Opštine na sjeveru nemaju katastre zelenih površina niti precizne podatke o broju, vrsti i stanju u kojem je drveće u urbanom dijelu. Takva situacija, uz izostanak reakcije javnosti, dozvoljava da se motorne testere često pale samo na osnovu slobodne procjene nestručnih lica ili zahtjeva građana kojima stablo smeta
Katastar zelenih površina sa katastrom drveća predstavlja jedan od najznačajnih mehanizama kvalitetnog upravljanja zelenim površinama, naročito u urbanim sredinama. No, imaju ga samo pojedine primorske opštine, od nedavno i Glavni grad, ali se ni jedna lokalna uprava na sjeveru nije još prihvatila posla izrade takvog dokumenta. Zbog toga, način na koji se brine o zelenim površinama, posebno drveću u gradskim sredinama, to jest, kriterijumi prema kojima se odlučuje o uklanjanju stabala, često su diskutabilni, a u nekim opštinama s vremena na vrijeme dobiju oblik masovne sječe. U većini slučajeva dovoljan je samo zahtjev vlasnika parcele na kojoj je stablo, pa da nadležno opštinsko preduzeće odmah pošalje radnike sa motornim testerama. Nerijetko, prema slobodnoj procjeni i pritužbi vlasnika kafane ili prodavnice, nadležne službe sijeku stabla koja se nalaze na opštinskim parcelama. Veliki broj drveća žrtvovan je i u okviru radova na nekim infrastrukturnim projektima, ali i zbog gradnje privatnih objekata.
Prema Zakonu o komunalnim djelatnostima, uređenje i održavanje javnih površina, između ostalog, podrazumijeva sađenje i održavanje drveća i drugog rastinja, održavanje, opremanje, čišćenje i zaštita parkova, javnih zelenih površina i zaštitnog zelenila. U većini opština na sjeveru, tu obavezu shvatili su, uglavnom, kako sječu starih stabala, to jest, drveća za koje se, najčešće, bez riječi struke, procijeni da predstavlja opasnost za ljude ili objekte. Pod tim izgovorom stradalo je na stotine stabala u užim gradskim centrima, a najsvježiji primjer takvog odnosa pokazala je pljevaljska opština. Ranijih godina, u gradskim sredinama, uglavnom, bez značajnije reakcije javnosti, uklanjano je na desetine stabla u Beranama, Bijelom Polju, Kolašinu….
Radnici pljevaljskog preduzeća Čistoća, za samo četiri mjeseca, posjekli oko 200 stabala u urbanom dijelu. Time je, kako je nedavno saopštila Olgica Otašević, pejzažni arhitekta, napravljena velika materijalna i nematerijalna šteta. Ona tvrdi da prilikom uklanjanja stabala nijesu ispoštovane procedure, te da je taj posao rađen, uglavnom, prema zahtjevu građana.
U Pljevljima je u oktobru prošle godine posječeno 13 stabala, novembru 85, decembru 39, a u januaru ove godine 63. Kako je Monitoru nezvanično potvđeno iz lokalne uprave, prilikom procjene o sječi stabala nije formirana komisija niti urađen elaborat.
Da većina stabala, koja su posječena, nijesu bila oboljela, kaže Otašević dokaz su zdravi panjevi, koji su ostali nakon krčenja gradskog zelenila. Nije obaviještena ni Fitosarna uprava, kojoj bi, prema propisima, trebalo da bude prijavljena sumnja na bolest stabala. Sječu 200 stabala u tom gradu aminovao je Sekretarijat za komunalno-stambene poslove, kako tvrde, u skladu sa Programom održavanja gradskih javnih površina. Navodno, većina tog drveća nalazila se na privatnim posjedima i „ugrožavala su živote i imovinu građana“. Kad je riječ o sječi u gradskom parku, objašnjavaju, „uklonjena su samo dotrajala stabla“. Osim Otašević, činjenica da su ostali bez značajnog dijela gradskog drveća, u toj opštini, očigledno, nije nikom smetala, pa nije bilo ni javnih reakcija.
Dragana ŠĆEPANOVIĆ
Pročitajte više u štampanom izdanju Monitora od petka 8. marta ili na www.novinarnica.net