Podrška međunarodnih organizacija i pritisci EU zvaničnika i stranih ambasada na srpsku vlast su jedini način da se ova krvločna hajka na Dinka Gruhonjića i mene završi

MONITOR: U vrijeme vanrednog stanja usled pandemije kovida, bili ste uhapšeni zbog izvještavanja o situaciji u zdravstvenim ustanovama u Novom Sadu. Sada ste ponovo na žestokom udaru, na društvenim mrežama i preko SMS poruka…Čini se kao da ste na nekom mogućem spisku „dežurnih krivaca“?

LALIĆ-HEGEDIŠ: Srpskim vlastima je uvek potrebna lista “dežurnih krivaca” kojom se skreće pažnja građana sa nepočinstava, nepodopština i političkih marifetluka vladajuće koalicije. S obzirom da svojim izveštavanjem godinama ukazujem na sistemsku korupciju, nepotizam, partijsko iživljavanje nad građanima, koketiranje sa nacionalizmom, na bahatost, siledžijstvo … a uz to radim u nezavisnim medijima koje Vučić otvoreno naziva “stranoplaćeničkim i izdajničkim”, moje ime je podvučeno na svim njihovim spiskovima za obračun. Za mene ništa novo, jer prezime moje porodice se već devedesetih našlo na jednom takvom opskurnom spisku. Tada ga je sastavljao četnički vojvoda, haški osuđenik i Vučićev politički otac Vojisalav Šešelj, za potrebe proterivanja Hrvata iz Srema. Danas, njegov najbolji radikalski đak samo nastavlja Šešeljevu misiju i viziju, a to je hegemonističko društvo podeljeno na “srpske patriote” i “izdajnike” , “ustaše” i “strane plaćenike”. A zna se šta takvima treba da se dogodi …

MONITOR: Identifikovano je nekoliko  osoba od onih koji su vam prijetili, neki su uhapšeni -pa pušteni u kućni pritvor…Može li ovo što je do sada urađeno na očuvanju vaše bezbjednosti, da spriječi dalje napade? Ili je za to važnija javna podrška-kolega, strukovnih udruženja-ovdašnjih i međunarodnih, EU predstavnika i dijela javnosti, koju ste vi i vaš kolega Dinko Gruhonjić, dobili?

LALIĆ-HEGEDIŠ: Koliko god su hapšenje osoba koje su nam pretile da će nam zaklati porodice, ubiti nas, silovati decu, lomiti kosti … za nas dobra vest, toliko istovremeno izazivaju potpuni kontraefekat u javnosti. Nakon svakog uhapšenog, salve nasilja i uvreda koje primamo se multiplikuju, jer značajan deo građana Srbije, koji se svakodnevno informišu isključivo preko režimskih medija, smatra da su ljudi koji nam prete neki novi srspki Obilići, a da smo Dinko i ja izdajnici koji zaslužuju da im se stane na kraj.

Podrška međunarodnih organizacija, ali i pritisci EU zvaničnika i stranih ambasada na srpsku vlast su jedini način da se ova krvločna hajka završi. A, završiće se onda kada Vučić opozove svoje trbuhozborce sa skupštinskih govornica, poslušnike, dodvorice i armiju botova koji su po njegovom nalogu i otpočeli ovaj pir nasilja i bezumlja.

MONITOR: Zašto baš vas dvoje i zašto baš sada? Radi li se o zastrašivanju novinara ali možda i o politici NDNV čija ste predsjednica a Gruhonjić programski direktor i profesor novinarstva, a koja je uvijek bila osjetljiva i na zaštitu novinara i njihovo praktikovanje Kodeksa i na društvene i političke okolnosti i uslove u kojima oni rade?

LALIĆ-HEGEDIŠ: NDNV je, u svoje 34 godine postojanja, uvek imao jasne ciljeve: konstantna borba za ljudska prava i jasna i glasna osuda nacionalizma bilo gde na postjugoslovenskom prostoru.    Proporcionalno porastu srpskog nacionalizma u vreme vladavine Vučića, pojačava se i nivo pritiska i pretnji na sve koji im se suprostavljaju i ukazuju na njega. O tome je možda najbolje referisao Branko Sekulić, postdoktorand na Protestantskom fakultetu Sveučilišta Ludwig-Maximilians u Münchenu:

“Ovo je odavno prestala biti priča o Dinku Gruhonjiću i Ani Lalić, ako je, uvjetno rečeno, ikad to i bila, jer- kako stvari stoje, oni su samo poslužili kao simboli obračuna jednog propalog političkog sustava sa obrazovanim i nepotkupljivim ljudima u generalu, onim ljudima koje države nastale raspadom Jugoslavije posebno ne trebaju, jer ih svakodnevno, iznova podsjećaju na sve ono što one nisu: smislene, konkretne i uspješne.”

MONITOR: Da Gruhonjić dobije otkaz tražili su i Student prorektor i Predsjednica Studentskog parlamenta, Filozofski je više dana bio blokiran od strane grupe mladića (studenata?) od kojih su neki nosili majice sa likom M.U. Legije. Rektor Dejan Madić- kao i dekan Tehničkog fakulteta Rade Doroslovački, bili su na javnom spisku onih koji su podržali SNS izbornu listu u decembru. Da li neko misli da ponovi „recept“ iz 1998., kada su institucionalno prvo gušeni mediji a onda i autonomija univerziteta?

LALIĆ-HEGEDIŠ: Prva politička zloupotreba studenata novosadskog univerziteta odigrala se 5. oktobra 1988.  Tada su neki “studenti” sličnog mentalnog sklopa  kao i mladić u majici sa likom ubice premijera upadali na predavanja, tražeći od profesora da pošalju studente da se priključe  “antibirokratskim protestima“ , poznatijim kao “Jogurt revolucija” kojom je smenjeno kompletno rukovodstvo AP Vojvodine, i od kada je praktično i krenuo njen sunovrat. Sergej Flere, jedan od tadašnjih profesora koji je odbio to da učini, na kraju je bio prinuđen da napusti Novi Sad i svoju katedru. Obračun sa univerzitetima se dodatno zaoštrava 1998. godine, kada u vlasti zajedno sede upravo dva aktera sa početka ovog teksta:  Vojislav Šešelj sa svojim radikalima i Aleksandar Vučić kao radikalski ministar informisanja. Dakle, patern je jasan: nakon 26 godina, Vučić je u Srbiji “svevlast”, a kum Šešelj je dežurni “politički analitičar” na njegovim režimskim televizijama sa nacionalnim frekvencijama, odakle bljuje mržnju, huška i iščitava spiskove nekakvih “izdajnika” i “stranih plaćenika”, među kojima su- velikim brojem, upravo i univerzitetski profesori. Sadašnja vlast u Srbiji se, pored pluralizma mišljenja, grčevito bori i protiv obrazovanja generalno.

MONITOR: Povod za napad na vas je ono što ste, na ovogodišnjem Rebedu, kritički govorili o porastu nacionalizma u Vojvodini, o uništavanju multinacionalnog karaktera Vojvodine, SPC gradnji crkava tamo gdje im nije mjesto…Kako se politika vlasti u vezi sa Kosovom pokazuje sve manje uspješnom, da li je vojvođansko „dosrbljavanje“-kako ste nazvali odnos vlasti prema Vojvođanima, sledeće za „dokazivanje“?

LALIĆ-HEGEDIŠ: “Dosrbljavanje” Vojvodine traje upravo od onog momenta pomenutog u primeru profesora Flerea.

Sada je podignuto na steroide. Sve je počelo ugroženošću Srba na Kosovu, pa se kao prepreka rešavanju pitanja njihove bezbedosti postavilo pitanje autonomije Vojvodine. Što, naravno, nema veze jedno sa drugim, ali je tadašnja situacija na Kosovu instrumentalizovana u cilju uništenja autonomije pokrajina, a potom i federalnog uređenja SFRJ. Vojvodina je od tog 5. oktobra 1988. sukcesivno uništavana, prvo kao federalna jedinica, a potom i kao autonomija, kojoj su oduzimana sva moguća prava. Kako tada Slobodan Milošević-tako  danas Aleksandar Vučić, koristi Vojvodinu kao omiljenu zamenu teza za zamagljivanje očiju javnosti. I što je Kosovo više nezavisno, to se insistira na pojačavanju “srpstva” u Vojvodini.  Nakon što su joj oduzete skoro sve ingerencije i prava u nivou pokrajinske samouprave, naprednjačka vlast je krenula i sa “mekim” pritiscima poput izbacivanja imenice Vojvodina iz političkog i javnog govora, zamenjujući je terminom “severna srpska pokrajina”. Brisanje Vojvodine iz jezika ima za cilj i brisanje Vojvodine iz sećanja, a sa krajnim rezultatom da se ljudima koji žive u njoj na kraju izbriše i osećaj pripadanja.

“Dosrbljavanje” je i pokušaj definitivnog ukidanja opstajanja bilo kakvog pluralizma, a Vojvodina je u Srbiji bila sinonim za pluralizam. Zato ne čudi silina reakcije režimske propagande na moje gostovanje u Dubrovniku. Ali, negde je bilo i očekivano, s obzirom da se na Rebed festivalu poklopilo, za srpski režim, par nedopustivih stvari: slobodnomisleći ljudi, novinari (a ne propagandisti), antifašisti, Vojvodina i levičari.

MONITOR: Na sastanku Zajedničkog konsultativnog komiteta EU-Srbija-održanog nedavno u Briselu (NVO iz EU i Srbije), zatraženo je od institucija u Srbiji da realizuju preporuke ODIHR za izbore, dodijele petu nacionalnu frekvenciju, kritikovan je položaj nezavisnih medija i novinara, preporučeno da OEBS posreduje između vlasti i opozicije…Djeluje da se Beograd ni na ovo neće obazirati?

LALIĆ-HEGEDIŠ: Propali pregovori sa opozicijom, koja zahteva poštovanje praktično elementarnih izbornih uslova samo je još jedna potvrda da vlada Alksandra Vučića “ne shvata za ozbiljno” preporuke iz Brisela, niti ih doživljava obligaciono. Vučićeva stranka je  i te kako svesna  činjenice da bez “migracije birača”, odnosno premeštanja plaćenog glasačkog tela po izbornim potrebama iz opštine u opštinu, ne bi dobila većinu ni u znatno manjim i “poslušnijim” opštinama od Beograda i Novog Sada. SNS već i sada opstaje na vlasti zahvaljujući ogromnim manipulacijama, pritiscima i ucenama čak i sopstvenog glasačkog tela. U prilog im idu i još dve činjenice: nedovoljno organizovana i složna opozicija, ali i nemešanje i simptomatično ćutanje američke administracije na sva Vučićeva politička i ljudska nepočinstva.

Nastasja RADOVIĆ