Crna Gora  je konačno, nakon 12 godina mrcvarenja „pregovora,“ u mogućnosti da krene sa zatvaranjem poglavlja.  Po izvještaja ambasadora  EU Johana Setlera- čaša je polupuna. Ima i onih za koje je poluprazna, i ne samo među crnogorskom opozicijom

rije dva dana Evropska komisija (EK) je objavila  izvještaje o napretku zemalja Zapadnog Balkana na putu za članstvo u EU. Očekivano, Crna Gora je najpozitivnije ocijenjena među zemljama kandidatima. U prezentaciji izvještaja, ambasador EU Johan Setler je naglasio da je ovaj izvještaj u odnosu na prethodnu godinu „jasno pozivitniji“ i da je Crna Gora „učvrstila svoju poziciju kao predvodnik pristupanja u EU“. Dobar dio pozitivnog se odnosi na „veliki napredak u oblastima vladavine prava“ tj. poglavljima 23 i 24 i pozitivnom IBAR-u na početku ljeta. Njime je Crna Gora konačno, nakon 12 godina mrcvarenja „pregovora,“ u mogućnosti da krene sa zatvaranjem poglavlja (ukupno 33 u grupama -klasterima). Do sada su samo tri privremeno zatvorena.

Izvještaj ocjenjuje “značajan napredak” u dva poglavlja, “dobar napredak” u šest, “ograničen napredak” je opis za 22 poglavlja, dok su tri “bez napretka”. Pohvaljena je dosadašnja reforma pravosuđa, borba protiv korupcije i sloboda izražavanja i medija. Setler napominje da je važno izabrati predsjednika Vrhovnog suda, donijeti zakon o finansiranju političkih partija i krenuti u „sveobuhvatnu reformu izbornog zakonodavstva uključujući i birački spisak, pravo glasa…“. Izvještaj takođe navodi da su „institucije krhke i ranjive na političke krize i potencijalne institucionalne blokade“. Sve u svemu, po ambasadoru Setleru- čaša je polupuna.

Ima i onih za koje je poluprazna, i ne samo među crnogorskom opozicijom. Iako je izabran Sudski savjet, kompletiran Ustavni sud, i došlo do hapšenja velikog broja „krupnih riba“ (isključivo zahvaljujući Europolu i dokazima dobijenim od zapadnih policija) Crna Gora do sada nema ni jedne pravosnažne presude za visoku korupciju i organizovani kriminal. Šanse su da ih neće ni biti još dugo godina gledajući kako se (ne) odvija suđenje bivšoj šefici pravoduđa Vesni Medenici i drugim sličnim kalibrima.

Jovo MARTINOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 1. novembra ili na www.novinarnica.net

Policija, vojska, specijalne jedinice i drugi organi bezbjednosti danima ne uspijevaju da uhvate opasnog ubicu, dok se strah i nepovjerenje u organe reda širi Crnom Gorom. To se neće promijeniti dok se za propuste ne bude snosila  odgovornost. Do vrha

Velike tragedije uvijek prikažu sposobnost jednog državnog sistema u pravom svjetlu. Tako je i ova posljednja,  u bjelopoljskom selu Sokolcu, pokazala nesposobnost i okoštalost bezbjednosnog sistema u Crnoj Gori.

Višestruki počinilac najtežih krivičnih djela, Alija Balijagić, u petak veče, 25. oktobra, ubio je Jovana (60) i Milenku Madžgalj (69), brata i sestru koji su se nalazili u svojoj seoskoj kući u Vraneškoj dolini. Više svjedoka i nalaza iz istrage ukazuje na to da su pokojni Madžgalji prethodno ugostili i nahranili odbjeglog Balijagića. Nakon što je posjedio i objedovao, Balijagić se vratio i kroz prozor upucao brata i sestru. Potom se dao u bjekstvo koje traje već sedmicu.

Mještani svjedoče da su više puta prije tragedije policiji prijavljivali da se kroz njihovo i okolna sela šeta sumnjivo naoružano lice. Prethodno se već Vraneškom dolinom proširila vijest da je iz jedne od okolnih kuća ukradena puška. Međutim, organi reda i mira nisu uspjeli da zaštite mještane koji i dalje žive u strahu od ubice.

Strah se, u međuvremenu, proširio po okolnim selima jer policija i vojska danima ne uspijevaju da uhvate Balijagića, koji se, kako sumnjaju, krije u okolnim planinama i šumama. Osuđivani silovatelj i pljačkaš, već ima iskustvo odmetništva. Mještanima tog kraja poznat je kao kriminalac koji se osamdesetih krio po planini i pljačkao sela u Srbiji i Crnoj Gori.

Predsjednik Mjesne zajednice Tomaševo Vesko Gogić kaže da policija deset dana nije ništa uradila da pronađe Balijagića. I Dragan Grba iz Sokolca tvrdi da su njegove komšije prijavljivale Balijagića, ali da policija nije reagovala.

Ivan ČAĐENOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 1. novembra ili na www.novinarnica.net

Tužilaštvo je dugo žmurilo na slučaj Krimovice. Prenulo se tek u avgustu 2022. kada je Tužilaštvo u Kotoru pokrenulo postupak protiv Carevića zbog krivičnog djela uzurpacija državne imovine dok su se njegov sin Milan i porodična kompanija Carinvest teretili za uzurpaciju i gradnju bez dozvole

Osnovni sud u Kotoru oslobodio je nekadašnjeg predsjednika Opštine Budva Marka Bata Carevića optužbi da je protivpravno uzurpirao preko pola miliona kvadrata državnog zemljišta, u selu Krimovica iznad Budve. Sudija kotorskog Osnovnog suda Veljko Bulatović osudio je za uzurpaciju Carevićevog sina Milana na pola godine kućnog zatvora, a njihovu kompaniju Carinvest kaznio sa 100.000 eura. Sudskom odlukom će tako Carevići otetu državnu zemlju platiti 16 centi, dok se u isto vrijeme na toj lokaciji kvadrat prodaje i do 140 eura.

U međuvremenu, za skoro deceniju otkako su uzurpirali 612.000 kvadratnih metara državnog zemljišta, Carevići su ga ,,priveli namjeni” pa su na njemu bespravno izgradili preko 6.000 kvadrata stambeno- poslovnih objekata. Na zvaničnom sajtu kompanije Carević reklamira se etno kompleks na Krimovici koji sadrži vile sa bazenima, restorane, farme, objekte za uzgoj domaćih životinja, zasade maslina, pogone za proizvodnju hrane.

Sumnje da je u Krimovici došlo do uzurpacije državnog zemljišta od strane Carevića prvi put je u februaru 2020. objavila Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS). Iz MANS-a su i tada isticali da Careviću koji je bio funkcioner Demokrtskog fronta (DF) nije smetalo što je od početka uzurpacije pa i poslije toga na vlasti bila Demokratska partija socijalista (DPS).  MANS je i tada tvrdio da Carević nije mogo uzurpirati zemljište bez znanja države, optužujući tadašnje Ministarstvo poljoprivrede da je ,,uradilo sve kako bi legalizovalo” Carevićev kompleks.

Iako su svi objekti na uzurpiranom zemljištu izgrađeni bez građevinske i upotrebne dozvole, to nije smetalo da država za vrijeme DPS vladavine pomogne ovaj projekat kroz subvencije i kredite koji su odobravani preko Investiciono-razvojnog fonda (IRF). Iz MANS-a  su upozoravali i da su  državni organi imali punu informaciju o onome što se dešava na državnom zemljištu, jer je svaki od nelegalno podignutih objekata uredno registrovan u kotorskom katastru i upisan kao vlasništvo kompanije Carinvest.

Marko Carević je sve optužbe negirao uz tvrdnje da je u pitanju ,,stoprocentna neistina” i pokušaj da se on lično i politički diskredituje. Politički je Careviću dobro išlo jer je 2019. došao na čelo Opštine Budva. Na toj funkciji je sa prekidima ostao do početka 2022. u dva mandata.

Prije promjene vlasti u junu 2020. Carević sa pozicije prvog čovjeka Budve oko Krimovice u zgradi Vlade pregovara sa Milutinom Simovićem, tadašnjim potpredsjednikom za ekonomsku politiku i finansijski sistem, ministrom finansija, Darkom Radunovićem, te predstavnicima ministarstava poljoprivrede i urbanizma, ali i Zaštitinkom imovinsko-pravnih interesa Crne Gore.

Nakon promjene vlasti u avgustu 2020. Carević dobija punu podršku jer njegovu nelegalnu firmu posjećuju bivši premijer, Zdravko Krivokapić, ali i ministri poljoprivrede Aleksandar Stijović i urbanizma Ratko Mitrović.

Možda bi se sve na tome i završilo da Carević u novembru 2021. nije pokrenuo tužbu protiv države, tražeći da mu se prizna vlasništvo nad 620 hiljada kvadrata uzurpiranih na Krimovici. U tužbi se navodi da su se od 2015. više puta obraćali državnim institucijama i lokalnoj upravi pokušavajući da regulišu status zemljišta koje je uzurpirano, a za koje tvrde da je bilo ,,neiskorišćeno i zaboravljeno od strane državnih organa”.

Naglašeno je i da je njegova kompanija spremna da za to zemljište u  budžet uplati 1,2 miliona eura, odnosno 1,93 eura po kvadratu. U vrijeme ove nepristojne ponude, tržišna cijena kvadrata na toj lokaciji iznosi od 50 do 100 eura.

Uz to, MANS je ukazao na to da je Carević godinu ranije, krajem 2020., od bivšeg visokog funkcionera DPS-a osuđenog vođe organizovane kriminalne grupe Svetozara Marovića i njegovog brata Dragana,  zemljište na Krimovici kupovao po cijeni od 20 eura/m².

U susret prijevremenim izborima u Budvi 2022. predsjednik opštine  Carević najavio je odlazak iz politike. Monitor je tada pisao da se Carević povlači iz politike u jeku afere oko projekta velelelepnog kompleksa na Jadranskom sajmu u Budvi u kojem je Carević suvlasnik zemljišta ili poslovni partner sa svojim osvjedočenim političkim ,,neprijateljima” Milom Đukanovićem i Branimirom Gvozdenovićem. Listu DF-a, na pomenutim izborima, predvodio je Milo Božović, koji je kasnije postao gradonačelnik Budve a potom je uhapšen i optužen za šverc droge.

Tužilaštvo je dugo žmurilo na slučaj Krimovice. Prenulo se tek u avgustu 2022. kada je Tužilaštvo u Kotoru pokrenulo postupak protiv Carevića zbog krivičnog djela uzurpacija državne imovine, dok su se njegov sin Milan i porodična kompanija Carinvest teretili za uzurpaciju i gradnju bez dozvole. Krajem 2023. godine, Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa države saopštio je u kotorskom sudu da se pridružuje krivičnom gonjenju Carevića zbog uzurpacije državne imovine.

Prvostepenim epilogom u vidu oslobađajuće presude suda u Kotoru nijesu zadovoljni iz advokatske kancelarije koja zastupa Careviće. Advokatska kancelarija Peruničić, Rašković & Komnenović saopštila je da je presuda posljedica potrebe pravosudnih organa da zadovolje medijske i želje pojedinih nevladinih organizacija. Oni tvrde da su svi objekti na spornom zemljištu građeni uz amin države i njenih nadležnih organa, što potvrđuje činjenica da su uknjiženi na firmu Carinvest, od koje država uredno ubira poreze.

S druge strane, iz MANS-a koji je pokrenuo ovu priču, kažu da je odluka suda besprizorna i sramotna i još jednom pokazuje koliko je crnogorski sudski sistem zarobljen.

,,Ono što sada možemo da vidimo da je Marko Carević oslobođen odgovornosti što je u potpunosti u suprotnosti sa onim što su činjenice koje govore da je on bio direktno uključen u uzurpaciju zemljišta i nelegalnu gradnju i da je sve do 2021. bio i odgovorno lice u kompaniji Carinvest, koja se tereti za to krivično djelo”, rekao je Dejan Milovac. Stariji Carević je u oktobru 2021. svoju kompaniju prenio na sina, koji je sada osuđen.

Ono što je povoljno u presudi po riječima Milovca je da je sudskom odlukom utvrđeno da je došlo do uzurpacija državne imovine i nelegalne gradnje. Zato je MANS pozvao postupajućeg tužioca u ovom predmetu da bez odlaganja izjavi žalbu na ovakvu presudu kotorskog Osnovnog suda.

Sud u Kotoru je u presudi preporučio oštećenoj strani, državi Crnoj Gori, da pokrene parnični postupak radi vraćanja zemljišta.

Zaštitnica imovinsko pravnih interesa Bojana Ćirović izjavila je da će dalje poteze u ovom slučaju povlačiti u skladu sa ustavnim i zakonskim ovlašćenjima. Iz Ministarstva prostornog planiranja,  urbanizma i državne imovine, koje vodi Carevićev partijski kolega Slaven Radunović,  vjeruju da će zaštitnik imovinsko pravnih interesa upotrijebiti sva pravna sredstva s obzirom da presuda nije pravosnažna.

I dok čekamo sudski nastavak, valja podsjetiti da se Carević u vrijeme dok je bio predsjednik Opštine Budva svim silama borio da se dinastiji Karađorđević vrati imovina u Crnoj Gori. Pozivao se tada na Evropsku uniju i pravdu – dobro bi bilo kad bi iste aršine sudstvo koristilo i u njegovom slučaju.

Predrag NIKOLIĆ