sam na drugom planu hteo da se ovim filmom bavim.

Miroslav MINIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 15. novembra ili na www.novinarnica.net

 

Komentari

nastavi čitati

Izdvajamo