Lokalni odbor Socijaldemokratske partije u Beranama zatražio je od policije i tužilaštva da preispitaju sva dešavanja u preduzeću Integral inženjering u Donjoj Ržanici u kojem je početkom 2013. godine uveden stečaj, čime je, kako kažu, nanesena šteta ne samo Beranama nego i cijelom sjeveru Crne Gore.
U ovoj partiji tvrde kako je zatvaranje takozvane asfaltne baze ostavilo veliki broj porodica bez hljeba, a region bez asfalta koji se sada za najmanje potrebe ili uvozi ili doprema s udaljenih destinacija, čime se nekome omogućava da ubira profit.
,,Bilo bi neophodno da se iznađe odgovarajuće rješenje za oživljavanje firme, jer bi ona, uz domaćinsko gazdovanje, mogla ponovo da stane na svoje noge. No, prije toga svakako treba preispitati sva dešavanja koja su prethodila zatvaranju preduzeća, jer postoje osnovane sumnje da su u Integral inženjeringu sprovođene brojne nezakonite radnje, koje su dovele do haotičnog stanja”, smatraju u SDP.
Oni se pitaju kako je moguće da je preduzeće koje je okretalo milione eura od poslova po čitavoj Crnoj Gori, zapalo u krizu i na kraju otišlo u stečaj.
,,Zna se da je Integral inženjering od formiranja do stečaja realizovao mnoštvo krupnih projekta, ostvarujući prihode koji su se mjerili milionima eura. To preduzeće je, između ostalog, asfaltiralo na stotine kilometara lokalnih puteva na sjeveru Crne Gore, čime su ostvarivani znatnii finansijski prihodi. Poslije svega više je nego očigledno da je ova firma nekome smetala, jer kako drugačije tumačiti njeno zatvaranje i dovođenje drugih kompanija da izvode radove koje je sasvim uspješno mogao da odrađuje Integral inženjering”, kažu u SDP.
Za njih je posebno interesantno pitanje kako je ova kompanija u to vrijeme sklapala poslove s Opštinom Berane.
,,Poznato je da je Integral inženjering odrađivao brojne poslove za Opštinu Berane i da su bivši radnici tvrdili da je Opština tom preduzećeu bila dužna blizu sto trideset hiljada eura na ime sanacija saobraćajnica u gradu”, objašnjavaju u ovoj partiji.
Diskutabilno je, kažu, da li je Integral inženjering naplatio taj dug, jer je novo opštinsko rukovodstvo ustvrdilo da u raspoloživim dokumentima nigdje ne piše da Opština Berane ima neku neizmirenu obavezu prema toj firmi.
,,Naprotiv, istakli su da je uvidom u dokumentaciju konstatovano da to preduzeće duguje Opštini Berane preko sto hiljada eura. Sve to izaziva sumnju da je Integral inženjering s Opštinom Berane svojevremeno sklapao diskutabilne poslove i da neko po ovom pitanju treba da snosi krivičnu odgovornost”, smatraju u lokalnom odboru SDP Berane.
U ovoj partiji ukazuju da treba sagledati zašto je i nakon uvođenja stečaja vršena parcijalna prodaja raspoložive imovine i to bez znanja radnika kojima nijesu uplaćene sve zarade, kao ni doprinosi za zdravstveno i penzijsko osiguranje.
,,Radnici Integral inženjeringa upućeni su na biro rada a da im poslodavac nije isplatio znatan dio zaostalih potraživanja. Nakon toga, parcijalno, bez znanja radnika, prodat je dio imovine preduzeća. Prodate su pojedine mašine uz objašnjenje da se to radi za dobrobit firme. Sa druge strane, ni nakon uvođenja stečaja nijesu ustanovljena stvarna radnička potraživanja, odnosno dug firme na ime plata i svega ostalog što bivšim radnicima pripada. Takođe smo u saznanju da su zaostala potraživanja pojedinim radnicima isplaćivana selektivno, što je dovoljno da se državni organi zainteresuju za to šta se i kako radilo u Integral inženjeringu”, kažu u ovoj partiji.
Kako je velika kompanija Integral inženjering od monopola na milionske poslove u Crnoj Gori stigla do stečaja?
Korporacija Integral inženjering iz rodnog mjesta predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika, Laktaša u blizini Banjaluke, u Berane je stigla prije desetak godina. Integral je tada od sarajevskog preduća GP Put kupio asfaltnu bazu u selu Donja Ržanica na desnoj obali Lima, za svega nekoliko desetina hiljada eura. GP Put Sarajevo je, naime, bio vlasnik ove baze prije ratova na prostoru bivše SFRJ.
Kupovina je za Integral bila pun pogodak, jer je asfalt bio vrlo tražena roba na sjeveru, a dnevni kapacitet ove baze oko stotinu tona. Važan dio priče u svemu tome je da su nešto ranije ugašene asfaltne baze u Štitaricama i Podima, što je svakako imalo veze s forsiranjem Integrala i još nekih novih kompanija koje su se pojavile u Crnoj Gori, a koje su vrlo blisko poslovale s vlastima.
Gašenjem asfaltnih baza na sjeveru, najbliža i jedina u Crnoj Gori ostala je ona u Podgorici, pa se asfalt za potrebe sjevera države nerijetko uvozio iz Srbije, odnosno Užica, Prijepolja i Novog Pazara. Upravo zbog toga je otvaranje asfaltne baze u Beranama za čitav sjever bilo veoma važno.
U otvaranju asfaltne baze tadašnja lokalna uprava odigrala je značajnu ulogu time što je umirila mještane Donje Ržanice koji su protestovali zbog otvaranja baze u njihovom selu. Već se umiješala ekološka inspekcija i zabranila rad zbog neispunjavanja elementarnih uslova zaštite okoline, kada su došli tadašnji opštinski funkcioneri na zbor mjesne zajednice i obećali nove kilometre asfalta i radna mjesta za jedan broj Ržaničana.
Znao je Integral to da cijeni. Davao je asfalt Opštini Berane i izvodio radove s odloženim rokom plaćanja. U zaletu su asfaltirane gradske ulice, lokalni i nekategorisani putevi, prilazi kućama članova i glasača DPS-a. Samo što je sada sve išlo preko lokalnog budžeta. Rijetki su upozoravali da takve investicione ambicije nemaju realno pokriće u opštinskoj kasi.
Asfaltiranja nijesu prekidana ni u kriznoj 2009. godini. U te poslove je partijskom spregom bio uključen i veliki broj kooperanata, odnosno podizvođača koji su izvlačili debelu korist. Integral je u čitavom regionu u stopu pratio DPS u svim predizbornim kampanjama nekoliko godina.
Sve je bilo kao u priči o složnoj braći, do trenutka dok nije stiglo na red svođenje računa. Integral inženjering Opštini Berane fakturisao je početkom 2010. godine oko milion i po eura. Kako do novca nije došao regularnim putem, uslijedila je tužba koju je firma iz Laktaša bez problema dobila.
Integral inženjering osnovan je 1989. godine i nezvanično, sa svim kompanijama u regionu, ubraja se u petnaest firmi za koje bosanski mediji tvrde da su pod kontrolom Milorada Dodika i da su sa njim povezane.
Integral inženjering je, pod istim imenom, kćerku kompaniju osnovao u Podgorici 2001. godine, kao dio stranog društva, predstavništvo Podgorica i odmah počeo da dobija velike poslove u našoj državi. Tako je bilo nekoliko godina. Od sjevera do juga Crne Gore Integral je istisnuo mnoge druge kompanije.
Onda se pojavio Bemaks i istisnuo Integral. Od tada je Integral inženjering počeo polako da posustaje s poslovima u Crnoj Gori. Ljubav je pukla.
Prije tri godine asfaltna baza u Donjoj Ržanici otišla je pod stečaj. Do sada je prodaja oglašavana dva puta. Stečajni upravnik nedavno je kazao da bi dalje oglašavanje stvaralo dodatne troškove te da se pokušava direktno pronaći eventualni kupac. Direktni kupac mora pregovarati sa Hypo-Alpe-Adria Bank Podgorica, bez čijeg se učešća ne može preduzeti nijedan korak u postupku prodaje, s obzirom na to da se imovina Integral inženjeringa nalazi pod hipotekom.
Zbog svega se čini realnim apel da se preispita kako je od monopolske pozicije i milionskih poslova Integral došao do stečaja i hipoteke, odnosno kako su radnici ostali praznih a ko je otišao punih džepova.
Tufik SOFTIĆ
DANAS, SJUTRA4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno2 sedmice
INTERVJU4 sedmice
OKO NAS4 sedmice
HORIZONTI4 sedmice