Nema pomaka u dogovorima između resornih ministarstava i mještana Đurđevića Tare oko nastavka gradnje dalekovoda kroz to pljevaljsko selo. Iz Vlade poručuju da projektovana trasa može pretrpjeti samo manje izmjene, a mještani i dalje odlučni da takvo rješenje neće dozvoliti
Trasa dijela dalekovoda Lastva- Čevo- Pljevlja, preko sela Đurđevića Tara, jedino je izvodljivo rješenje, čvrst je u stavu ministar prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine Janko Odović.To je poslednje što su mještani tog dijela pljavaljske opštine, poslije mnogo razgovora sa predstavnicima Vlade i Crnogorskog elektroprenosnog sistema (CGES), protesta, te zvaničnog zahtjeva lokalnog parlamenta da se dio projekta obustavi, čuli minule sedmice.
Zatim je, dan pred praznike , uslijedio još jedan pokušaj dogovora sa ministrom energetike Sašom Mujovićem. Susret nije donio ništa novo, pa stavovi dvije stane nijesu bliže, nego što su bili sredinom prošle godine, kada su mještani stopirali radove na dijelu dalekovoda koji prolazi kroz njihovo selo. Ministar je ponovo objašnjavao da projekat „neće imati negativne implikacije po zdravlje“ i podsjećao na važnost i međunarodne obaveze. Mještani su opet probelmatizovali uticaj projekta, na kom se radi duže od deceniju, na ekonomski potencijal i turističke resursa Đurđevića Tare.
Izgradnja dalekovoda Lastva-Pljevlja je trenutno najznačajniji projekat u energetici u Crnoj Gori i dio je evropskog projekta Transbalkanskog energetskog koridora od Rumunije preko Srbije, Crne Gore pa sve do Italije. Od EU dobio je status PECI (Projekat od interesa za Energetsku zajednicu). Završetkom tog projekta omogućiće se stvaranje 400 kV prstena našoj zemlji, što, navodno, treba značajno da podigne pouzdanost rada elektroenergetskog sistema. Do sada je završeno 95 odsto projekta koji prolazi kroz osam opština, dva nacionalna parka i preko 30 naselja sa oko 1.400 predmeta eksproprijacije.
Iz Vlade sada kažu da su „nakon analize svih potencijalnih rješenja došli do zaključka da je planirana osnovna trasa, uz određene manje modifikacije, jedino realno i izvodijivo rješenje“. Odović sada Pljevljake podsjeća i na pravosnažne akte, kao i međunarodne obaveze naše države. Prije samo nekoliko mjeseci bio je saglasan sa njihovim stavom da se dio trase dalekovoda uradi polaganjem podzemnog kabla.
“Većina zahtjeva koje imate su prihvatljivi Ministarstvu, ali i meni kao nekome ko dolazi iz Pljevalja i ko je svjestan upravo vizuelne ljepote tog kraja. Što se tiče nas, vjerujte da ćete imati punu podršku da upravo taj dalekovod prođe podzemno, gdje god to bude bilo moguće, pa i ako to bude bilo malo skuplje”, rekao je tada Odović.
Sada, međutim, kaže „da su nadzemni vodovi-dalekovodi prisutni i grade se u drugim turističkim imjestima u Crnoj Gori i Evropi, kao i kroz gradska jezgra“. Mještanima garantuje „električno i magnetno zračenje ispod granica koje propisuje domaća i evropska regulativa“.
„U konkretnom slučaju, u trasi dalekovoda projektovana jačina električnog polja je ispod 2,5 kv/m a propisano je pet, a vrijednost magnetne indukcije je ispod 10, a propisano je 200. Imajući u vidu da konstrukcija objekata krovni pokrivač reflektuju polje, tako da će ove vrijednosti u objektima biti manje i od graničnih vrijednosti za prosječno osjetljiva područja. Nakon postavljanja dalekovoda biće obavljeno mjerenje zračenja, kako bismo bili sigurni da je dalekovod izveden kako je projektovano“, napisao je Odović mještanima Đurđevića Tare.
Podzemne vodove na trasi koja je problematična mještanima, iz Vlade karakterišu, sa tehničkog aspekta, kao komplikovano i ekonomski neisplativo rješenje. Alternativna trasa koju je zagovarao CGES nema urbanističko tehničke uslove (UTU), a podrazumijevala je nove sječe šuma i, kako je Mujović prošle godine objasnio u Pljevljima, predstavljala bi ulaženje u zonu NP.
Početkom godine mještani Đurđevića Tare organizovali su protest upozorenja. Jedan od organizatora bio je preduzetnik, splavar, ugostitelj i spasilac Veljko Ostojić, kroz čije imanje treba da prođe dalekovod. On podsjeća da su radovi na dalekovodu došli do samog oboda Tare iz pravca Kosanice, a i sa žabljačke strane došlo se do obale rijeke. Ostojić tvrdi da njegove komšije i on neće dozvoliti da dalekovod prođe kroz srce sela. To bi, objašnjava, značilo „uništavanje djelatnosti registrovanih domaćinstva, poljoprivrednih proizvođača, pčelara, restorana, kampova, privatnog smještaja , tri zip line-a koja se nalazi blizu mosta…“
Mještani strahuju da, kako kažu, ispod dalekovoda neće moći „ni plast sijena da strpaju“, da grade štale, turističke objekte…“. U Đurđevića Tari podsjećaju da je to selo, posle Manastira Ostrog, drugo najposjećenije turističko mjesto u Crnoj Gori, kao i da se još od 2014. godine bune protiv gradnje dalekovoda projektovanom trasom.
Uz mještane je lani stao i lokalni parlament. Skupština opštine (SO) Pljevlja usvojila je zaključke kojim od „CGES traži da odmah obustavi izgradnju 400 kilovoltnog dalekovoda Lastva-Čevo-Pljevlja u dijelu trase koja prolazi kroz selo Đurđevića Tara“.
„Ukoliko su objekti dalekovoda već izgrađeni ili postavljeni u naseljenim mjestima na području opštine Pljevlja, Skupština će zahtijevati da se u najkraćem mogućem roku uklone ili demontiraju i izmjeste izvan naseljenih mjesta. SO Pljevlja će preduzeti sve zakonom i Ustavom predviđene mjere u cilju zaštite ljudskih i imovinskih prava svojih građana od negativnog uticaja izgradnje ovog objekta“, dio je zaključaka koje je usvojila SO, a koji su dostavljeni predsjedniku države, Vladi, reosrnim ministarstvima i agencijama, međunarodnim organizacijama….
Aktivnosti na izgradnji dalekovoda na području pljevaljske opštine traju od 2015. godine, a treba da se realizuju od granice sa opštinom Žabljak na rijeci Tari do elektroenergetskog postrojenja u neposrednoj blizini TE Pljevlja. Prema postojećoj trasi, taj dalekovod prolazi kroz više naseljenih mjesta, ugrožavajući, kako su konstatovali u SO, pored Đurđevića Tare, i Gornje Komini, odnosno, blizu 50 aktivnih domaćinstava u tim selima. Ugrožen je, tvrde, i Manastir svetog Arhangela Mihaila.
U zaklljučcima lokalnog parlamenta piše i da bi se „ prolazak dalekovoda i preko ostalog područja opštine Pljevlja odrazio katastrofalno na kompletnu floru i faunu (kvalitet trave i vode na pašnjacima, broj plemenite i lovne divljači, broj ptica …), kvalitet površinskih i podzemnih voda, što bi sve zajedno umnogome povećalo, inače enorman stepen zagađenosti životne sredine“.
Trasa dalekovoda od Čeva do Pljevalja duga je o 115 km, od čega je 40 km dvosistemsko (400 + 110 kV) na dijelu od Brezne do Kosanice. Kroz taj projekat je planirano povezivanje na 110 kV naponskom nivou trafostanice (TS) Brezna i TS Žabljak. Projekat se realizuje uvažavajući obaveze iz Ugovora o koordinaciji projekta povezivanja EES-a Italije i Crne Gore kao i „potrebe da prenosna 110 kV mreža ne bude „usko grlo“ u realizaciji planova razvoja kako primorja tako i sjevera Crne Gore“.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
INTERVJU3 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
DRUŠTVO2 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
DRUŠTVO4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice
Izdvojeno4 sedmice